Кўпгина жиддий касалликлардаги асосий муаммо шуки, улар узоқ вақт давомида ўзларини аён қилмасликлари мумкин. Ҳар қандай, ҳатто энг хавфли касалликнинг олдини олишнинг олтин қоидаси эрта ташхис қўйишдир. Бироқ уларнинг ҳаммаси ҳам эрта босқичда ўзини намоён қилмайди, шу боис узоқ вақт давомида ҳақиқатан ҳам жиддий хаста эканингизга ишонмайсиз. Мутахассис билан биргаликда эътибордан четда қолдирмаслик керак бўлган хавфли касалликлар рўйхати тузилди.
Юқори қон босими (гипертония)
Гипертония кўпинча симптомсиздир. Юқори қон босими юрак хуружи ва қон томирлари учун асосий хавф омилидир. Шунингдек, буйрак етишмовчилиги ва ретинал патологиялар хавфини оширади. Бу, айниқса, аниқланмаган гипертония билан бемор оғриқ қолдирувчи воситаларни қабул қилиш орқали симптомларни йўқ қилишга ҳаракат қилганда хавфлидир. Аммо сабаб сақланиб қолади ва вазият янада ёмонлашиши мумкин.
40 ёшгача бўлган соғлом одамлар қон босимини йилига бир марта, 40 ёшдан кейин ёки хавф омиллари (ортиқча вазн, диабет, яқин қариндошларда гипертония) мавжуд бўлганда — йилига 2-3 марта ўлчашлари керак. Агар юқори қон босими аниқланса (140/90 mmHg дан ортиқ), кардиолог билан боғланишингиз керак.
Тебранма аритмия
Тебранма аритмия юрак ритмининг энг кенг тарқалган касалликларидан биридир. Кексаларда бу ёшларга қараганда кўп учрайди ва у тез-тез тартибсиз юрак уриши сифатида сезилади. Бироқ аксар ҳолларда беморлар меъёрда бўлмаган юрак уришини сезмайдилар.
Шу билан бирга, ушбу касаллик қон томир хавфини сезиларли даражада оширади. 10-30 фоиз ҳолларда (турли тадқиқотларга кўра), беморда аллақачон инсулт содир бўлганида бу касалликнинг мавжудлиги ҳақида билиб олади. Эрта ташхис қўйиш учун сиз йилига бир марта ЭКГ қилишингиз керак ва шубҳали ҳолатларда шифокор кун давомида ЭКГни кузатишни тавсия қилади.
Онкологик касалликлар
Дастлабки босқичларда ўсма неоплазмалари ҳам кўпинча аломатсиздир. Вазн йўқотиш, тана ҳароратининг узоқ муддатли кўтарилиши, янги ва тушунарсиз оғриқли ҳисларнинг пайдо бўлиши, заифлик, рангпарлик, сурункали ич қотиши ва бошқалар каби белгилар саратон жараёнидан шубҳаланишга сабаб бўлади.
Афсуски, саратон касаллигини аниқлашда ўсма белгилари учун қон топшириш етарли бўлмайди — аксарият ҳолларда бу таҳлил паст сезувчанлик ва ўзига хосликка эга.
Бундан ташқари, саратон бир касаллик эмас, балки частотаси, ривожланиш тезлиги, прогнози билан фарқ қилувчи юздан ортиқ турли хил касалликлар эканлигини англаш муҳимдир. Шу сабабли ЖССТ ва турли мамлакатлардаги саратон жамиятлари турли хил саратон скрининг протоколларини ишлаб чиқмоқда. Масалан, аёллар учун HPV тести бачадон бўйни саратонини аниқлашнинг энг афзал усули ҳисобланади ва кўкрак саратонини аниқлаш учун маммография қўлланади.
Қон томирларда атеросклероз
Дастлабки босқичларда бу касаллик ҳам белгисиздир. Шу билан бирга, локализацияга қараб қон томирларда холестерин чўкмалари ҳосил бўлиши инфаркт, инсулт ривожланишига олиб келади. Шунинг учун қондаги холестерин даражасини мунтазам равишда кузатиб бориш муҳимдир. Бўйин томирларининг юқори қисми ва оёқ томирларининг ултратовуш текшируви олдиндан мавжуд бўлган атеросклеротик чўкмаларни аниқлаш учун тавсия этилади.
Мавзуга доир:
Изоҳ (0)