Ўзбекистонда кам таъминланган фуқароларни давлат ҳисобидан адвокат билан таъминлаш кафолатлари кучайтирилади

Бугун, 6 апрель куни бўлиб ўтаётган Сенатнинг 39-ялпи мажлисида “Давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш тўғрисида”ги қонун лойиҳаси кўриб чиқилди.

Сенатор Наримон Умаровнинг айтишича, қонун билан давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш кўлами кенгайтирилади.

“Ҳозиргача давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш фақат жиноий ишларни юритишда мавжуд бўлиб, маъмурий ва фуқаролик ишларида бундай юридик ёрдам назарда тутилмаганди. Янги қонун билан бу масала ўз ечимини топмоқда. Давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрасатадиган адвокатларни жалб этишнинг шаффоф механизми жорий этилмагани айрим коррупциявий омиллар пайдо бўлишига сабаб бўлаётганди. Шу билан бирга, давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатишнинг мувофиқлаштирувчи ягона органи белгиланмагани бюджет маблағлари сарфланишини назорат қилишга тўсиқ бўларди. Қонун лойиҳасида бу муаммога ҳам ечим келтирилган. Ҳужжатда Вазирлар маҳкамаси ва Адлия вазирлигининг давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш соҳасидаги ваколатлари белгиланмоқда”, — деди сенатор.

Наримон Умаровнинг қўшимча қилишича, Адлия вазирлигига соҳадаги махсус ваколатли давлат органи сифатида бир қатор ваколатлар берилмоқда.

“Жумладан, вазирликка давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш тизимини бошқариш, давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатувчи адвокатлар реестирини юритиш, соҳада қонунчилик талабларига риоя этилиши устидан тизимли мониторинг ташкил қилиш ваколати берилмоқда. Давлат ҳисобидан юридик ёрдам давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатувчи адвокатлар томонидан кўрсатилиши аниқ белгиланмоқда”, — деди Сенат вакили.

Қонунда давлат ҳисобидан юридик ёрдам олиш ҳуқуқига эга бўлган жисмоний шахслар тоифаси ҳам қатъий муҳтаҳкамланмоқда. Хусусан, кам таъминланган, руҳий ҳолати бузилган жисмоний шахслар, тенг ҳуқуқлилиги бузилгани бўйича судга мурожаат қилганлар, жиноят иши бўйича адвокат иштирок этиши шарт бўлган тақдирда гумон қилинувчи, айбланувчи ёки судланувчи ҳамда жабрланувчилар давлат ҳисобидан юридик ёрдам олиши мумкин бўлади.

Ҳисоб китобларга кўра, республикада 2022 йилда адвокатлар томонидан жами 103 минга яқин жиноят ишларида 36,5 миллиард сўмлик давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатилган.

“Янги қонун билан маъмурий ва фуқаролик ишларида ҳам бундай ёрдам кўрсатилиши, минглаб кам таъминланган фуқароларга малакали юридик ёрдам олиш имкониятини яратади”, — деди Наримон Умаров.

Муҳокамалар якунида сенаторлар қонун лойиҳасини маъқуллади.