O‘zbekistonda kam taʼminlangan fuqarolarni davlat hisobidan advokat bilan ta’minlash kafolatlari kuchaytiriladi

Bugun, 6-aprel kuni bo‘lib o‘tayotgan Senatning 39-yalpi majlisida “Davlat hisobidan yuridik yordam ko‘rsatish to‘g‘risida”gi qonun loyihasi ko‘rib chiqildi.

Senator Narimon Umarovning aytishicha, qonun bilan davlat hisobidan yuridik yordam ko‘rsatish ko‘lami kengaytiriladi.

“Hozirgacha davlat hisobidan yuridik yordam ko‘rsatish faqat jinoiy ishlarni yuritishda mavjud bo‘lib, maʼmuriy va fuqarolik ishlarida bunday yuridik yordam nazarda tutilmagandi. Yangi qonun bilan bu masala o‘z yechimini topmoqda. Davlat hisobidan yuridik yordam ko‘rasatadigan advokatlarni jalb etishning shaffof mexanizmi joriy etilmagani ayrim korrupsiyaviy omillar paydo bo‘lishiga sabab bo‘layotgandi. Shu bilan birga, davlat hisobidan yuridik yordam ko‘rsatishning muvofiqlashtiruvchi yagona organi belgilanmagani budjet mablag‘lari sarflanishini nazorat qilishga to‘siq bo‘lardi. Qonun loyihasida bu muammoga ham yechim keltirilgan. Hujjatda Vazirlar mahkamasi va Adliya vazirligining davlat hisobidan yuridik yordam ko‘rsatish sohasidagi vakolatlari belgilanmoqda”, — dedi senator.

Narimon Umarovning qo‘shimcha qilishicha, Adliya vazirligiga sohadagi maxsus vakolatli davlat organi sifatida bir qator vakolatlar berilmoqda.

“Jumladan, vazirlikka davlat hisobidan yuridik yordam ko‘rsatish tizimini boshqarish, davlat hisobidan yuridik yordam ko‘rsatuvchi advokatlar reyestirini yuritish, sohada qonunchilik talablariga rioya etilishi ustidan tizimli monitoring tashkil qilish vakolati berilmoqda. Davlat hisobidan yuridik yordam davlat hisobidan yuridik yordam ko‘rsatuvchi advokatlar tomonidan ko‘rsatilishi aniq belgilanmoqda”, — dedi Senat vakili.

Qonunda davlat hisobidan yuridik yordam olish huquqiga ega bo‘lgan jismoniy shaxslar toifasi ham qatʼiy muhtahkamlanmoqda. Xususan, kam taʼminlangan, ruhiy holati buzilgan jismoniy shaxslar, teng huquqliligi buzilgani bo‘yicha sudga murojaat qilganlar, jinoyat ishi bo‘yicha advokat ishtirok etishi shart bo‘lgan taqdirda gumon qilinuvchi, ayblanuvchi yoki sudlanuvchi hamda jabrlanuvchilar davlat hisobidan yuridik yordam olishi mumkin bo‘ladi.

Hisob kitoblarga ko‘ra, respublikada 2022-yilda advokatlar tomonidan jami 103 minga yaqin jinoyat ishlarida 36,5 milliard so‘mlik davlat hisobidan yuridik yordam ko‘rsatilgan.

“Yangi qonun bilan maʼmuriy va fuqarolik ishlarida ham bunday yordam ko‘rsatilishi, minglab kam taʼminlangan fuqarolarga malakali yuridik yordam olish imkoniyatini yaratadi”, — dedi Narimon Umarov.

Muhokamalar yakunida senatorlar qonun loyihasini ma'qulladi.