“Дарё” нашри 14 мартда Ўзбекистон ва жаҳонда содир бўлган энг муҳим воқеаларни эътиборингизга ҳавола этади.
Россия Халқаро жиноий судни тан олмайди
Россия Гаагадаги Халқаро жиноий судни (ХЖС) ва унинг юрисдиксиясини тан олмоқчи эмас. Бу ҳақда Россия президентининг матбуот котиби журналистларга маълум қилди. Гап Халқаро суднинг Россия Украинага босқини юзасидан жиноий иш қўзғатишга тайёргарлиги ҳақида кетмоқда.
13 март куни The New York Times манбалари, Гаагадаги Халқаро жиноий суд Украинага босқин пайтида содир этилган жиноятлар сабаб Россияга қарши иккита иш очмоқчи эканини хабар қилди. Улардан бири украиналик болаларнинг ўғирланиши, иккинчиси фуқаролик инфратузилмасига қасддан қилинган ҳужумлар билан боғлиқ.
“Умуман олганда, биз кўп йиллар давомида на халқаро суд органлари, ҳатто биз тан олмайдиганлар ҳам, халқаро ҳамжамиятнинг бошқа аъзолари ҳам Донбассда уюштирилган фуқаролик инфратузилмасини вайрон қилиш, украин миллатчилари томонидан тинч аҳолини ўлдириш ҳаракатларига эътибор қаратмаганини эслатишдан чарчамаймиз”, — деган Кремль матбуот котиби.
Украина фуқаролик инфратузилмасига давом этаётган ҳужумлар
Айни вазиятда Украина ҳукумати ҳам Россия ҳарбийларининг 14 март куни Донецкдаги Краматорск шаҳрига берган зарбалари оқибатини кўрсатди.
Маълум қилинишича, Россия ракетаси шаҳар марказига келиб тушган. Олтита кўп қаватли уй вайрон бўлган, жароҳатланган ва ҳалок бўлганлар бор.
Украина президенти сўзларига кўра, одамларни ҳаётдан маҳрум қилган ҳар бир зарба қонуний ва адолатли жазога олиб келиши керак.
Афғонистон чегараларида Покистон ва Эрон чегарачилари билан тўқнашувлар. Нега бундай ҳолатлар давомий кузатилмоқда?
Афғонистоннинг Пактика вилоятида “Толибон” ва Покистон чегарачилари ўртасида тўқнашув юз берди. Бундан аввалроқ Афғонистоннинг Нимрўз вилоятида “Толибон” ва Эрон чегарачилари ўртасида ҳам тўқнашув бўлиб ўтганди.
Ҳозирда “Толибон”нинг Пактика вилоятидаги хавфсизлик манбаси маълумотни тасдиқлаб, низо Ангур базасида содир бўлганини айтди.
Мазкур тўқнашув 13 март куни 203-корпус қўмондони Мансурий бошчилигидаги делегация “Толибон” чегара қўшинларининг қўриқлаш постларига ташриф буюрган пайтга тўғри келган.
Ҳозирга келиб чегаралардаги нотинчликлар юқоридаги ҳудудлардагина кузатилмаяпти. Ёдингизда бўлса, 2022 йилнинг сентябрь ойида қирғиз-тожик чегарасида қуролли тўқнашувлар юз берганди.
Бугунга келиб уларнинг оқибати фуқароларга чегарадан ўтиш муаммосини келтириб чиқармоқда.
Сўнгги маълумотларга кўра, Қирғизистон Ташқи ишлар вазирлиги фуқароларига Тожикистонга ҳар қандай саёҳатдан вақтинча воз кечишни тавсия қилди.
Маълум қилинишича, Тожикистон ҳудудига расмий хабарномасиз киришни чеклашда давом этмоқда. Шу сабабли халқаро аэропортга етиб келган Қирғизистон фуқароларини Тожикистон чегарачилари мамлакатга киритмаган.
Ўзбекистон конституциясида ўлим жазоси ва айбсизлик презумпцияси билан боғлиқ ўзгаришлар
Ўзбекистоннинг ўзгартирилаётган конституциясига ўлим жазоси маън этилишига оид норма киритилмоқда. Бундан ташқари айбсизлик презумпцияси эндиликда янгиланган тартибда белгиланади.
Юридик фанлар бўйича фалсафа доктори Фарҳод Примовнинг айтишича, ўлим жазоси маън этилишига оид норма кўп муҳокамаларга сабаб бўлмоқда.
“Баъзилар айтадики, ўлим жазоси 2008 йилда бекор қилинган. Уни яна Конституцияга киритиш нега керак, дейди. Ҳақиқатан ҳам ўлим жазоси муайян даражада жиноятчиликнинг олдини олишга хизмат қилади. Аммо бу охирги ечим эмас. Бунга суддаги хатоликлар сабабли айбсиз бўлган шахсларнинг ўлимга ҳукм қилинган ҳолатларни ҳам мисол қилиб келтириш мумкин. 2016—2022 йиллар давомида 4 минг 740 нафар шахс оқланди. Агар бизда ўлим жазоси амалда бўлганида, ана шу оқланган шахсларнинг қанчаси ўлдирилган бўларди — номаълум”, — дейди ҳуқуқшунос.
Шунингдек, конституцияда айбсизлик презумпцияси масаласида ҳам ўзгаришлар бор.
Янги нормага мувофиқ, гумон қилинувчи, айбланувчи ёки судланувчи ўзининг айбсизлигини исботлаб бериши шарт эмас ва исталган вақтда сукут сақлаш ҳуқуқидан фойдаланиши мумкин.
Яна бир муҳим норма агар шахснинг ўз айбини тан олганлиги унга қарши ягона далил бўлса, у айбдор деб топилиши ёки жазога тортилиши мумкин эмаслигидир. Чунки шахснинг айбига оид далиллар етарли бўлмаганда унинг ўз айбига иқрор бўлганлиги тўғрисидаги ягона далил билан чекланиш ҳолатлари ҳам мавжуд.
Ўзгартирилган айбсизлик презумпциясига кўра, эндиликда шахсни айблаш учун далиллар етарли бўлмаганда айбига иқрорлик олиш учун қўрқитиш, унга таҳдид қилиш ва босим ўтказиш ёки қийноқ қўллаш ҳолатларига йўл қўйилмайди.
Изоҳ (0)