Деменция: соғлом ақл ва мустаҳкам хотирани сақлаш учун нимани ейиш мумкин-у, нималар мумкин эмас?

Соғлом овқатланиш ҳаётни узайтиришини ҳамма билади. Аммо яна бир муҳим нарса бор. Сўнгги тадқиқотлар натижасида биз истеъмол қиладиган нарса ва Алцгеймер касаллиги, деменция ривожланиш хавфи ўртасидаги боғлиқликни аниқланди. Равшан тафаккурни узоқроқ сақлаш учун қандай маҳсулотларга эътибор бериш кераклигини маълум қиламиз, деб ёзмоқда “Новий очаг” нашри.

Шакар

Невропатолог Сюзан Деламонте томонидан олиб борилган тадқиқот тиббиётда чинакам ютуқ бўлди. У ўз илмий ишида илк бор Алцгеймер касаллигининг ривожланишига туртки бўлган “3-тоифа диабет” атамасини қўллайди.

Гап шундаки, шакарни истеъмол қилиш инсулин қаршилигига ҳужайралар инсулин гормони таъсирига жавоб беришни тўхтатганда олиб келади. Кундалик рационда инсулиннинг (масалан, шакар) катта миқдорда чиқарилишига ҳисса қўшадиган маҳсулотларнинг мавжудлиги мия ҳужайраларининг аста-секин ўлимига ва деменция ёки деменциянинг асосий сабаби бўлган дегенерациясига ёрдам беради.

Юмшоқ пишлоқ

Барча пишлоқ маҳсулотлари, шу жумладан, қайта ишланган пишлоқ, вақт ўтиши билан организмда тўпланиб, Алцгеймер касаллигини келтириб чиқарадиган оқсил турларини ўз ичига олади. Пишлоқни бодом билан алмаштиринг. Ёнғоқ — мия учун энг яхши озуқа. Бундан ташқари, ёнғоқ ва зайтун мойини мунтазам истеъмол қилиш аёлларда кўкрак бези саратони хавфини камайтиради.

Қайта ишланган гўшт маҳсулотлари

Колбаса, сосиска каби қайта ишланган гўшт маҳсулотлари деярли ҳар бир оила дастурхонининг тез-тез меҳмонларидир. Айни пайтда гўшт маҳсулотлари жиддий муаммолар манбаи ҳисобланади. Дудланган маҳсулотларда хавфли кансерогенлар нитрозаминлар мавжуд бўлиб, улар ёрдамида ишлаб чиқарувчилар маҳсулотнинг сақлаш муддатини оширадилар. Ушбу моддалар саратоннинг айрим турларини қўзғатади ва олимларнинг фикрига кўра, миянинг дегенерациясига олиб келади. Ушбу озиқ-овқатларни балиқ ва дуккаклилар каби бошқа соғлом протеин манбалари билан алмаштириш тавсия этилади.

Оқ озиқ-овқатлар

Ушбу тоифага оқ нон, қайта ишланган гуруч, макарон ва инсулиннинг ҳаддан ортиқ кўтарилишига олиб келадиган бошқа озиқ-овқатлар киради. Бундай тезкор сакрашлар организмдаги яллиғланиш жараёнларининг ривожланишини қўзғатади. Бу Алцгеймер касаллиги ва деменциянинг сабабларидан бири ҳисобланади. Кўкат ва сабзавотлардан иборат салат сендвичнинг соғлом муқобилидир. Таомномага табиий ширинлик сифатида резавор мевалар ёки қизил икра ёки ловия каби соғлом оқсилларни киритинг.

Углеводлар

Ҳатто, микроэлементларга тўйинтирилган “соғлом” донли нон ҳам — булочкалар ёки “пончик”лар ҳақида гапирмаса ҳам бўлади — инсулин кўтарилишига сабаб бўлади. Кексаликка қадар тиниқ фикрни сақлаб қолишни истасангиз, углеводлар истеъмолини сезиларли даражада камайтиришингиз керак. Дуккаклилар мия фаолиятини сақлаб қолиш учун энг яхшисидир. Ловия, фасол, нўхат ва ясмиқдан иборат газаклар классик Ўрта Ер денгизи таомларига асосланган машҳур МИНД диетасининг асосидир. Дуккаклилардан ташқари, исмалоқ, ёнғоқ, резаворлар, балиқ, парранда гўшти, зайтун мойи ва қизил шаробни ўз ичига олади. Ушбу рацион қизил гўшт, сариёғ, ширинликлар, тез тайёрланадиган ва қовурилган таомларни чекланган миқдорда истеъмол қилиш имконини беради.

Мавзуга доир:

• Хотирани пасайтиради: мия қаришини тезлаштирадиган 4 та маҳсулот
• Ҳаммасига гормонлар сабабчи: уйқусизлик, чарчоқ, ортиқча вазн сабабини қаердан излаш керак?