Халқаро экспертлар 2023 йил глобал иқтисодиёт учун жуда ҳам мураккаб бўлишини айтмоқда. Бу ҳақда бош вазир ўринбосари – иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазири Жамшид Қўчқоров Олий Мажлис Қонунчилик палатаси мажлисида маълум қилди.
Жамшид Қўчқоровнинг айтишича, 2023 йилда Ўзбекистон иқтисодиётида бир қатор ўзгаришлар юз бериши кутилмоқда.
«ЯИМ жон бошига 2200 долларга етиши мумкин»
Халқаро экспертлар 2023 йил глобал иқтисодиёт учун жуда ҳам мураккаб бўлишини айтмоқда. Шунга қарамай биз учун келаси йил жуда ижобий натижаларга бой бўлади деган умиддамиз. 2023 йилда Ўзбекистон иқтисодий ўсиши 5,3 фоиз бўлиши прогноз қилинмоқда. Доллар ҳисобида ялпи ички маҳсулотимиз биринчи марта киши бошига 2000 доллардан ошиб, 2200 долларга етиши кутилмоқда.
2026 йил якунлари билан Ўзбекистон ЯИМни 100 миллиард долларга етказиш мақсад қилинган. Бу рақам яхли ва чиройли. Бунга эга бўлишнинг ўзига хос томонлари бор. Масалан, чет эл инвестори Ўзбекистон ҳақида гапирганда биринчи навбатда мамлакат ЯИМ қанча эканига қизиқади. Бу масштаб эффекти дейилади. Бу жуда аҳамиятли масала.
«Келаси йили инфляция пасаяди»
2020 йилда пандемия, 2021 йилда пандемиянинг давоми, 2022 йилда эса икки мамлакат ўртасидаги зиддиятлар, умуман олганда, 3 йилдан бери кўп мамлакатларнинг тинкаси қуриб қолди.
2021—2022 йилларда 26 та давлат рейтинги пасайди. Бу йил бизда 5,7 фоиз иқтисодий ўсиш кутиляпти. Ҳамма рейтингларимиз барқарор сақланиб қолмоқда. Келгуси йилда инфляцияни жиловлаш муҳим вазифалардан бири.
Бу йил йиллик инфляция ҳажми 12,3 фоиз бўлса, келаси йили 9,5 фоиз атрофида бўлиши прогноз қилинмоқда.
«Олтин ишлаб чиқариш кўпайди»
Бугунги кунга келиб бизни жиддий хавотирга солаётган масалалар йўқ. Саноатни ЯИМдаги улуши 21 фоиздан 28 фоизга ошди. Бу тармоқда 2 миллиондан ортиқ аҳоли банд.
Олтин ишлаб чиқариш ҳажми охирги 5 йилда 87 тоннадан 105 тоннагача, мис ишлаб чиқариш 110 минг тоннадан 148 минг тоннага кўпайди.
«Электр энергияси ва табиий газ бозори яратилади»
Энергетика соҳаси бўйича кўп гаплар айтилди. Бу соҳада қилинаётган ишлар ҳақиқатан кўп. Лекин натижасини бирданига кўра олмаяпмиз. 2023 йилда 1,3 гегаватт қувватга эга хусусий электр станцияси ишга тушади. 2024 йилда 4,7 гегаватт электр станцияси ишга тушади. Бундан 5 йил аввал битта ҳам хусусий электр станциямиз йўқ эди. 2023 йилда эса уларнинг улуши 18 фоизга етади.
Бу соҳада бозор тамойилларига асосланган ҳаракатлар давом этади. Электр энергияси ва табиий газ учун улгуржи ва чакана бозорлар яратиш бўйича ишлар давом эттирилмоқда. Бир сўз билан айтганда, фақат ислоҳотлар бу соҳага инвестициялар келишига имкон беради. Бозор очилса, инвестиция ҳисобига табиий газ ва электр энергияси ишлаб чиқариш ҳажми кўпаяди. Бундан бошқа йўл йўқ. Бунақа катта маблағларни давлат қарзини кўпайтириш ҳисобига амалга ошириш имкониятига эга эмасмиз.
Тарифлар бўйича албатта ишлар олиб бориляпти. Бу бўйича нимадир қилиш кераклиги ҳаммага аён. Лекин шуни ишонтириб айтаманки, ижтимоий ҳимояга муҳтож бўлган аҳоли қатламлари умуман бу ўзгаришни сезмайди.
«Даромад солиғи тўловчилар кўпайди»
Бу йил қишлоқ хўжалигида ғалла бозорини эркинлаштирилиши катта ютуқ бўлди. Ғаллачилар фойдаси 3,3 триллион сўмдан 8,3 триллион сўмга кўпайди. Май ойида ғалла пишгунча унни чакана нархи 5 600 – 6 000 сўм эди, ҳозир 5 300 сўм атрофида. Озиқ-овқат таъминотида тегишли чоралар амалга ошириляпти.
2022 йилда даромад солиғи тўловчилар сони 400 минг нафарга ошди. Яъни жами ҳисобда улар 5,1 миллион кишига етди. Беш йил олдин бундай солиқ тўловчилар сони 3,8 миллион киши эди.
Изоҳ (0)