Солиқ тушумлари барқарор ўсмоқда: Ўзбекистонда сўнгги беш йилда тадбиркорлар фаолияти баҳоланди

Ўзбекистонда 2016 йилда фаолият кўрсатаётган корхоналар сони 268 мингтани ташкил этган бўлса, 2021 йилда 529 мингтага етди. Бу ҳақда Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази «Дарё»га маълум қилди.

Пандемия даврида кичик бизнес дуч келган қийинчиликларга қарамай, тадбиркорлик таъсирчан ўсиш суръатларини кўрсатмоқда. 

2016 йилда янги ташкил этилган корхоналар сони қарийб 33 мингтани ташкил этган бўлса, 2021 йилда уларнинг сони 103 мингтадан ошди (ўсиш 3,1 баравар). 

Сўнгги 5 йил ичида тадбиркорлар сони уч баравар кўпайди ва ҳозирда 1,5 млн кишини ташкил этади, хусусий сектор корхоналарида эса 5 миллионга яқин киши меҳнат қилмоқда.

2021 йилда кичик бизнеснинг мамлакат иқтисодиётидаги улуши: 

• саноат — 27 фоиз; 
• қурилиш — 72 фоиз; 
• ЯИМ — 55 фоиз; 
• бандлик — 74 фоиз; 
• экспорт — 22 фоиз.

2021 йилда иқтисодий фаолият турлари бўйича корхоналар сонига кўра кўриниш қуйидагича: 

• савдода — 157 минг; 
• саноатда — 91 минг; 
• қишлоқ хўжалигида — 47 минг; 
• қурилишда — 44 минг; 
• турар жой ва озиқ-овқатда — 33 минг; 
• ташиш ва сақлашда — 18 минг; 
• ахборот-коммуникацияда — 11 минг; 
• соғлиқни сақлаш соҳасида — 10 минг; 
• бошқалар — 118 минг корхона.

Тадбиркорларнинг мурожаатлари ва таклифлари асосида Президент йиғилишда бизнеснинг тўлиқ ва самарали ишлашига тўсқинлик қилувчи муаммоларни ҳал этиш бўйича кейинги ишлар учун 7 та муҳим йўналишни белгилаб берди:

• бизнесни молиялаштириш ва молия-кредит масалалари;
• солиқ тизимини такомиллаштириш, бизнесга солиқ юкини имкон қадар камайтириш;
• ер ажратиш масалалари;
• инфратузилмани ривожлантириш масалалари;
• экспортёр корхоналарни қўллаб-қувватлаш;
• транспорт-логистика масалалари;
• тадбиркорликка оид тартиб-таомилларни соддалаштириш.

2016-2021 йиллар давомида Ўзбекистон ялпи ички маҳсулоти (ЯИМ) 24 фоизга, саноат ишлаб чиқариш ҳажми эса 34 фоизга ўсди. 

Ўзбекистонда солиқ тушумлари ҳажмининг ҳам барқарор ўсиши кузатилмоқда. 2022 йил 1 январдан 27 июнгача бўлган даврда ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 15,3 фоизга ўсди. 

Таҳлил қилинган давр учун божхона тўловлари бўйича тушумлар 2021 йилнинг шу даврига нисбатан 41,2 фоизга ошди. 

Жорий йил бошидан 27 июнгача бўлган даврда товар экспорт қилиш ҳажми ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 25,4 фоизга ошди. 

Таҳлил қилинаётган даврда Ўзбекистон товар-хом ашё биржасида тузилган битимлар ҳажми 42,8 фоизга ошди.