Конституциявий қонун лойиҳасидан таълим борасидаги ўзгартириш ва қўшимчалар салмоқли ўрин олган. Муҳим жиҳат шундан иборатки, таълимнинг барча босқичлари асосий қонунда яхлит тизимга келтирилмоқда. Жумладан, таълимга тааллуқли 41-моддада илк бор давлат мактабгача таълим-тарбияни ривожлантиришга кўмаклашиши белгиланмоқда. Ҳар бир боланинг умумий ўрта таълим ташкилотларга ўқишга кириши учун мажбурий бир йиллик тайёргарликдан ўтишга бўлган ҳуқуқи кафолатланмоқда. Нафақат мактаб ишлари, балки мактабгача таълим-тарбия ҳам давлат назоратида бўлиши кўрсатиб ўтилмоқда.
Инклюзив таълимни йўлга қўйиш масаласи шу пайтгача жамиятимизда ўз ечимини кутаётган масалалардан бири бўлиб келаётган эди. Энди таълим бўйича алоҳида эҳтиёж ва индивидуал имкониятларга эга бўлган болалар учун тенг шароитлар яратилади. Шунингдек, истеъдодли ёшларга моддий аҳволидан қатъий назар таълимни давом эттириши кафолатланади. Бу ҳам муҳим жиҳат, чунки кучли салоҳиятга эга айрим йигит-қизларимиз моддий етишмовчилик туфайли ўқишни давом эттиришда муаммоларга дуч келгани сир эмас. Бу ҳолатни бартараф этиш учун жойларда ҳозирда ҳам ечим изланмоқда. Хусусан, Наманган вилоятида 2021 йили 3200 нафар эҳтиёжманд талабанинг контракт пулларини тўлаб беришга 10 миллиард сўм йўналтирилди. Жорий йил шу мақсадда ўтказиб берилган маблағлар миқдори ҳам деярли шунга яқинлашиб қолди.
Асосий қонунда хусусий ва бошқа шаклдаги таълим муассасалари ҳақидаги тушунчанинг ўзи йўқ эди. Энди уларга давлатга қарашли муассасалар билан тенг шарт-шароитлар яратиши мустаҳкамланиб қўйилмоқда. Бу саъй-ҳаракатларнинг амалий исботини ҳозирданоқ кўриб турибмиз. Жумладан, Наманганда илк хусусий университет фаолиятини бошлади. Олдинлари вилоятда фақат учта олий таълим муассасаси фаолият кўрсатган бўлса, янги ташкил этилган педагогика ва чет тиллар институтлари ҳисобига энди уларнинг сони икки баравар ошди. Янги Наманган шаҳарчасида мактаб, техникум ва олий ўқув юртидан иборат таълим кластери ташкил этиш режалаштирилган.
Давлат раҳбари таълим тизими ходимлари билан учрашувлари чоғида педагоглик касбининг юксак масъулияти ва мақомини кўп бор таъкидлаган. Конституцияда ушбу мақомни мустаҳкамлаш жамият ва давлатнинг мақсади, вазифаси эканлиги, педагог ходимларнинг касбий фаолиятига аралашиш, улар хизмат мажбуриятларини бажаришига монелик қилинишига йўл қўйилмаслиги кўрсатиб ўтилаётганини айни муддао дейиш мумкин. Зеро, устозларни иззат-икром қилган миллат юксалишга юз тутишига тарихда ва бугунги кунимизда кўп бор гувоҳ бўлганмиз.
Шарифбой Эргашев, Наманган муҳандислик-қурилиш институти ректори
Изоҳ (0)