Қирғизистон жанубидаги Боткен вилоятининг Янгиер қишлоғида яшовчи 37 ёшли Данияр Абдираҳмонов умрининг ярмини Россиядаги омборхоналар ва қурилиш майдонларида меҳнат қилиб ўтказган, деб ёзмоқда The Economist.
Унинг учта укасидан иккитаси ҳали ҳам Россияда ишлайди. Рафиқаси мактаб ўқитувчиси. Аммо улар Москвада дўконда сотувчи бўлиб ишлаётган пайтларида учрашган.
Ўғли икки ёшга тўлганда уни бобоси ва бувисига ташлаб, Россияга пул топиш учун қайтиб кетишган.
Абдираҳмоновнинг ҳикояси алоҳида характерлидир. Фарғона водийсига туташ Боткен атрофида камида битта аъзоси Россияда ишламайдиган оилани учратиш мушкул.
Абдираҳмонов ўзи туғилиб-ўсган серҳосил ва гўзал ҳудудни тарк этишни хоҳламаган. Аммо Москвада ишлаб у ватанидаги ўртача маошдан уч баравар кўп пул топган.
Жаҳон банки маълумотларига кўра, 2021 йилда Қирғизистон ва Тожикистонда пул ўтказмалари ялпи ички маҳсулотнинг учдан бирига тенг бўлган ва бу уларни пул ўтказмаларига энг қарам бўлган дунё мамлакатларига айлантирган.
Нисбатан арзон ва етиб бориш осон, таниш тилга эга Россиядан пул ўтказмалари ушбу мамлакатларда ҳаётнинг муҳим омили ҳисобланади.
Ўтган йили Қирғизистонга пул ўтказмаларининг қарийб 82 фоизи, Тожикистонда 76 фоизи Россиядан келган.
Ҳукумат фикрича, пул ўтказмаларисиз камбағал қирғизистонликлар сони сезиларли даражада ошади.
Мамлакатнинг энг қашшоқ минтақаси бўлган Боткенда аҳолининг 35 фоизи кунига 1 доллардан салгина кўпроқ пул билан кун кечиради, бу улуш 50 фоизгача кўтарилиши мумкин.
Меҳнат миграцияси бу мамлакатлар иқтисодиёти учун шунчалик марказий ўрин тутадики, ҳатто пандемия ҳам уни аранг бузди.
Баъзи муҳожирлар 2020 йилда уйига қайтган бўлса ҳам, имкон қадар тезроқ қайтиб кетган.
Жаҳон банки Қирғизистон иқтисодиёти жорий йилда 5 фоизга қисқаришини тахмин қилмоқда.
Бунинг асосий сабабларидан бири, муҳожирлар Россиянинг санкциялардан зарар кўрган иқтисодиётида ўз ишини йўқотишидир.
Жаҳон банкига кўра, Тожикистонга пул ўтказмаларининг бешдан бир қисми қисқаради, ялпи ички маҳсулот 2 фоизга камаяди.
Етарлича тўйимли ва соғлом озиқ-овқатга эга бўлмаган тожикистонлик уй хўжаликларининг улуши бунинг натижасида 20 фоиздан 36 фоизга кўтарилиши мумкин.
Абдираҳмоновлар оиласининг тажрибаси шуни кўрсатадики, Россиядаги муҳожирлар учун ҳаёт аллақачон оғирлашмоқда: унинг акаларидан бири ишдан айрилган ва уйига қайтмоқда.
Аммо ҳозиргача оммавий тарк этиш ҳолати кузатилмаган. Ҳали ҳам иш жойида бўлган муҳожирлар ҳозирча у ерда қолишни режалаштираётганини билдирган.
Марказий Осиё ҳукуматлари пул ўтказмалари манбаларини диверсификация қилишга уринмоқда.
Улар муҳожирларни юқори маош ва яхши меҳнат ҳуқуқларини таклиф қиладиган бойроқ мамлакатларда иш излашга ундамоқда.
Ўзбекистонда ҳукумат томонидан молиялаштириладиган ўқув марказлари бўлажак муҳожирларга япон ва корейс тилларини ўргатишни бошлади.
Тожик ва қирғиз ишчилари Brexit’дан кейин ишчи кучи танқислиги туфайли Марказий Осиёлик муҳожирлар учун номақбул манзилга айланган Британияда мева-сабзавот теришни бошлади.
Кўплаб муҳожирлар эса санкцияларга қарамай, Россияга йўл олмоқда.
Аввалроқ Ўзбекистон ва қўшни мамлакатлар муҳожирлари учун Буюк Британия манфаатли йўналишми ёки йўқлиги ҳақида хабар берилганди.
Изоҳ (0)