АҚШда бензин нархи рекорд даражада юқорилаб бир галлон учун 5 долларга яқинлашар экан, ўсиб бораётган нархлар мамлакат бизнеси ва иқтисодиётига путур етказмоқда. Бу ҳақда Wall Street Journal хабар берди.
Оддий бензиннинг нархи пайшанба куни ўртача 4,97 долларни ташкил этди, бу ўтган ҳафтага нисбатан 26 сентга ва ўтган йилнинг шу даврига нисбатан қарийб 2 галлонга юқори.
Нефть ва ёқилғи ишлаб чиқариш ўсиб бораётган глобал талабни қондириш учун етарлича тез ўсмади, чунки иқтисодлар пандемия билан боғлиқ чекловлардан чиқди.
Қўшма Штатларнинг ёқилғи ишлаб чиқариш қуввати нефтни қайта ишлаш заводларининг ёпилиши туфайли ҳақиқатда пасайиб кетди, экспорти эса кучлилигича қолди.
Таҳлилчилар, иқтисодчилар ва раҳбарларнинг фикрига кўра, бензиннинг рекорд даражадаги юқори нархи ёқилғига бўлган талабнинг бир қисмини чеклаш билан таҳдид қилмоқда.
Иқтисодчиларнинг фикрига кўра, ёқилғи нархининг ошиши умумий инфляциянинг катта омили бўлиб, у қирқ йилликнинг энг юқори даражасига етган.
Меҳнат департаменти маълумотларига кўра, юқори бензин нархи апрель ойида ўтган йилга нисбатан 8,3 фоизини, умумий инфляция даражасининг тахминан 18 фоизини ташкил қилади.
Авиакомпаниялар 2009 йилнинг январь ойидан бери инфляцияга қараб реактив ёқилғи нархининг энг юқори даражаси билан курашмоқда.
Март—апрель ойларида авиакомпаниялар тарифлари 18,6 фоизга ўсиб, ўтган йилга нисбатан 33,3 фоизга ошди. Аммо улар ҳали ҳам 2019 йилдаги кўрсаткичдан паст бўлиб қолмоқда.
United Airlines Holdings бош директори Скотт Кирби ёқилғи нархи 2019 йилнинг шу даврига нисбатан қарийб икки баравар ошганини таъкидлади.
Авиа чипталари нархининг ошишига сабаб фақат самолёт ёқилғиси нархининг юқорилигидир, — деди у.
Озиқ-овқат ишлаб чиқарувчиларининг таъкидлашича, хом ашёни фермер хўжаликлари ва фабрикалардан дистрибюторлар ва чакана сотувчиларга ташиш нархи кўтарилиб, истеъмолчилар учун озиқ-овқат тўловларининг ошишига ёрдам сабаб бўлди.
Oreo ва бошқа маҳсулотлар ишлаб чиқарувчи Mondelez International умумий кириш харажатлари бу йил тахминан 10 фоиздан 13 фоизгача ошиши, бу энергия нархи, транспорт, ингредиентлар ва қадоқлаш харажатларига қўшилишини билдирган.
Инфляция чакана сотувчиларнинг ихтиёрий харажатларига таъсир қилса-да, истеъмолчилар кам миқдорда ёқилғини тез-тез сотиб олиши баъзилар учун бозор улушини эгаллашга имконият яратиши мумкин. Масалан, харидорлар арзонлаштирилган бензин учун Costco Wholesale’га тез-тез ташриф буюради.
Автомобиль саноатига бензин нархининг ўзгариши катта тасир кўрсатади, чунки ёқилғи нархи сотиб олиш қарорида катта омил ҳисобланади.
Таҳлилчилар ва раҳбарларнинг таъкидлашича, истеъмолчиларнинг хоҳиш-истаклари ўзгара бошлади, автомобиль харидорлари ёқилғи тежамкорлигига устунлик бериб, энергия учун тўловларни назорат қилишда ёрдам берадиган вариантларни изламоқда.
Мисол учун январь ойидан бери электр транспорт воситалари учун онлайн қидирувлар 73 фоизга ошди.
Дизель нархининг кўтарилиши юк ташувчи компанияларда хавотирларни кучайтирмоқда, жумладан, агар қурилиш лойиҳалари тўхтатилса ва чакана сотувчилар захираларни қайта тиклаш ишларини қисқартирса, нархнинг ошиши талабни камайтириши мумкин.
JPMorgan Chase ҳисоб-китобларига кўра, август ойигача бензин нархи ўртача галлон учун 6,20 долларга етиши мумкин.
Ҳукумат апрель ойида АҚШнинг стратегик нефть захирасидан 180 млн баррель нефтни чиқаришни бошлади, бироқ бензин нархи ўсишда давом этди.
Шунингдек, мамлакат нефть компанияларини ишлаб чиқаришни кўпайтиришга мажбурлашга уриниб кўрди, аммо кўпчилик бунинг ўрнига инвесторлар таклиф қилган арзонроқ бюджетларга амал қилди.
Бензиннинг юқори нархига сабаб бўладиган асосий муаммолардан бири бу глобал ёқилғи ишлаб чиқариш қувватининг етишмаслигидир.
Ёқилғи нархи юқори бўлган нефть ва газ саноати учун харажатларнинг ошиши келажакдаги инвестициялар ҳақида саволлар туғдирмоқда.
Woodсиде Energy Group бош ижрочи директори Мег ЎНилнинг таъкидлашича, нефть ва газ ишлаб чиқаришга сарфланадиган харажатларнинг қисқариши натижасида энергия нархи кўтарилган.
Изоҳ (0)