Асл моҳиятини фақат катталар тушуна оладиган мультфильмлар (фото)

Барча болалар мультфильмларни яхши кўради. Катталар эса улардан ўз мақсадлари йўлида фойдаланади. Мультфильм орқали фақатгина болаларни чалғитиб, ўз ишлари билан шуғулланиш учун эмас, балки мураккаб мавзуларга ҳам секингина тегиниб ўтиш мумкин. Масалан, атроф-муҳит муаммолари ёки ҳатто яқин ва азиз одамларинг ҳам баъзан зарар етказиши мумкинлиги ҳақида.

«Музлик даври»

Мультфильмдаги бир оз ақлдан озган, ўткир тишли олмахон Скрат доимо ўзининг жозибали ёнғоғи кетидан қувади. Аммо бу ҳақда яхшилаб ўйлаб кўрсангиз, жониворнинг ҳаёти жуда драматик. У ягона хазинасини сақлаб қолишга ҳаракат қилади ва деярли ўзи сабаб бўлган музликларнинг қулаши қурбони бўлади.

Шундан сўнг Ер аҳолиси бир қатор муаммолар — озиқ-овқат танқислиги, айрим турдаги жонзотларнинг йўқ бўлиб кетиш хавфига дуч келишади. Бундан ташқари, ҳаёт тажрибаси Скратга ҳеч нарса ўргата олмайди: 20 минг йилдан кейин муздан эриган олмахон яна ёнғоққа ёпишиб олади ва яна табиий офатни қўзғатади — бу сафар вулқон отилишига сабабчи бўлиб қолади.

Элза — сеҳр қила оладиган кам сонли Disney маликаларидан бири. У болалигида ўйин пайтида тасодифан синглиси Аннани жароҳатлаб қўяди. Шундан кейин ундаги сеҳр кучини кўрган ота-онаси Элзани алоҳида хонада қулфлаб сақлашади, бировга зиёни етмасин деб ҳис-туйғуларини бошқаришни ўргатишади ва у бошқалар учун хавфли эканини уқтиришади.

Ота-онасининг вафотидан сўнг қатъиятли Элза «ҳамма учун яхши қиз» бўлишни тўхтатиб, ўзини борича қабул қилади ва Аренделле мамлакатининг муносиб маликасига айланади. Бунда унга синглиси Анна ёрдам беради. Аслида гўдакдек туюлган меҳрибон синглиси ҳайратланарли даражада жасур қиз бўлиб чиқади.

Одатда Disney мультфильмларининг давоми омадли чиқмайди, лекин «Музюрак-2» бундан мустасно. Мультфильмнинг 2-қисмида Элза ўзининг кимлигини билиш учун хавфли саёҳатга чиқади. Қиз ўзининг шахсий мақсадлари учун тахтни тарк этади ва охир-оқибат ундан бутунлай воз кечади. Аслида Элза бурчдан кўра шахсий бахтини афзал кўрди.

Ўз навбатида Анна ўзини анча масъулиятли тутади: у опасини шошма-шошарлик билан қўйилган қадамдан, кейин эса ўлимдан қутқаришга ҳаракат қилади. Элзанинг ўз ички дунёсини билиш истаги туфайли саройда беташвиш яшаш ва севганига турмушга чиқиш ўрнига жиддий синов ва ҳақиқий тушкунликдан ўтиши керак эди. Натижада айнан Анна Аренделле маликасига айланади, чунки у учун олдига қўйилган вазифа шахсий ҳаётидан муҳимроқ эди.

Мультфильмда болалар ва катталар ҳам яхши дўст бўлиши мумкинлиги кўрсатилган. Картинанинг яна бир эслатмаси: инсон эслансагина тирик. Лекин бу ижодкорлар айтмоқчи бўлган ҳамма нарса эмас.

12 ёшли Мигелнинг оиласи асрлар давомида этикдўзлик билан шуғулланади, аммо бола мусиқачи бўлишни орзу қилади. Қариндошлари унга гитара чалишни тақиқлайди, ҳатто мусиқий асбобини синдириб ташлашади. Бунинг сабаби бор эди: боланинг катта бобоси — Гектор шоу-бизнесни деб хотини ва кичкина қизини ташлаб кетган. Ўликлар куни деб номланган Мексика байрамида Мигел нариги дунёга ўтиб қолади ва ўша аждоди билан учрашади. Маълум бўлишича, қариндошлари унга айтган ҳамма нарса даҳшатли хато бўлган.

Бола уйига қайтиб, қариндошларига бу ҳақда гапирганда унга фақат бир киши ишонади — кексайган катта бувиси Коко, Гектор шон-шуҳратни деб ташлаб кетган қизи. У болалигиданоқ отасининг фотосуратини бирга олиб юрган ва у билан боғлиқ барча нарсаларни хотирасида сақлашга ҳаракат қилган. Қиз қалбининг тубида отаси унга хиёнат қилмаганига ишонарди. Хулоса шуки: баъзан ҳамма нарсани биладиган катталар эмас, балки болалар ҳақ бўлиб чиқади.

Фильм «Энг яхши анимацион фильм» номинациясида «Оскар» ва «Олтин глобус» мукофотларини қўлга киритади. Қишлоқда яшовчи кичик Реми нозик ҳид ва таъмга эга. У ошпаз бўлишни орзу қилади, аммо муаммо шундаки: у каламуш, ҳаттоки уни бирор-бир ресторан ошхонасига ҳам яқинлаштиришмайди. Аммо кемирувчи таслим бўлмайди ва охир-оқибат кўплаб тўсиқларни енгиб ўтиб, мақсадига эришади.

Аслида мультфильм бошқа соҳалардаги каби пазандачиликда ҳам мавжуд бўлган камситиш ҳақида. Ошпазлар орасида аёллар кам бўлса-да, жамиятда пазандачилик айнан аёлларнинг иши, деб ҳисоблашади. «Рататуй» ижодкорлари бу муаммони мультфильм орқали кўрсатиб, «Ҳамма овқат пишириши мумкин!» деган иборани шиор сифатида қўллайдилар.

Pixar’нинг биринчи мультфильми бир қарашда феминизмнинг ҳақиқий мадҳиясига ўхшайди. Малика Мерида каштадўзликни ва шунга ўхшаш қизларга хос ишларни ёқтирмайди, у от минишни ва камондан отишни афзал кўради. Камига у буни кўпчилик эркакларга қараганда яхшироқ уддалайди. Қирол ва малика қизини турмушга бермоқчи, лекин қиз бу қарорга қарши чиқади. Кўринишидан, Мерида адолатсиз ҳаёт тарзи билан курашаётган ижобий қаҳрамон.

Ғазабланган Мерида онасини фикридан қайтариш учун жодугарга мурожаат қилади. Натижада эса онасидан айрилиб қолиши мумкинлигини тушунади. Қиролича ҳам ўз навбатида қизига ўз мақсадларини амалга оширадиган буюм эмас, балки мустақил шахс сифатида қарай бошлайди