Бир неча соат давомида очликни ҳис қилмаслик учун қандай маҳсулотларни истеъмол қилиш керак?
Турли хил овқат истеъмол қилгандан сўнг очлик туйғуси турли вақтдан кейин безовта қилиши мумкин: баъзида бир неча соат давомида организм ўзини тўқ ҳис қилади, баъзан эса 30 дақиқадан сўнг қорин очгани сезилади.
Тўқлик индекси (ТИ)
Ушбу ҳодисани тушунтириш учун диетологлар узоқ вақтдан бери махсус кўрсаткич — тўқлик индексини (Satiety Index — СИ) жорий этишди, унинг ёрдамида қайси маҳсулот қанчалик тўқлик ҳиссини бериши мумкинлигини билиб олиш мумкин.
Ушбу масала бўйича биринчи жиддий тадқиқот 1995 йилда австралиялик олимлар томонидан амалга оширилган. Бунинг учун 38 та маҳсулот танлаб олинди ва олти тоифага (мевалар, пишириқлар, газаклар, углеводларга бой маҳсулотлар, юқори оқсилли овқатлар ва донли маҳсулотлар) бўлинган. Ҳар бир маҳсулотда 240 ккал мавжуд. Муайян маҳсулотни истеъмол қилгандан сўнг 15 дақиқада тўйинганлик туйғуси қайд этилди ва синов маҳсулотини истеъмол қилгандан кейин 120 дақиқадан кейин истеъмол қилинган маҳсулот миқдори ҳам баҳоланди. Маҳсулотлар тўқлик индекси 100 фоиз деб қабул қилинган оқ нон билан таққосланди.
Тадқиқотнинг натижалари қуйидагича:
- шубҳасиз, етакчи ўринни қайнатилган картошка эгаллади, унинг ТИ 323 ни ташкил этди. Бу сабзавот ажойиб парҳез маҳсулоти деб ҳисобланиши ажабланарли эмас;
- мевалар орасида олма ва апельсин ўзини энг тўйимлиси сифатида исботлади;
- балиқ бошқа барча оқсилли маҳсулотларни ортда қолдирди;
- попкорн газаклар орасида етакчилик қилди;
- тахмин қилинишича, ширинликлар рўйхатнинг охирида, айниқса, круассан тўқлик нуқтаи назаридан мутлақ фойдасиз деб топилди.
Албатта, маълум бир маҳсулотнинг тўқлик индекси ҳар бир инсонда фарқ қилиши мумкин, аммо умумий тенденциялар жуда аниқ. Бошқалардан кўра яхшироқ, энергия зичлиги паст, тола ва оқсилга бой озиқ-овқатлар тўйимли ҳисобланади. Шунинг учун вазн йўқотганда, диетани ушбу маҳсулотлар атрофида қуриш оқилона фикр. Албатта, паст ТИ севимли ширинликни автоматик равишда қора рўйхатга киритмайди, шунчаки мувозанатли диетада ҳар бир маҳсулотнинг ўз ўрни ва вақти бор.
Изоҳ (0)