Чеченистон пойтахти Грознийда республика ҳукумати томонидан таҳдид қилинаётган собиқ судья Сайди Янгулбаевнинг оиласига қарши митинг бўлиб ўтди. Ҳукуматпараст чечен матбуоти митингда 400 мингдан ортиқ одам қатнашганини хабар қилди. «Грозний» давлат телеканалининг маълумотларига кўра, митингда фақат эркаклар иштирок этган; Шунга кўра, намойишчилар сони республикадаги эркакларнинг қарийб 50 фоизини ташкил қилган. Митинг олдиндан режалаштирилмаган, деб эълон қилинди, аммо унда чечен расмийлари (жумладан, Чеченистон раҳбари Рамзан Қодировнинг энг яқин сафдошларидан бири, республика парламенти спикери Магомед Даудов) сўзга чиқди, полиция эса ҳеч кимни тарқатмади.
Митингда Янгулбаевларга қарши «лаънатлар ёғилди», одамлар бу оиланинг портретлари туширилган плакатларни ёқиб юборди, дея хабар беради «Чечня Сегодня». «ТАСС» хабарига кўра, митингга интернетда Шимолий Кавказ диний арбобларини ҳақорат қилувчи аудиоёзувлар тарқалгани сабаб бўлган; Аудиоларни гўёки Сайди Янгулбоэвнинг ўғиллари ёзган, улардан бирининг мухолифатчи 1АDАТ Telegram каналига алоқаси бор. Митингда сўзга чиққан Чеченистон муфтийси Салаҳ-Хожи Межиев шундай деди: «Янгулбаевлар бизнинг Авлиёларимиз, халқимиз ва чеченлар ҳурмат қиладиган барча нарсалар ҳақида жуда ‘ифлос’ аудио ёзишган. Ҳеч ким ўзига нисбатан бундай разилликка изн бермади.»
Чеченистон Жамоатчилик палатаси раҳбари Исмоил Денилхонов «Қийноқларга қарши қўмита», «Новая газета» ва «Дожд» телеканалини ёпишга чақирди. Митингда сўзга чиққан Денилхоновнинг айтишича, «Новая газета» журналисти Елена Милашина ва «Қийноқларга қарши қўмита» раҳбари Игорь Каляпин «давлатга қарши экстремистик фаолият» билан шуғулланмоқда ҳамда «Чеченистон аҳолисига қарши терроризмни оқлайдиган ва деярли бутун чечен халқини йўқ қилишга чақирган» Янгулбаевлар оиласини бошқармоқда. Денилханов Милашина ва Каляпинни «қамоққа олиш ва жавобгарликка тортиш»га чақирди.
Аввалроқ Россия Давлат думасининг Чеченистондан сайланган депутати Адам Делимханов Янгулбаевлар оиласининг бошини олишга ваъда берганди. «Бошингизни кесиб, ўлдирмагунимизча жонимизни, молимизни, бола-чақамизни ҳам аямай тун-у кун ортингиздан қолмаймиз. Сиз билан ҳақиқатан адоват ва хунли қасосимиз бор», — деган Делимханов чечен тилидаги мурожаатида. Унинг сўзларини чечен мухолифатининг 1АDАТ Telegram канали таржима қилган. Каналдаги постда, шунингдек, Делимхонов унинг сўзларини рус тилига ўгирадиганларнинг бошини олиш билан таҳдид қилгани айтилган. Кейинроқ Янгулбаевларга нисбатан бошқа чечен расмийлари томонидан ҳам шу каби таҳдидлар бўлган.
Кремль Делимхоновнинг гапларини баҳолашдан бош тортди. «Бу бизнинг вазифамиз эмас. Бу Давлат Думаси ва этика билан шуғулланувчи қўмитанинг вазифаси», — деди Россия президенти матбуот котиби Дмитрий Песков. Ўз навбатида, Давлат Думасининг депутатлик этикаси комиссияси раҳбари ўринбосари Николай Арефев бундай таҳдидларни «ахлоқ комиссияси эмас, балки Бош прокуратура кўриб чиқиши керак», деди. Россия президенти ҳузуридаги Инсон ҳуқуқлари кенгаши ҳам Делимхоновнинг сўзларида ҳақиқатан таҳдидлар бўлса, бу билан Бош прокуратура шуғулланиши кераклигини таъкидлади.
Сайди Янгулбаев — Чеченистон Олий судининг истеъфодаги судьяси. Бир неча ҳафта олдин унинг рафиқаси Зарема Мусаева ҳибсга олинганди. 20 январь куни уларнинг Нижний Новгороддаги квартирасига қуролланган шахслар бостириб кириб, Мусаевани Чеченистонга олиб кетган. Уни оёқ кийимсиз ва устки кийимсиз уйдан судраб чиқишган. Чеченистон расмийлари Мусаева ҳокимият вакилини ҳақорат қилгани учун маъмурий иш бўйича махсус ҳибсхонада сақланаётганини хабар қилган. Кейинроқ унга нисбатан ҳокимият вакилига нисбатан зўравонлик қўллаш бўйича жиноий иш қўзғатилгани маълум бўлди. Чеченистон раҳбари Рамзан Қодировнинг айтишича, Мусаева «полиция ходимига ҳужум қилиб, унинг кўзини ўйиб олишига оз қолган». 2 февраль куни Мусаева икки ойлик қамоққа ташланди.
Қодиров Янгулбоевлар оиласини «террорчиларнинг шериклари» деб атаган, уларни ҳибсга олиш ва агар қаршилик кўрсаца «йўқ қилиш»ни талаб қилган. Сайди Янгулбаев қизи билан Россияни тарк этган. Ўғиллари анчадан бери хорижда яшаб келади. Улардан бири Ибрагим Янгулбаев оиласининг таъқиб қилинишини ўзининг Чеченистон мухолифатининг матбуот ишларини юритгани билан боғлади. Январь ойи охирида унга нисбатан терроризмга чақириш айби билан жиноий иш очилганди. База нашрининг ёзишича, Тергов қўмитаси Ибрагим Янгулбаевни 1АDАТ маъмурларидан бири деб билади, ушбу каналда экспертиза Доку Умаров, Шамил Басаев ва бошқа чечен жангариларининг фаолиятини оқлаш белгиларини топган.
Қодиров журналист Елена Милашина ва ҳуқуқ ҳимоячиси Игорь Каляпинни ҳам «террорчилар» ва «террорчиларнинг шериклари» деб атаган. Чеченистон раҳбари Янгулбаевларни яна бир бор танқид қилиб, Милашина ва Каляпин «Чеченистон ва чеченлар мавзусида сценарийлар ишлаб чиқиб, ўз қаҳрамонларининг қулоғига матн ва хатти-ҳаракатларини пичирлаб пул ишлашади», деди. Россия президентининг матбуот котиби Дмитрий Песков Қодиров «шахсий фикрини» билдирганини айтиб, унинг сўзларига бошқача тарзда баҳо беришдан бош тортди. «Новая газета» Кремлнинг позициясини қоралади. «Эхо Москви» газетаси бош муҳаррири Алексей Венедиктов ва «Дожд» телеканали Россия раҳбариятини Қодировнинг таҳдидларига жавоб беришга чақирди.
Изоҳ (0)