Қандай ўйинлар боланинг нутқи ривожланишига ёрдам беради?

Олимлар ёш болаларнинг нутқи ва тафаккурининг ривожланиши – қўл ва бармоқларининг нозик ҳаракатлари миқдори ҳамда шакли-ҳажми билан тўғридан-тўғри пропорсионал эканлигини исботлаган.

Бармоқларнинг ҳаракатлари маҳорати юқори даражада ривожланган болаларда – нутқ, фикрлаш, хотира, эътибор яхши бўлади. Бармоқларнинг ҳаракатлари эркин бўлмагунча бола нутқининг ривожланишига эришиб бўлмайди.Болаларда бармоқлар машқи бўйича ишни 6-7 ойлигидан бошлаш керак. Ҳар куни қўлларни 2-3 дақиқа давомида енгил уқалаш керак.

Рағбатлантирувчи қўл машқлари 5 босқичдан иборат:

1. боланинг қўлини бармоқ учидан тирсагигача ташқи томондан 8-10 марта силаш;
2. бармоқларни 5-6 марта (бош бормоқдан ташқари) букиш ва тўғрилаш 5-6 марта;
3. бош бормоқни ўнг-чап томонга букиш, думалоқ шаклда ҳаракатлантириш;
4. кафтни 2-3 марта фаоллаштириш: бармоқ билан боланинг кафти ўртасидан секин спирал кўринишида силаш, спирал кенгайиб бориб, охири бола бош бармоғида тугайди;
5. боланинг қўлини бармоқ учидан тирсагигача ташқи томондан 8-10 марта силаш.

• болани ўн ойлигидан бошлаб барча бармоқларини ҳаракатга жалб қилиш керак – куб, пирамидалар, турли ҳажмдаги яримшарни бир бирига тахлаш, жойлаштириш.
• бир ёшдан бир ярим ёшгача бўлган даврда ёғочдан ёки пластмассадан бўлган ўйинчоқлар, масалан, леголардан пирамида, уйчалар ясаш;
• бир ярим ёшдан икки ёшгача бўлган даврда мозайкалардан ҳар турдаги шаклларни йиғиш;
• икки ёшдан уч ёшгача бўлган даврда ўйинчоқларни, йирик тугмачаларни тешиклардан арқон ўтказиб бир сафга териш, арқонлардан ҳар хил шаклдаги боғичлар ясаш;
• артикуляция машқлари: шарларни уфлаб шишириш, сўзларни дона-дона талаффуз қилишга интилиш.

Шифокор Хуршид Аъзамхўжаев тавсиялари асосида тайёрланди.