1947 йили 15 августда Нью-Деҳлидаги машҳур Қизил қалъа (Лал Қила)да Ҳиндистон мустақиллигини эълон қилиб, тарихда «ҳинд миллати меъмори» деб ном қолдирган Жавоҳарлаъл Неру таваллудига 14 ноябрь куни 132 йил тўлди. Ўн йил умри қамоқда ўтган сиёсатчининг мустақиллик эълон қилинишидан бир кун аввал — 1947 йил 14 август тунида Ҳиндистон Таъсис ассамблеясида сўзлаган нутқи ўтган асрнинг энг машҳур мурожаатлари қаторида туради. «Дарё» Ҳиндистон халқ хўжалиги, фан ва маданияти, халқаро сиёсатида улкан ютуқларга эришган давлат арбобининг ушбу нутқини ўзбек тилига ўгирди.
Узоқ йиллар аввал биз тақдир билан келишдик ва мана, энди жуда каттасини бўлмаса-да, энг муҳим ваъдаларни бажариш фурсати етди.
Ярим кечага занг урилиб, дунё аҳли ухлаганда Ҳиндистонда ҳаёт ва ҳуррият кўз очади. Ҳали шундай замонлар, тарихда камдан кам рўй берадиган палла келадики, баримиз эскидан янги оламга ўтамиз, узоқ вақт эзғиланган халқ руҳи аср адоғига етгач юзага қалқиб чиқади.Ушбу тантанали онларда ўзимизни Ҳиндистонга, унинг халқи ва бутун инсониятга хизмат қилиб, бахшида этишга ваъда берамиз.
Ўтмишининг илк тонгида Ҳиндистон туганмас сўроқ-саволларга жавоб излашга тушди, ниҳоясиз асрлар эса унинг жамики омад-у толесизлигини улуғворлиги билан тўлдирди. Хушбахт ва шум тақдир оралаб у ҳечам изланишини тўхтатмади, унга куч бағишлаган идеалларини сира унутмади. Бугун биз шум толенинг охирида турибмиз ва Ҳиндистон ўзини яна қайтадан кашф этади.
Айни дамда нишонлаётган муваффақиятимиз шунчаки бир қадам, олдинда бизни кутаётган улкан зафар ва музаффариятларга элтувчи имконнинг очилишидир. Ушбу имкониятни тутиб қолишга ва келажак чақириғини қабул қилишга куч-у ақлимиз ноқисмикан?
Ҳуррият ва куч масъулиятни олиб келади. Масъулият эса суверен ҳинд халқининг чинакам суверенлигини таъминлайдиган ушбу ассамблея бўйнига тушади. Озодликка эришгунча қора меҳнатнинг бор азобига чидадик, қалбларимиз ғам-ғусса, аччиқ хотиралар билан оғирлашди. Ўша оғриқларнинг баъзилари бугунгача давом этмоқда. Шунга қарамай, ўтмиш тугади, ҳозиргиси эса келажак — бизни ортидан эргаштираётган келажак.
Аммо бу келажак — ҳордиқ чиқарадиган, ҳузур қиладиган вақт эмас, аксинча, тез-тез зиммамизга оладиган ва бугунги кунгача ортмоқлаб юрадиган ваъдаларни бажариш фурсатидир. Ҳиндистонга хизмат — миллионлаб мазлумларга хизмат, демак. Бу қашшоқлик, жоҳилият, хасталик ва нотенгликнинг тугаши, демак.
Авлодимиздаги энг забардаст кишининг мақсади ҳар бир кўздан томажак кўзёшнинг ҳар қатрасини сидириб ташлашдир. Бу, эҳтимол, биздан анча наридадир, бироқ кўзёш ва азоблар бор экан, бизнинг ишимиз ҳечам тугамайди.
Шу боис, меҳнат қилишимиз, қаттиқ ишлашимиз керакки, орзуларимиз рўёбга чиқсин. У орзулар Ҳиндистон учун, аммо бутун олам, бугун бир-биридан айро яшашни тасаввур этолмайдиган, чамбарчас яшаётган миллатлар ва инсонларга ҳам аталган.
Тинчлик бўлинмас, дейдилар. Ҳуррият, фаровонлик ва яна бу дунёда алоҳида бўлакларга бўлиш мушкул офатлар ҳам худди шундай бўлинмасдир.
Биз вакили бўлган ҳинд халқининг ушбу улкан ҳодисотларга ишонч билдиришлари, бизга қўшилишларига чақириб қоламиз. Ҳозир ёқимсиз ва бузғунчи танқиднинг ўрни, бошқаларни айблаш ёки заиф истакларнинг пайти эмас. Биз озод Ҳиндистоннинг жамики болалари ҳур яшаши мумкин бўлган олиҳиммат саройни барпо этишимиз керак.
Айтилган кун, тақдир белгилаган кун келгач, Ҳиндистон узоқ давом этган ғафлат ва курашдан сўнг яна тетик, серғайрат, озод, мустақил бўлиб оёққа туради. Ўтмиш айрим масалаларда ҳамон ёпишган гажак бўлиб қолади, биз эса олдинлари ҳадеб тилга кўчирадиган ваъдаларимизни астойдил бажаришимизга тўғри келади. Шунга қарамай, бурилиш нуқтаси ўтган, тарих эса биз учун янги саҳифаларини очади, биз яшайдиган, жон куйдирадиган тарихни энди бошқалар ёзади.
Ҳозир Ҳиндистон, Осиё ва бутун дунё учун аҳамиятли палла. Янги юлдуз порламоқда, шарқдан озодлик юлдузи чиқмоқда, янги умид уйғонмоқда, узоқ вақтдан бери давом этган умид рўёбга чиқади. Шу юлдуз сира ўчмасин, умидлар асло сўнмасин!
Атрофимизни ўраб олган қора булутларга қарамай ушбу ҳурриятдан беҳад шодмиз. Одамларимизнинг жуда кўпини изтироб қийнамоқда, муаммо-мушкулотлар ичрамиз. Бироқ ҳуррият масъулият, зўр ташвиш юклайдики, биз уларга озод ва тартибли инсон сифатида юзланишимиз шарт.
Айни дамдаги илк ўй-фикримиз ана шу озодлик меъмори — Ҳиндистоннинг кўҳна руҳини ўзида мужассам этган, ҳуррият машъалини кўтариб, атрофимизни ўраб турган зулматни ёритган халқимиз отасига қаратилади.
Биз кўпинча унга номуносиб издош бўлдик, даъватидан узоқлашдик. Лекин нафақат биз, балки келажак авлод ҳам ушбу мурожаатни хотирлаб, қалбларида чуқур из қолдирган, эътиқоди, кучи, жасорати, камтарлиги билан улуғвор Ҳиндистон ўғлига айланган инсоннинг хотирасини олиб юрадилар. Нечоғлик кучли шамол, шиддатли бўрон бўлишига қарамай, биз бу эркинлик машъали ўчишига сира йўл қўймаймиз.
Келгусидаги ўй-фикрларимиз Ҳиндистонга ҳеч қандай мукофот, мақтовсиз, сўнгги нафасигача хизмат қиладиган кўнгиллилар ва озодлик аскарлари ҳақида бўлиши керак.
Яна сиёсий чегаралар туфайли биздан узилган ва айни дамда эришган эркинлигимиз қувончини биз билан баҳам кўролмайдиган биродарларимиз, опа-сингилларимиз ҳақида ўйлашимиз шарт. Улар ҳам ўзимизники. Нима бўлишидан қатъи назар биз билан қолишлари, биз эса уларнинг яхши-ёмон кунида бирга бўлишимиз шарт.
Келажак бизни чорламоқда. Хўш, энди қаерга борамиз ва нима қиламиз? Ҳиндистонинг оддий фуқароси, деҳқони, ишчисига ҳуррият ва имконият бериш; жаҳолат, қашшоқлик ва хасталикларни тугатиш; фаровон, демократик, тараққийпарвар давлат қуриш; ҳар бир аёл ва эркак учун адолатли, тўлақонли ҳаёт, ижтимоий, иқтисодий ва сиёсий институтларни яратиш бурчимиздир.
Олдинда бизни сермашаққат меҳнат кутмоқда. Ваъдамизни тўлиқ бажармагунча, ҳинд халқининг тақдири ўзи истаганидек бўлмагунича ҳеч биримизга ором йўқ.
Биз буюк юрт фарзандларимиз. Бундан кейин олға силжиш ёқасидамиз ва ўша юқори марраларни тутиб яшашимиз зарур. Қайси динга эътиқод қилишимиздан қатъи назар, ҳинд фарзандларининг бари ҳуқуқ, мажбурият ва имтиёзлар олдида тенг. Биз ортиқ жамоавийлик, тор фикрлиликка тоқат қилолмаймиз, одамлари калта ўйлайдиган ва суст ҳаракат қиладиган ҳар қайси миллат буюк бўлолмайди.
Бутун дунё миллатлари ва одамларига келгусида тинчлик, озодлик ва демократия бобида ҳамкорлик қилиш учун эзгу тилаклар ва аҳдларимизни йўллаймиз.
Кўҳна, мангу ва навқирон она ватанимиз, ардоқли Ҳиндистонимизга ҳурматимиз чексиз ва ўзимизни унга бахшида этамиз. Jai Hind (Ҳиндистонга озодлик!)
Изоҳ (0)