Ўзбекистонда 2021 йилнинг 1 июнидан чорвачилик, паррандачилик ҳамда балиқчилик хўжаликларига улар томонидан етиштирилган ва сотилган маҳсулотлар учун республика бюджетидан субсидия ажратиш жорий этилган. Субсидия ажратиш тартиби ҳақида «Ўзбекчорванасл» агентлиги бошқарма бошлиғи Наргиза Омонбоева «Дарё» мухбирига берган қисқача интервьюсида тушунтириш берди.
Вазирлар Маҳкамасининг қарорига кўра, қўшилган қиймат солиғи (ҚҚС) тўловчиси бўлган чорвачилик, паррандачилик ҳамда балиқчилик хўжаликларига республика бюджетидан қайтармаслик шарти билан субсидия ажратиш кўзда тутилган. Унга мувофиқ жорий йилнинг 1 июнидан паррандачилик хўжаликларига — ўз хўжаликларида етиштирилиб, реализация қилинган тухумнинг ҳар бир донаси учун 50 сўм ҳамда парранда гўштининг ҳар бир килограмми учун 1000 сўм, чорвачилик хўжаликларига — ўз хўжаликларида етиштирилиб, гўшт учун сотилган йирик ва майда шохли моллар тирик вазнининг ҳар бир килограмми учун 2000 сўм ҳамда сутининг ҳар бир литри учун 200 сўм, балиқчилик хўжаликларига — интенсив усулда етиштирилган совуқ сув балиқларининг (лосос, форел ва осётр) ҳар бир килограмми учун 3000 сўм қолган турдаги балиқлар учун 1000 сўм миқдорида субсидия ажратилиши белгиланган.
– Субсидия ажратишда чорвачилик, паррандачилик ва балиқчилик хўжаликларидан нималар талаб этилади?
– ҚҚС тўловчиси бўлган исталган чорвачилик, паррандачилик ва балиқчилик хўжалиги субсидия олиши мумкин. Бунда улар контрагентларни танлашда лавозим даражада эҳтиёт бўлишлари талаб этилади. Боиси маҳсулотни олувчи томон ҳам солиқ тўловчилар рўйхатидан ўтган бўлиши лозим. Шунингдек, онлайн касса аппаратлари орқали истеъмолчиларга ўз маҳсулотини сотган хўжаликларга ҳам субсидия ажратилади. Бугунги кунда айрим хўжаликлар деҳқон бозорларда ўз расталарига эга. Яъни уларда ўзи етиштирган маҳсулотни бозорга олиб чиқиб, сотиш имконияти бор. Улар маҳсулотини аҳолига хизмат кўрсатаётган пайтда онлайн касса аппаратига товар кодини киритиб, маҳсулотини сотаверади, ҳисоб-фактуралари эса агентлик базасида кўриниб туради.
Шуни алоҳида таъкидлаб ўтиш керакки, субсидия беришнинг миқдори чегараланмаган. Ким ўз хўжалигида қанча маҳсулот етиштириб, реализация қилган бўлса, шу маҳсулот миқдорига мувофиқ субсидия олиши мумкин.
– Субсидия олиш учун кимга ва қай тартибда мурожаат қилинади?
– Хўжалик етиштирган маҳсулоти учун субсидия олмоқчи бўлса, уйдан чиқмаган ҳолда, шахсий электрон калит орқали my.vetgov.uz сайтига ариза юборади. Аризада хўжаликнинг прогноз кўрсаткичлари қайд этилади ва уни дастлаб туман ва шаҳарларда ташкил этилган комиссиялар кўриб чиқади. Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитаси, «Ўзбекчорванасл» агентлиги ва Солиқ инспекциясининг тумандаги вакиллари ҳамда туман ҳокимининг қишлоқ ва сув хўжалиги масалалари бўйича ўринбосари комиссия аъзолари этиб тайинланган. Тартибга мувофиқ комиссия таркиби ариза юборган хўжаликка бориб, бир ой давомида етиштириш режалаштирилган маҳсулот учун хўжаликдаги мавжуд имкониятларни ўрганади. Хўжаликнинг кўрсатгичлари қанчалик тўғрилиги ҳамда ишлаб чиқариш қобилияти мувофиқлигини хулосада қайд этади. Мабодо хўжалик маҳсулотни кўча-кўйдан сотиб олиб, уни реализация қилган бўлса, субсидия ажратиш рад этилади.
Комиссия ўз хулосасини тасдиқлагандан сўнг ҳужжатлар «Ўзбекчорванасл» агентлиги базасига келиб тушади. Маълумотлар бир вақтнинг ўзида Давлат солиқ қўмитаси томонидан аризачи хўжаликнинг ҳақиқатдан ҳам ҚҚС тўловчили, солиқдан қарздорлиги йўқлиги ва унинг контрагенти рўйхатдан ўтганлиги ўрганиб чиқилади. Хўжалик томонидан сотилган маҳсулотларнинг товар-кодларининг ҳисоб фактуралари жамланиб, my.vetgov.uz сайтига юборилади. Хўжалик томонидан бир ойда етиштирилиб реализация қилинган маҳсулотлар суммалари бизнинг электрон базамизда кўринади. Агар комиссияси тақдим этган хулоса ва Давлат солиқ қўмитаси томонидан бизга юборилган хулоса ижобий бўлса, ўша хўжалик ҳисоб рақамига субсидия маблағи ўтказиб берилади.
– Хўжаликлар субсидия олиш жараёнида бирор муаммога дуч келса ёки уларнинг аризаси асоссиз рад этилса, қаерга мурожаат қилишлари лозим?
– Субсидия бериш тартиби масъул идоралар томонидан қаттиқ назорат қилинади. Биринчидан, ҳар бир аризани ўрганиб чиқиш жараёни электрон тарзда барчага шаффоф ҳолда кўриниб туради. Мабодо комиссия томонидан ариза ҳеч бир сабабсиз ўрганилмаса ёки рад этилган тақдирда хўжаликлар ишонч рақамига қўнғироқ қилиб ўз шикоятини қолдириши мумкин ва у мурожаат тез фурсатда кўриб чиқилади. Шунингдек, «Ўзбекчорванасл» агентлигида айнан хўжаликлар субсидия тартиби ҳақида маълумот бериш учун call-марказ ташкил этилган. Марказ орқали субсидия учун ариза топшириш ва уни ажратиш тартиби ҳақида тўлиқ маълумот олиш имкони мавжуд.
Маълумот учун, «Ўзбекчорванасл» агентлиги томонидан сентябр ойи якунигача жами 51 та тадбиркорлик субъектига 3,099 миллиард сўм субсидия маблағи ажратилган. Жумладан, Қорақалпоғистонда 11 та субъектга 50 миллион сўм, Андижонда 5 та субъектга 874 миллион сўм, Бухорода 4 та субъектга 1, 046 миллиард сўм, Самарқандда 17 та субъектга 711 миллион сўм, Сирдарёда 11 та субъектга 200 миллион сўм ва Хоразмда 3 та субъектга 220 миллион сўм субсидия берилган.
Изоҳ (0)