Қашқадарё вилоятининг Қарши туманида Ўзбекистоннинг биринчи тадбиркор аёли — Назира Шодмонова томонидан қуриб битказилган масжид 14 йилдан бери ҳувуллаб ётибди. Қишлоқ аҳли эса намоз ўқиш учун 15 километр узоқликдаги масжидга боришга мажбур.
«Дарё»га қилинган мурожаатга кўра, таҳририят мухбири Қарши туманининг «Кўчкак» маҳалласида бўлди.
«Саккиз минг нафар аҳоли яшовчи Кўчкак қишлоғида замонавий масжид қурилган бўлиб, 14 йилдан бери масжидда намоз ўқишга рухсат берилмайди. Шу сабаб қишлоқдаги намозхонлар Пистакент қишлоғидаги, шунингдек, Қарши шаҳридаги масжидларга бориб намоз ўқишга мажбурмиз», — дейди Кўчкак қишлоғида яшовчи Насим Раупов.
Насим Рауповнинг маълумот беришича, қишлоқда минг нафарга яқин намозхон бўлиб, улар намоз ўқиш учун 15 километр узоқликда жойлашган масжидларга боришга мажбур.
Қайд этилишича, масжид 2006—2007 йилларда мустақил Ўзбекистоннинг биринчи тадбиркор аёлларидан бири, қашқадарёлик Назира Шодмонова томонидан қуриб битказилган бўлиб, фаолиятининг илк йилида намозхонларга хизмат кўрсатган. Бироз ўтиб эса номаълум сабабга кўра ёпиб қўйилган: 14 йилдан бери ҳувуллаб қолмоқда.
«Бироқ ўтаётган йиллар давомида Назира опанинг фарзандлари масжидни таъмирлаб, эскиришига йўл қўймаган. Ҳозир ҳам вилоятдаги энг зўр масжидлардан бири ҳисобланади. Энг ёмони эса шундай масжидда намоз ўқилишига рухсат йўқ», — дейди қишлоқ оқсоқоллари.
Шу қишлоқда яшовчи Шуҳрат Умаровнинг айтишича, масжид фаолиятини йўлга қўйиш мақсадида қишлоқ оқсоқоллари масъул ташкилотлар эшигини қоққан. Бироқ тайинли жавоб бўлмаган.
«Ўзимизда шундай замонавий масжид бўлса-да, биз шаҳар марказидаги ёки бошқа қишлоқдаги масжидга бориб, намоз ўқиб келамиз. Ҳар сафар шу масжид ёнидан ўтганимда нега намоз ўқишга рухсат беришмаётганини ўйлаб ўйимга етолмайман. Кўриниши ва имкониятлари жиҳатидан вилоятдаги энг зўр масжид бўлса-да, намоз ўқишга рухсат йўқ? Нега ва нима учун деган саволларимизга эса тайинли жавоб йўқ», — дейди Шуҳрат Умаров.
Яна бир суҳбатдош Ғофур Ибрагимов ҳам масжид фаолияти номаълум сабабга кўра тўхтатилганини, ўтган йиллар давомида эса ушбу сабаб ҳамон очиқланмаганини айтмоқда.
«Қишлоғимизда шундай зўр масжид бўлса-да, фаолиятига рухсат берилмаётгани, нафақат биз кексаларни, ёшларни ҳам қийнаб қўймоқда. Намоз ўқиш истагида бўлган ёшлар ҳам шаҳардаги ёки Пистакент қишлоғидаги масжидга бориб келишга мажбур. Масжидимиз фаолиятига рухсат сўраб, ҳатто диний қўмитага ҳам мурожаат қилдик, аммо натижа йўқ», — дейди Ғофур Ибрагимов.
Кўчкак қишлоғида яшовчи Раҳматилла Раҳмоновнинг маълумот беришича, қишлоқ оқсоқоллари масъул ташкилотларга масжид фаолиятига рухсат сўраб, такрорий мурожаатлар йўллаган. Аммо ҳар хил сабаб ва баҳоналар билан мурожаатлар қаноатлантирилмаган.
«Дарё» мухбирининг бу ҳақдаги сўровига жавоб берган Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг вилоятдаги масъули Раҳматилла Усмонов эса масжид фаолиятини қонунийлаштириш учун керакли ҳужжатлар тақдим қилинмаганини айтмоқда. Усмоновга кўра, сўралган ҳужжатлар берилса, масжид фаолиятига рухсат берилади.
«Олий Мажлис Қонунчилик палатаси томонидан 2021 йил 4 майда қабул қилинган ва Сенат томонидан 2021 йил 26 июнда маъқулланган «Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси қонунининг 17-моддаси диний ташкилотни рўйхатдан ўтказиш учун талаб қилинадиган ҳужжатлар рўйхати келтирилган. Шу ҳужжатлар бизга тақдим этилса, масжид фаолиятига рухсат берилади», — дейди Раҳматилла Усмонов.
Қишлоқ аҳлининг айтишича, Раҳматилла Усмонов томонидан сўралаётган 6 та ҳужжатнинг 5 таси (маҳаллий диний ташкилотни ўз ташаббусига кўра тузаётган, ўн саккиз ёшга тўлган, эллик нафардан кам бўлмаган Ўзбекистон Республикаси фуқаролари имзоларини ўз ичига олган ҳужжат; таъсис йиғилишининг маҳаллий диний ташкилотни ташкил этиш, унинг уставини тасдиқлаш ва раҳбар органларини сайлаш тўғрисидаги маълумотларни ўз ичига олган қарори; маҳаллий диний ташкилотнинг давлат тилидаги устави; маҳаллий диний ташкилотни ташкил этиш ташаббускорлари тўғрисидаги ва унинг раҳбар органи аъзолари ҳақидаги ҳужжатлар; маҳаллий диний ташкилотнинг раҳбарида диний профессионал маълумот мавжудлиги тўғрисидаги ҳужжат нусхаси) тайёр ва масъулларга тақдим қилинган ҳам.
«Биздан сўралган барча ҳужжатни тақдим қилганмиз. Ҳар сафар борсак, масъуллар ниманидир баҳона қилиб, ҳужжатимизни олишмайди. Эндиликда эса янги тартиб қоидага кўра, яъни Раҳматилла Усмонов айтган қонунга мувофиқ олтинчи ҳужжат сифатида вилоят ҳокимлиги хулосаси ҳам сўралмоқда. Ваҳоланки вилоят ҳокимлиги янги тартиб қоидага кўра, ҳали бирорта диний ташкилотни рўйхатдан ўтказишга хулоса бермаган экан. Ҳокимликка борсак, адлияга юборади. Адлия эса Мусулмонлар идорасига, Мусулмонлар идораси вакиллари эса яна вилоят ҳокимлиги хулосасини сўрашмоқда. Хуллас, ўртада биз сарсонмиз», — дейди қишлоқ аҳолиси.
«Дарё» мухбири қишлоқ аҳли, шунингдек, Раҳматилла Усмонов берган маълумотга таяниб, вилоят ҳокимининг жамоат ва диний ташкилотлар билан алоқалар бўйича ўринбосари Илҳом Арзиқулов билан боғланиб, янги тартиб қоидага кўра ҳокимлик бирор-бир диний ташкилотнинг фаолият бошлашига хулоса берган ёки бермагани билан қизиқди.
«Дарё» мухбири билан телефон орқали мулоқот қилган ҳокимлик вакили, вилоят ҳокимининг жамоат ва диний ташкилотлар билан алоқалар бўйича ўринбосари Илҳом Арзиқулов раҳбарлигидаги котибият масъули Фирдавс Сатторов ҳокимлик томонидан 26 та диний ташкилот фаолиятига рухсат сўралиб, Вазирлар Маҳкамаси таркибидаги Диний қўмитага хат берилганини, фаолиятига рухсат бериш тавсия қилинган 26 та диний ташкилот орасида Кўчкак жоме масжиди ҳам борлигини маълум қилди.
Қишлоқ аҳлининг қўшимча қилишича, улар масъулларга ҳужжат тақдим қилганда, масжид фаолияти йўлга қўйилганидан сўнг ундаги иш ўринлари, жумладан, масжид имоми, ҳисобчиси каби ишчиларга ҳам маош бериш борасида муаммо бўлмаслигини айтган.
«Масъулларда масжид иш бошлаганидан сўнг, ишчиларига қай тартибда маош берилади, масжид ўзини ўзи қоплайдими, деган савол ҳам туғилган. Биз уларга масжидни қурган тадбиркор ўша пайтда масжид атрофида савдо дўконлари ҳам қурганини, қолаверса, айнан шу масжид харажатларини қоплаш мақсадида боғ ҳам ташкил қилинганини айтиб, иқтисодий муаммо юзага келмаслигини билдирганмиз. Бизга фақат масжид фаолиятига рухсат берилса, бас. Шунинг ўзи кифоя», — дейди Раҳматилла Раҳмонов бошчилигидаги қишлоқ аҳли.
Изоҳ (0)