Британиялик олимлар секин юрадиган одамларда COVID-19’дан ўлиш хавфи тўрт баравар юқорилигини маълум қилди

Секин юрадиган одамларда COVID-19’нинг оғир шакли билан касалланиш хавфи тез юрадиганларга қараганда икки баравар, касалликдан ўлиш хавфи эса тўрт баравар юқори бўлади. Бу ҳақда Буюк Британиянинг Лестер университети олимлари ўтказган тадқиқотга таяниб Daily Mail хабар берди.

Тадқиқот муаллифлари Буюк Британиянинг Биобанк (қиролликнинг 40 дан 69 ёшгача бўлган ярим миллион фуқаросининг тиббий-генетик маълумотлари базаси)даги 412 мингдан ортиқ одамларнинг кўрсаткичларини таҳлил қилиб, COVID-19 билан касалланиш, вазн ва юриш тезлиги ўртасидаги боғлиқликни ўрганди.

Лестер университети етакчи тадқиқотчиси ва профессори Том Йейтснинг таъкидлашича, одамнинг юриш тезлиги касаллик оқибатларига таъсир қилади.

«Бу вазнидан қатъи назар секин юрадиган одамларнинг COVID-19 билан касалланиши оғир оқибатларга олиб келиш хавфи анча юқори эканини кўрсатадиган биринчи тадқиқот. Яъни ортиқча вазнга эга тез юрадиган одамга қараганда нормал оғирликдаги секин юрадиган одамнинг жиддий хасталикка чалиниш хавфи юқори», — деди Том Йейтс.

Профессор Йейтс тез юрадиган одамларда юрак-қон томир тизимлари кучли бўлишини таъкидлади. Бу уларни ташқи стрессларга, вирусларга чидамли қилади ва касалликнинг натижаларига таъсир қилади. Бироқ натижаларнинг аниқ сабаби ҳали маълум эмас, деб тан олди тадқиқотчилар.

Шу билан бирга, РУДН (Россия Халқлар дўстлиги университети) юқумли касалликлар кафедраси доценти Сергей Вознесенскийнинг фикрига кўра, секин юрадиган одамларда тез юрадиганларга қараганда COVID-19’дан ўлиш хавфи катта деб тахмин қилиш учун қўшимча тадқиқотлар ўтказиш керак. Шу тариқа у Лестер университети олимлари томонидан ўтказилган тадқиқотга изоҳ берди.

Вознесенский секинроқ юрадиган ва «таркибида SARS-CoV-2 мавжуд аэрозол қуршовида» бўлган одамда бу аэрозолни ичга ютиш хавфи кўпроқ, натижада вирус танага кириб боради, деб тахмин қилди.

«Иккинчидан, секин юрадиган одамларда бир қатор касалликларга йўлиқиш эҳтимоли бўлади, дейлик, ортиқча вазн, эҳтимол бирон-бир веноз етишмовчилиги сингари, натижада уларда тромбоз ва касалликнинг оғир кечиш хавфи юқори бўлади», — деди мутахассис.

Москва давлат университети профессори, биология фанлари доктори, вирусолог Алексей Аграновскийнинг сўзларига кўра, юриш тезлиги ва COVID-19’дан ўлим ўртасида боғлиқлик бўлиши мумкин, аммо бу жамият учун у қадар муҳим эмас.

«Чунки одамлар COVID-19’дан қатъи назар, барибир тез ёки секин юришда давом этади. Бу уларнинг одатлари, бу уларнинг конституцияси, ҳар ким омадига қараб, семиз ёки озғин бўлиши мумкин, бунинг коронавирусга боғлиқлиги йўқ», — деди у.

Аввалроқ олимлар COVID-19 туфайли инсониятнинг 20,5 миллион йиллик умри бевақт тугаганини аниқлаган эди. Умрнинг бевақт тугаши — бу одамнинг вафот этган пайтидаги ёши ва мамлакатда тахмин қилинган умр кўриш давомийлиги ўртасидаги фарққа нисбатан олинади. Эркакларда аёлларга қараганда йўқотилган умр йиллари 44 фоизга юқорироқ.

Шунингдек, олимлар коронавирус саккиз баравар хавфлироқ бўлганини маълум қилган.