Ўзбекистонда Instagram ва Telegram орқали савдо қилувчиларга виртуал касса ва рақамли код олиш мажбурияти юкланиши мумкин

Давлат солиқ қўмитаси «Электрон тижорат маъмуриятчилигини такомиллаштириш ва уни янада ривожлантириш учун қулай шароитлар яратиш тўғрисида»ги Президент қарори лойиҳасини муҳокамага қўйди.

Қарор лойиҳасида белгиланишича, 2021 йил 1 апрелдан бошлаб товарлар (хизматлар) билан электрон савдони амалга оширувчи (электрон шаклда хизматларни амалга оширувчи чет эл юридик шахслари бундан мустасно), кейинчалик уларга товарларнинг (хизматларнинг) электрон савдоси амалга ошириладиган интернет тармоғида, шу жумладан, ижтимоий тармоқ ва мессенжерларда мажбурий жойлаштириш учун махсус рақамли коддан фойдаланадиган хўжалик юритувчи субъектлар ўз фаолиятининг бошланиши ҳақида солиқ органларини хабардор қилиш тартиби жорий этилади.

Рақамли кодни олган тадбиркорлар товар-моддий бойликларни олиш учун электрон шартномалар, товар-транспорт юк хатлари ва ишончномаларни расмийлаштириш, шунингдек, онлайн режимда давлат солиқ хизмати органларига электрон тижорат доирасида ҳисоб-китоблар тўғрисидаги маълумотларни ўтказиш функцияси мавжуд бўлган виртуал кассалардан фойдаланиши мумкин.

Шунингдек, сотувчи ва юк ташувчилар товар-кузатув ҳужжатларини «Юк ташиш мониторинги» ахборот платформаси орқали кузатиши мумкин.

Давлат солиқ қўмитаси 2021 йил 1 сентябрга қадар электрон тижорат субъектларининг Миллий реестрини модернизация қилишни амалга оширади ва унинг негизида товарларнинг (хизматларнинг) электрон савдоси иштирокчиларини рўйхатдан ўтказиш ва ҳисобга олишни таъминловчи «E-trade» электрон тижоратни бошқариш бўйича ягона ахборот платформаси яратади.

Мазкур платформа ёрдамида тадбиркорлар харидлар тарихи, ҳисоб-фактуралар, электрон квитанцияларни кузатиб бориш, шунингдек, ўз маҳсулотларини бепул реклама қилиш имкониятига эга бўлади.

Шу билан бирга, қуйидаги имтиёзлар берилиши кўзда тутилган:

• Ўзбекистонда жисмоний шахсларга хизматларни электрон шаклда реализацияни амалга оширувчи чет эл юридик шахслари қўшилган қиймат солиғи тўловчиси сифатида солиқ органларида ҳисобга қўйишни 2021 йил 1 апрелга қадар амалга оширганда ҳисобга қўйиш муддатлари бузилганлиги учун жавобгарликдан озод қилинади;
• 2023 йил 1 январга қадар ўз фаолиятини бошлагани тўғрисида белгиланган тартибда солиқ органларини хабардор қилган хўжалик юритувчи субъектлар учун товарларнинг (хизматларнинг) электрон савдосини амалга ошириш натижасида олинган даромад ёки фойда бўйича айланмадан олинадиган солиқ ва фойда солиғининг ставкалари, улар товарларнинг (хизматларнинг) электрон савдоси билан шуғулланадиган Электрон тижорат субъектларининг миллий реестрига киритган, киритмаганидан қатъи назар, 50 фоизга пасайтирилади.

2023 йил 1 январгача бўлган муддатга товарлар (хизматлар) электрон савдоси билан шуғулланувчи ва ўттиз ёшгача бўлган битта жисмоний шахс томонидан рўйхатга олинган тадбиркорлик субъектларига солиқ органларини хабардор қилган ҳолда қуйидаги солиқларни фоизсиз кечиктириш (бўлиб-бўлиб тўлаш) ҳуқуқи берилади:

• маҳаллий давлат ҳокимияти органларига ариза бермасдан туриб айланмадан олинадиган солиқ, мол-мулк солиғи, ер солиғи, сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ бўйича — уларни кейинчалик 24 ой давомида тенг улушларда тўлаш шарти билан;
• ижтимоий солиқ ва якка тартибдаги тадбиркорлар томонидан тўланадиган жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи бўйича — уни кейинчалик 24 ой давомида тенг улушларда тўлаш шарти билан.

Эслатиб ўтамиз, 2019 йилда Давлат солиқ қўмитаси блогерларнинг ижтимоий тармоқлардаги каналлар, персонал саҳифаларда реклама жойлаши ва шу йўл билан даромад орттиришига «ноқонуний фаолият» дея таъриф берган, ижтимоий тармоқда реклама жойлаб пул топаётган блогерлар патент, яъни якка тартибдаги тадбиркорни давлат рўйхатидан ўтказиш тўғрисида гувоҳнома олиши кераклигини айтган, агар ижтимоий тармоқларда реклама орқали даромад кўраётган шахс давлатга солиқ тўламаса, ундан техника воситаси (телефон, ноутбук, планшет, компьютер) олиб қўйилиши мумкинлигини маълум қилган эди.