Соғлиқни сақлаш вазирлиги Ўзбекистонда нос тайёрлаш ва сотишни тақиқлашни таклиф этмоқда

Соғлиқни сақлаш вазирлиги мутахассислари Ўзбекистонда нос ишлаб чиқариш ва сотишни қонун даражасида тақиқлашни тавсия қилмоқда, деб хабар беради «Рост24».

Соғлиқни сақлаш вазирлиги 2014 йилда Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти билан биргаликда юқумли бўлмаган касалликларнинг хавф омилларини ўрганилганда қуйидагилар аниқланган: Ўзбекистон аҳолисининг 12 фоизи, эркакларнинг 23,2 фоизи, яъни ҳар тўрттадан биттаси, аёлларнинг 0,2 фоизи нос истеъмол қилади.

Бу Марказий Осиё мамлакатлари аҳолиси ўртасида нос истеъмол қилиш кўрсаткичининг энг юқорисидир: Қирғизистонда — 5,2 фоиз, Қозоғистонда — 1,3 фоиз, Туркманистонда — 1,4 фоиз. Бундан ташқари, тутунсиз тамаки маҳсулотларининг 13—15 ёшдаги ўсмирлар орасида истеъмол қилинишининг даражаси ҳам Ўзбекистонда қўшни мамлакатларга қараганда энг юқори — 6 фоиз. Бу кўрсаткич: Қирғизистонда — 5,1 фоиз, Тожикистонда — 1,8 фоиз, Қозоғистонда — 0,6 фоиз, Туркманистонда — 0,2 фоиз.

«Нос норасмий ёки қўлбола усулда тайёрланади, унинг таркиби кўпинча қаердандир олинган рецепт бўйича, таркибий қисмларнинг борлигига ва уларнинг қийматига қараб белгиланади. Ўзбекистонда носвой бозорларда, кўчаларда ва таълим муассасалари олдида очиқ сотилади. Носвойнинг нархи фильтрли сигареталар нархидан тахминан 4—5 баравар паст бўлиб, бу эса кўпчилик учун ҳамёнбоп», — дейилади хабарда.

Мутахассисларнинг таъкидлашича, таркибида тамаки бўлган ҳар қандай маҳсулот соғлиқ учун хавфли.

Расмий маълумотларга кўра, Ўзбекистонда трахеяда ўртача 3,9 марта, оғиз бўшлиғида ўртача 3,8 марта, милкларда 3,1 марта, қизилўнгачда 2,5 марта, ошқозонда ва бурун-ҳалқумда 2 марта кўп хавфли ўсмалардан ўлим кузатилган. Ўлим асосан 30—69 ёшдаги эркаклар ўртасида шу ёшдаги аёлларга қараганда анча кўпроқ учрайди. Мутахассисларнинг сўзларига кўра, бу нос ва бошқа тамаки маҳсулотлари истеъмол қилинишига бевосита боғлиқ.

«Носвой сотуви ва ишлаб чиқарилишини тартибга солиш жуда қийин, чунки у қўлбола усулда ёки уй шароитида, санитария нормаларига риоя қилмасдан тайёрланади, назорат идоралари носвойнинг хавфсизлиги ва сифатини назорат қилиш учун зарур ресурсларга (технологик, молиявий ва бошқа) эга эмас», — дейилади хабарда.