Мана, кўплаб қийинчиликлар билан ўтган 2020 йилнинг охирги ҳафтасини ҳам ортда қолдирдик. Коронавирус атрофидаги рақамлар, Навальний иши, пандемия оқибатлари каби ҳафтанинг муҳим воқеалари ҳақида қуйида ўқинг.
Коронаинфо
SARS-CoV-2 коронавирусининг Буюк Британияда аниқланган янги штамми олдинги мутациялардан кўра анча юқумли бўлиб, 2021 йилда касаллар ва қурбонлар сонининг ортишига олиб келиши мумкин. Бу ҳақида Лондон гигиена ва тропик тиббиёт мактабининг Юқумли касалликларни математик моделлаштириш маркази олимлари хабар бермоқда.
Буюк Британия Жамоатчилик соғлиқини сақлаш хизматининг маълумотларига кўра, SARS-CoV-2’нинг янги штамми қиролликда ноябрь ойидан буён фаол тарқалмоқда. Мамлакат бош вазири Борис Жонсоннинг сўзларига кўра, ушбу турдаги коронавирус аввалгиларидан 70 фоизга юқумлироқ, лекин ундан хавфли эмас.
Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти 20 декабрь куни Британияникига ўхшаш коронавирус Нидерландия, Дания ва Австралияда ҳам аниқланганини эълон қилди. Ҳозирда ташкилот бу штаммни ўрганмоқда.
Ўтган ҳафтада коронавирус қурбонлари сони дунё бўйича 1,7 миллиондан ошгани маълум қилинди. Шунингдек, Ер сайёрасидаги коронавирус аниқланмаган ягона қитъа Антарктидада ҳам касаллик аниқланди. Шу тариқа касаллик кириб бормаган қитъа қолмади.
Антарктидадаги Чили тадқиқотлар базасида 36 киши коронавирусга чалинди. Хабарга кўра, 26 нафар ҳарбий ва 10 нафар фуқаро касалланди. La Tercera’нинг ёзишича, бу станциядаги жами ходимлардир. Улар Чилига эвакуация қилинди. Касалланган ходимлар ўрнини эса янги жамоа эгаллади.
Антарктидада муқим яшайдиганлар йўқ, лекин бир нафардан беш нафаргача киши ҳар йили турли станцияларда иш олиб боради. Бу ерда турли мамлакатларга тегишли 90 га яқин ҳар хил станция бор.
Ўтган ҳафтада Ер юзи аҳолисининг бир фоиздан кўпи касаллик юқтириб олгани маълум бўлди. БМТ ҳисоб-китобларига кўра, ер аҳолисининг сони айни пайтда 7,795 миллиард киши деб баҳоланмоқда. Айни вақтга қадар бутун дунёда коронавирус юқтириб олганларнинг умумий сони 80 миллиондан ошиб кетди. Касалланганлар сони бўйича барча дунё мамлакатлари ичида АҚШ етакчилик қилмоқда (19,4 миллион киши). Биринчи учликка Ҳиндистон (10,1 миллион) ва Бразилия (7,4 миллион) ҳам киради. Улардан кейинги ўринда Россия (3 миллион) бормоқда.
Шунингдек, Буюк Британия, Туркия, Италия, Испания, Германия, Аргентина ва Колумбияда коронавирусни юқтириб олганлар сони 1,5 миллиондан ошди. Сўнгги бир ой ичида дунё бўйича 20 миллион киши коронавирусга чалинди.
Қотили билан гаплашган Навальний
Россиялик сиёсий фаол Алексей Навальнийнинг заҳарланиши билан боғлиқ воқеалар бу ой ҳам тинмади. Олдинги ҳафтада сиёсатчи ўзининг заҳарланиши билан боғлиқ суриштирув олиб броган эди. Ўтган ҳафта бошида эса у ўзи ўтказган суриштирув натижаларини эълон қилди. У видео тарзида қилган мурожаатида ўзини заҳарлаган қотил билан телефон орқали суҳбатлашганини айтди.Видеода Навальнийнинг айтишича, у ўзининг заҳарланиши ортида Федерал хавфсизлик хизматининг гуруҳи тургани ҳақидаги суриштирувни эълон қилишдан олдин гуруҳ аъзоларидан бири — Константин Кудрявцев билан гаплашди ва Кудрявцев Навальнийни ўлдиришга ҳаракат қилинганини тасдиқлади.
Навальнийнинг қайд этишича, қўнғироқ 14 декабрь куни эрталаб — суриштирув эълон қилинишидан бир неча соат аввал амалга оширилган эди. Сиёсатчининг сўзларига кўра, у «телефон пранкерлари фойдаланадиган энг оддий дастур» ёрдамида ўз рақамини яширган ҳамда унинг ўрнига ФХХ ходимлари бир-бирига қўнғироқларни амалга оширадиган коммутатор рақамини қўйган.
«Ҳисоб-китоб оддий. Эрталаб соат еттида қўнғироқ, сен таниш хизмат рақамини кўрасан, гўшакни кўтарасан ва гаплашишни бошлайсан. Мен қўнғироқ қилганларнинг деярли барчаси жавоб берди, деярли барчаси тезда гўшакни қўйди. Кейин эса бизни катта омад кутиб турганди», дея ҳикоя қилди Навальний. Сиёсатчининг айтишича, у Константин Кудряцев билан 45 дақиқа гаплашишга муваффақ бўлди.
Ўз навбатида, Россия ФХХ Навальнийнинг ўз қотили билан суҳбати акс этган ёзувни сохта деб атади.
«Телефон суҳбати акс этган видеоролик қалбаки. Абонент рақамини ўзгартириб қўйиш усулидан фойдаланиш — хорижий махсус хизматларда кўп қўлланиладиган йўл, бу илгари Россияга қарши акцияларда бир неча марта ишга солинган, у суҳбатнинг ҳақиқий иштирокчиларини аниқлаш имкониятини йўққа чиқаради», дейилади хабарда.
ФХХ ЖАМда қўшимча қилишларича, ФХХ ходимларининг Навальнийнинг заҳарланишидаги эҳтимолий иштироки юзасидан текширув Россия махсус хизматларига қарши қаратилган режали провокация ҳисобланади.
«Навальний томонидан интернет тармоғига жойлаштирилган, гўёки, унга қарши олиб борилган ҳаракатлар юзасидан ‘текширув’ Россия ФХХ ва унинг ходимларини обрўсизлантиришга қаратилган режалаштирилган провокация ҳисобланади, буни эса чет эл махсус хизматларининг ташкиллаштирилган ва техник кўмагисиз амалга ошириш имкони йўқ», дейилади хабарда.
АҚШ эса Россияни Навальнийнинг заҳарланиши борасида фитна назарияларини яратишда айблади. Бу ҳақида Давлат департаменти вакили CNN’га берган интервьюсида айтиб ўтди. Давлат департаменти вакили айтишича, Россиянинг Алексей Навальнийнинг заҳарланиши ҳақидаги саволларга жавоб бера олмаслиги кўп нарсани англатади.
«Россия кўплаб, асосан бир-бирига зид бўлган фитна назарияларини илгари сурди. Келинг, очиқчасига гаплашамиз: бундай фитна назариялари Россия ҳукумати олдида турган ва ҳали жавобини кутаётган жиддий саволлардан эътиборни чалғитиш усулидан бошқа нарса эмас», дея таъкидлади у.
Кўринишидан, Навальний иши борасидаги гап-сўзлар ва сиёсий можаро ҳали бери тўхтамайдиганга ўхшайди.
Пандемияда бойлик орттирганлар
Ўтган ҳафтада Forbes журнали пандемия даврида соғлиқни сақлаш тизимида эллик нафар янги миллиардер пайдо бўлганини маълум қилди. Қайд этилишича, уларнинг бойлиги вакцина ишлаб чиқарувчи ёки тиббий қурилмалар етказиб бериш билан шуғулланувчи компаниялар акциялари қиймати ошгани ҳисобига ортди. Янги миллиардерларнинг аксарияти вируснинг дастлабки ўчоғи пайдо бўлган Хитойда яшайди.Forbes нашрига кўра, пандемия пайтида бойиб кетган янги миллиардерлар орасидан қуйидагилар ўрин олди:- Угур Шаҳин — Германиянинг BioNTech биотехнологик компанияси бош директори;
- Стефан Бансел — Американинг Moderna компанияси раҳбари;
- Юань Липин — Ду Вейминнинг собиқ рафиқаси, Шензҳен Кангтаи Биологиcал Products кенгаши раиси;
- Ху Кун — Хитойнинг тиббий қурилмалар, жумладан, небулайзерлар, стетоскоплар ва тонометрлар ишлаб чиқарадиган Contec Medical Systemс компанияси раҳбари;
- Карл Хансен — Канаданинг сунъий онг ва машинавий ўқитиш технологиялари ёрдамида антитаналар қўллаган ҳолда даволашнинг энг истиқболли усулларини излаш билан шуғулланувчи AbCellera компанияси раҳбари;
- Тимоти Спринжер — Moderna асосчиларидан бири (икки миллиард доллар);
- Сержио Стеванато — Италиянинг Стеванато Group компанияси раҳбари
Forbes’нинг ёзишича, 2020 йил охирига келиб дунёдаги 2,2 мингдан ортиқ миллиардер 1,9 триллион долларга бойиб кетди. Барча миллиардерларнинг умумий бойлиги 11,4 триллион долларга баҳоланмоқда — бу уларнинг 2019 йил 31 декабрь ҳолатига нисбатан 20 фоизга кўп. Миллиардерлар бойлигининг ошишига асосий сабаб йил давомида давом этган фонд бозорларидаги қимматбаҳо қоғозлар нархининг ўсиши бўлди.
Эфиопиядаги жангарилар ҳужуми
Эфиопиянинг Ғарбий Бенишангул-Гумуз туманида бу ҳафта номаълум жангарилар ҳужумига учраган 200 дан ортиқ киши ҳалок бўлди. Қайд этилишича, минтақада этник зўравонлик тез-тез учраб туради. Маълум қилинишича, 207 нафар қурбон ва ҳужум қилганлардан яна 15 киши дафн этилди. Ҳужумни номаълум қуролланган гуруҳ амалга оширди. Бош вазир Абий Аҳмад 26 декабрь куни можаро зонасига федерал қўшинларни юборди. Ҳарбийлар қишлоққа ҳужум қилишда айбланган 42 жангарини ўлдирди.Эфиопиядаги қуролли низо федерал ҳукумат TOMF’нинг ҳарбий базага ҳужум қилишда айблаганидан кейин кучайиб кетди. Низо қурбонларининг аниқ сони маълум эмас. Reuters ва AFP таъкидлашича, низо томонлари даъво қилаётган маълумотларни текшириш мушкул бўлмоқда, чунки минтақада интернет ва телефон алоқаси ишламаяпти.
Маълум қилинишича, мамлакатдаги урушни тинчлик бўйича Нобель мукофоти соҳиби бош вазир Абий Аҳмад бошлаган эди. Низо ноябрь ойининг бошидан бери давом этмоқда.
Жаҳонгир Остонов тайёрлади.
Изоҳ (0)