Ўзбекистонда гидроксихлорохин бефойда ва ўлим эҳтимолини ошириши мумкинлиги туфайли даволаш протоколидан чиқарилди

«Тез ёрдам» кўрсатувининг навбатдаги сонида гидроксихлорохин препаратининг коронавирус инфекциясини даволашдаги зарарли оқибатлари ҳақида маълумот берилган. Бу ҳақда «Kun.uz» хабар қилган.

Инновацион соғлиқни сақлаш миллий палатаси вакили Клара Ёдгорованинг сўзларига кўра, Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти гидроксихлорохиннинг коронавирусни даволашдаги салбий таъсирини тасдиқлагач, бу дори Ўзбекистонда амал қилаётган энг сўнгги қўлланмадан ҳам чиқариб ташланган.

«Пандемия аввалида коронавирусни даволаш учун аниқ дори воситаси йўқ эди. Шунда мавжуд дори воситалари, хусусан, хлорохин, гидроксихлорохин, азитромицин кабиларни биринчи бўлиб Хитойда қўллаш бошланди. Кейинчалик улар Европа давлатларида ҳам қўлланила бошланди.

Март ойида ЖССТ ушбу препаратларнинг самарадорлиги бўйича далиллар олиш учун ‘Халқаро ҳамдўстлик тадқиқоти’ни бошлади. 96 минг коронавирус беморларининг маълумотлари жамланиб, АҚШнинг Гарвард ва Швейцариянинг Сюрих университети олимларига тақдим қилинди.

Ўрганишлар натижасида олимлар бу дориларнинг нафақат самара бермаслигини, балки беморларда ўлим хавфини ошириши мумкинлигини аниқлади. Мазкур препаратлардан фойдаланиш дастлаб Францияда тўхтатилди, Германия миллионлаб дориларни ишлаб чиқарувчиларга қайтариб берди, АҚШ олимлари ҳам бу дорига ўз эътирозини билдирди. Мазкур тадқиқот натижаси тиббиёт оламида нуфузли бўлган The Lancet журналида ҳам чоп этилган.

Шуларни ҳисобга олган ҳолда, ЖССТ 27 май куни янги вақтинчалик қўлланма чиқариб, барча давлатларга ўз даволаш стандартларини қайта кўриб чиқишни тавсия қилди.

Миллий палата экспертлари ва Соғлиқни сақлаш вазирлиги ишчи гуруҳи биргаликда 30 июнь куни COVID-19’ни енгил шаклда ўтказиб, уйда даволанаётганлар ва оғир формада стационарда даволанаётганлар учун иккита қўлланма ишлаб чиқди. Улардаги маълумотлар 13 июль куни соғлиқни сақлаш вазири буйруғи билан тасдиқланган ва чоп этилган. Гидроксихлорохин мазкур қўлланмалардан ҳам олиб ташланган», — деган Ёдгорова.

Кўрсатув бошловчиси – Миллий масс-медиани қўллаб-қувватлаш ва ривожлантириш жамоат фонди ваъсийлик кенгаши раиси Комил Алламжоновнинг журналист Никита Макаренкога асосланган ҳолда маълум қилишича, гидроксихлорохин охирги даволаш қўлланмасидан чиқариб ташланган бўлса-да, уйда даволанаётган беморларга тарқатилиши кутилаётган дорилар тўпламига киритилганини қайд этди.

Бунга жавобан Клара Ёдгорова Республика махсус комиссияси бу дорини тўпламдан чиқариши кераклигини айтди.

«Ўзбекистондаги барча тиббиёт муассасалари — Соғлиқни сақлаш вазирлиги тизимидаги шифохоналар ҳам, хусусий шифохоналар ҳам охирги тасдиқланган даволаш қўлланмасига риоя қилган ҳолда иш кўриши шарт.

Ўйлайманки, Республика махсус комиссияси янги қўлланмага асосланган ҳолда бепул тарқатиладиган дорилар тўпламини қайта кўриб чиқиб, бу дорини тарқатишни тўхтатади», — деган мутахассис.

Дастур давомида мазкур масалага аниқлик киритиш учун Республика махсус комиссияси аъзоси, профессор Феруза Ҳамробоева билан боғланилди. У препаратнинг салбий жиҳатлари ҳақида билдирилган фикрларга қўшилишини таъкидлаган.

Ҳамробоеванинг сўзларига кўра, савдо номи «Плаквенил» бўлган дори Ўзбекистондаги даволаш протоколига киритилган илк даврда февралдаги изланишларга асосланилган ва у пайтда самарали деб топилган дори воситалари кам бўлган.

«Ҳали-ҳанузгача бу дори протоколда эди. 13 июлда даволаш протоколи янгилангунча бу дори даволаш воситаси сифатида қўлланилган. Дастлабки даврда бу оқланган эди. Сабаби дорилар йўқ, нима қилиш, қандай қилиб одамларни қутқариш мумкинлиги тўғрисида саволлар кўп эди. Балки шу пайтгача бизнинг беморларда дорининг қарши кўрсаткичлари аниқ бўлмагани учун шу пайтга қадар сақлаб келингандир. Бу саволга мен ҳам аниқ жавоб бера олмайман.

Бугунга келиб, гидроксихлорохиннинг қарши кўрсатмаларини ҳаммамиз биламиз. 13 июлда дори даволаш протоколидан олиб ташланган. Бугун 21 июль. Расмий протокол кўриб чиқилган ва бепул тарқатилувчи тўртталик дори-дармон гуруҳи ичидаги гидроксихлорохин даволаш протоколидан чиқарилди», — деган Феруза Ҳамробоева.

Унинг қўшимча қилишича, коронавирусни даволаш учун бугун танланган йўл ҳозир тўғри деб қабул қилинган бўлса, вақти келиб бу фикрлар ҳам ўзгариши мумкин.

19 июлда Республика махсус комиссияси аъзоси, профессор Феруза Ҳамробоева ЖССТ самарасиз деб топган гидроксихлорохин препарати Ўзбекистонда нега қўлланилаётганига изоҳ берган ва коронавирусга қарши курашда сезиларли ютуқларга эришган Хитой билан вебинарлар ўтказилаётгани, клиник протокол бир умрлик ҳужжат эмаслиги, у доим қайта кўриб чиқилишини айтганди.

16 июль куни Ўзбекистон бош вазири Абдулла Арипов раҳбарлигида коронавирус пандемиясига қарши курашиш бўйича Республика махсус комиссиясининг йиғилишида уйида даволанаётган коронавирус беморларини бепул дори-дармонлар билан таъминлаш юзасидан қарор қабул қилиниб, уларга етказиб бериладиган дори-дармонлар рўйхати тасдиқланган. Ушбу рўйхатга «Гидроксихлорохин», «Азитромицин», «Парацетамол», «C Витамин» каби дори-дармонлар киритилган.

Аввал АОКА ҳузуридаги штабда бўлиб ўтган брифингда Коронавирусга қарши курашиш штаб аъзоси Барно Одилова Ўзбекистонда коронавирус вакцинаси қачон сотувга чиқиши борасидаги саволга аниқлик киритиб, вакцина Ўзбекистонга олиб келинса, бу ҳақда расман хабар қилинишини айтган.