Landsat-8 сунъий йўлдоши орқали Австралия жануби-ғарбий ҳудудидаги Дарлинг дарёси ва бир неча Менинди кўллари суратга олинди, деб ёзади National Geographic.
Дарлинг дарёсининг жанубий оқими Мюррей дарёсига келиб қуйилади. Бу минтақанинг жануби-ғарбидаги асосий чучук сув манбаси ҳисобланади. Дарлинг ва у билан боғлиқ кўллардаги сувдан округдаги қишлоқ аҳолисидан тортиб аборигенларгача барча одамлар фойдаланади. Сув одамлар эҳтиёжлари учун сарфланишдан ташқари унинг муайян қисми буғланиб кетади. Мениндида йил давомида 400 миллиард литргача сув буғланиши мумкин.
Суратда кўлнинг 2017 йил 27 январдаги, 2018 йилнинг 15 февралдаги ва 2019 йилнинг 2 февралдаги ҳолати акс этган (жанубий ярим шарда бу ойга ёзнинг энг иссиқ пайти тўғри келади).
Сув сатҳи баландлиги доимий равишда ўзгариб туради. Лекин жорий йилда ёғингарчиликнинг кам бўлиши ва рекорд даражада иссиқлик таъсирида унинг сатҳи айниқса пасайиб кетди. Кўллар жойлашган ҳудудда ҳаво ҳарорати 36—39 даража исиган (2018 йил декабрь — 2019 йил февраль ҳолатига кўра).
Дарлинг дарёсининг қуйи оқими саёзлашиб, деярли 2018 йил августидан бери кўлларни тўйинтирмаган, 18 февралга келиб эса дарё ўзанининг бир қисми қуриб қолган.
Қурғоқчилик ҳайвонот оламига ҳам таъсир қилган. 15 декабрдаёқ Мененди шаҳридан пастроқдаги дарё ўзанининг 30 километрлик қисмида юз минглаб балиқлар нобуд бўлгани аниқланган. Ундан ҳам каттароқ қирғин дарёнинг худди шу қисмида 2019 йилнинг 6 январида кузатилган бўлиб, ундан 22 кун ўтгач учинчиси содир бўлган. Академиклар турли хилдаги миллионлаб балиқлар нобуд бўлганини айтган.
Балиқларнинг оммавий қирилиб кетишига нима сабаб бўлган?
Қурғоқчилик пайтида сув сатҳи пасайган, оқим секинлашган, кўллар ва дарёларнинг юқори қатлами юқори ҳарорат таъсирида исиган ва микроскопик кўк-яшил сув ўтлари учун идеал шароит пайдо бўлган. Жазирама иссиқлик совуқ ҳарорат билан алмашгач кўпайган сув ўтлари нобуд бўлган ва сув тубига тушган. Ундан сув тубидаги организмлар озиқланади. Ҳаво ҳарорати тушиб кетиши билан сув қаватлари аралашиб кетган ва балиқларга кислород этишмай қолган.
Маҳаллий аҳолининг бир қисми буларнинг барчасида Дарлинг дарёси сувини назорат қилишда штат маъмуриятини бепарволикда айблаган. Бошқалар эса мавсумнинг қуруқ бўлиши ва иқлим ўзгаришини сабабчи қилган.
Академиклар олти ой ичида сувдан фойдаланиш режасини ишлаб чиқишни тавсия қилган.
Изоҳ (0)