Президентнинг 2017 йил 2—3 июнь кунлари Андижон вилоятига ташрифи чоғида янги саноат корхоналарини барпо этиш, хусусан, дори-дармон ишлаб чиқариш бўйича лойиҳаларни амалга ошириш хусусида қатор топшириқлар берилган эди.
Давлат раҳбари кўрсатмалари ижросини таъминлаш мақсадида «Трастбанк» молиявий кўмаги асосида Андижоннинг Хартум қишлоғида «Zamin Bio Health» масъулияти чекланган жамияти томонидан Марказий Осиёда ягона инсулин дори воситаси ишлаб чиқариш корхонаси ишга туширилди. Марказий Осиёда ягона бу завод асосан инсулин ишлаб чиқаришга ихтисослашган. Йилига 10 миллион флакон дори воситаси ишлаб чиқариш қувватига эга бу корхонани бугун кўпчилик билади.
Шу пайтга қадар инсулин Ўзбекистонга хориждан келтирилган. Заводнинг ишга туширилиши билан ушбу дори воситаси импорти ҳажми камайиб, валюта тежалиб, қолаверса, нархи ҳам пасаяди, деб ёзишганди экспертлар. Масалан, ҳозирги пайтда бир ампула инсулиннинг бозор нархи 36 минг сўм бўлса, мазкур корхона бу дорини 20 минг сўмдан етказиб бериши мумкин экан. Хўш, мамлакатда инсулин заводи бор экан, унда нега қандли диабет касалига чалинган беморларга давлат ҳисобидан бепул тарқатилиши лозим бўлган инсулин дориси жойларда, хусусан, Қашқадарёнинг Қамаши туманида тақчиллашиб қолди?
Бу муаммо ҳақида «Дарё»га қамашилик қандли диабетга чалинган беморнинг фарзанди хат йўллади. Ўз исмини ошкор қилишни хоҳламаган мактаб ўқитувчисининг сўзларига кўра, унинг қарамоғидаги отаси кўп йиллардан бери қандли диабетнинг оғир туридан азият чекиб келмоқда. Фақат бир ўқитувчи маошига яшаëтган оилада инсулин йўқлиги ортидан қатор муаммолар юзага келган, дея хабар беради журналист Абдувоҳид Аҳмедов.
—Уч ойдан бери Қамашида инсулин инъекцияси берилмаяпти. Авваллари чўзиб, кечиктириб бўлсада, беришарди. Энди уч ой ўтсада, отам инсулин дорисини ололмаяпти. Инсулин оламан деб касалхонага бориб, куни билан дори кутиб, аҳволи баттар бўляпти. Ҳозир оғир аҳволда касалхонада ëтибди. Фарзандлари, яъни биз дорига қандай пул топишни билмай қолдик¸ — дейди инсулин ташвишида юрган ўқитувчи.
Ҳар ойда аптекадан 30-35 минг сўмга инсулин сотиб олишга қурби етмаслигини айтади у. «Отам бир кун инсулинсиз қолса¸ ўлиб қолиши мумкин, шунинг учун рўзғордаги мол - ҳолни сотиб бўлса ҳам унга дори олишга мажбурмиз» дер экан, инсулин тақчиллигига соғлиқни сақлаш идораларида ўтирган мутасаддилар масъул эканини айтади.
Туман бўйича инсулин тарқатиш учун масъул поликлиника врач эндокринологи бундай даъволарни рад этади.
— Қисман узилиш бўлди, 5-10 кунга. Вилоятдан қанча инсулин берилса, биз ҳам ҳисоб-китоб билан шуни тарқатамиз. Ҳаммаси кирим-чиқим китобида ëзилади. Инсулин олувчиларимизга дори келиши билан хабар берамиз ва бир-икки кун ичида беморнинг ўзи ёки унинг вакили келиб, қўл қўйиб олиб кетади. Инсулин текинга берилади. Агар бошқа жойларда кечиктирилаётган ёки сотилаётган бўлса, бундан асло хабарим йўқ, — дейди поликлиника врач-эндокринологи Ўрол Тоғаев.
Қамаши туманида расман рўйхатга олинган 256 нафар инсулин олувчи беморга инсулин инъекциясини тарқатиш учун масъул поликлиника бош врачи Эшмамат Эшонқулов жорий йилнинг 3 июлидан 17 сентябрига қадар инсулин инъекцияси берилмаганини эътироф этди.
— Июль ойи ҳисобидан бизга инсулин келмади. Бизга вилоятдан берса, уни тарқатамиз беморларга. Поликлиникада 328 нафар қандли диабетга чалинган бемор рўйхатдан ўтган. Шулардан 256 нафари инсулин инъекцияси ва 70 нафари инсулин таблеткаси олиб туради. Охирги инсулинни июль ойининг бошида тарқатиб бўлганмиз. 4 июлдан беморларга дори берганимиз йўқ эди, 17 сентябрдан бери тарқатяпмиз, — дейди Ўрол Тоғаев.
Мутахассиснинг сўзларига кўра, инсулин сўраб келган беморларга узилишнинг қанчага чўзилиши номаълум экани тушунтирилган ва уларга бу дорини қайси аптекадан олишлари тўғрисида тавсиялар бериб борилган.
Рўйхатга олинган беморларга бепул берилиши кўзда тутилган инсулиннинг тақчиллашгани сабабларига ойдинлик киритиш мақсадида вилоят соғлиқни сақлаш бошқармаси билан боғландик. Мутахассис Шокир Жўраев инсулин дорисини олиш муаммоси бўлганини тан олди. «Бу камчилик бугунги кунда бартараф этилган. Йил охиригача етарли инсулинимиз бор. Беморларимиз қийналмасдан ўзлари бириктирилган тиббиёт бирлашмаларидан олишлари мумкин», дея таъкидлади Шокир Жўраев.
Қандли диабет мамлакатда давлат ҳисобидан даволаниладиган касалликлар рўйхатига киради ва жойлардаги соғлиқни сақлаш тизимлари бепул инсулин олиши лозим беморларни аниқлаш ва уларга дори тарқатиш учун масъул. Бироқ жойларда, юқоридаги каби, инсулин олишда узилишлар кузатилмоқда.
Изоҳ (0)