Нидерландия компанияси Ўзбекистонда ўз муаллифлик ҳуқуқларини ҳимоя қилиш учун 2 йил вақт сарфлади

Интеллектуал мулк объектларига ҳуқуқий муҳофаза тақдим этиш Интеллектуал мулк агентлиги фаолиятининг асосий вазифалардан бири ҳисобланади, дейилади агентлик хабарида. Агентлик давлат рўйхатидан ўтказиш учун миллий талабнома берувчилар билан бир қаторда хорижий талабнома берувчилардан ҳам талабномаларни қабул қилади. Давлат рўйхатидан ўтказилган интеллектуал мулк объектларига талабнома берувчиларга муҳофаза ҳужжатлари берилади. Муҳофаза ҳужжати орқали тақдим этилган ҳуқуқлар талабнома берувчининг миллий ёки хорижлик эканидан қатъи назар Ўзбекистон Республикаси қонунчилиги доирасида муҳофаза қилинади ва ҳимояланади.

Бунга мисол тариқасида хорижлик патент эгаси— АҚШнинг Merck & Co., Inc номли компаниясига қарашли Merck Sharp & Dohme Corp. шўъба компанияси (Нидерландия) ҳуқуқларини ҳимоя қилиш бўйича бўлиб ўтган суд ишлари келтириб ўтилди.

Агентлик томонидан Merck Sharp & Dohme Corp. компанияси номига JANUVIA товар белгиси рўйхатдан ўтказилган ва товар белгиси «фармасевтик препаратлар» синфига киритилгани тўғрисидаги топширилган гувоҳнома орқали мазкур компанияга ҳуқуқий муҳофаза тақдим этилган.

Шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигида гипергликемия, 2-тоифа қандли диабет, ортиқча вазн ва липид тизимидаги бузилишлар билан боғлиқ бошқа касалликларни даволаш учун ўз таркибида фаол бирикма сифатида ситаглиптинни сақловчи «ЯНУВИЯ» савдо номига эга бўлган препарат Merck Sharp & Dohme Corp. номига рўйхатга олинган эди.

Агентлик томонидан Merck Sharp & Dohme Corp. компаниясига структуравий формулага эга ситаглиптиннинг структуравий бирикмали формуласига ҳамда ситаглиптин моддасини сақловчи фармасевтик таркиб учун патент берилган ва ҳуқуқий муҳофазаси тақдим этилган. Ўзбекистон Республикасининг «Ихтиролар, фойдали моделлар ва саноат намуналари тўғрисида»ги қонунига мувофиқ Merck & Co., Inc компанияси патент эгаси сифатида патентланган маҳсулот — ситаглиптинни ўз ичига олувчи фармацевтик таркибга эгалик қилиш, фойдаланиш ва тарқатишга бўлган мутлақ ҳуқуққа эга ҳисобланади.

Покистоннинг CCL Pharmaceutical Pvt компанияси ва Ўзбекистондаги Apple Farm хусусий корхонаси ҳуқуқ эгасининг ёзма тарздаги розилиги ва рухсатини олмай туриб, яъни юқоридаги Қонун талабларини бузган ҳолда Ўзбекистон ҳудудида таркибида ситаглиптин моддасини ўз ичига олувчи препаратларни олиб кириш, тарқатиш ва сотиш билан шуғулланиб келган.

Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигида CCL Pharmаceutical (Pvt) Ltd номига фаол модда сифатида ўз таркибида Ўзбекистон Республикаси патенти билан муҳофазаланган ва мутлақ ҳуқуқлари Merck Sharp & Dohme Corp. компаниясига тегишли бўлган ситаглиптин бирикмасини ўз ичига олувчи SITA MET савдо номига эга бўлган препарат рўйхатга олинган.

2016 йилда Merck Sharp & Dohme Corp. компанияси ўз ҳуқуқларининг CCL Pharmaceutical Pvt компанияси ва Apple Farm хусусий корхонаси томонидан бузилаётганини аниқлагач Ўзбекистон суд инстанцияларига ўз ҳуқуқлари ҳимоя қилинишини сўраб мурожаат қилади. Суд ишлари қарийб 2 йил давом этди, лекин Merck Sharp & Dohme Corp. компанияси ўз патентига бўлган тегишли ҳуқуқлардан ноқонуний фойдаланиш ҳолатига чек қўйилишига эриша олмади.

Суд инстанциялари орқали ҳуқуқлари тикланишига эришолмагач, патент эгаси сифатида Merck Sharp & Dohme Corp. компанияси Ўзбекистон Республикаси Олий судига мурожаат қилади.

2018 йилнинг 28 августида Ўзбекистон Республикаси Олий судининг Иқтисодий масалалар бўйича суд коллегияси Merck Sharp & Dohme Corp. компаниясининг шикоят аризасини қондириб, CCL Pharmаcеutical компаниясига Ўзбекистон Республикаси патенти билан муҳофазаланган ситаглиптин фаол моддасини ўз ичига олувчи товарларини Merck Sharp & Dohme Corp. компаниясининг ёзма тарздаги розилиги ва рухсатисиз республика ҳудудига олиб кириши, тарқатиши ва сотишини тақиқлаб қўйди.

Ўзбекистон Республикаси Олий суди Иқтисодий масалалар бўйича суд коллегиясининг ушбу қарори хорижлик тадбиркорлар ва инвесторлар учун Ўзбекистонда интеллектуал мулк давлат ҳимоясига олинганини яна бир тасдиқлаб берди.Шунингдек, Ўзбекистон аъзо бўлган халқаро шартномалар ва битимлар меъёрларининг миллий патент қонунчилигида ўз аксини топгани ва бу меъёрлар республика миқёсида амалда тадбиқ этилаётгани Ўзбекистоннинг интеллектуал мулкка нисбатан ҳуқуқ эгалари манфаатларини амалга оширишнинг самарали механизмларини шакллантириш, хусусан, Ўзбекистоннинг дунё иқтисодий майдонига интеграциялашув борасидаги интилишини намоён этади, дейилади хабарда.