Абдулла Қодирийдан нафақат буюк асарлар, балки адиб ўз қўли билан яратган боғ, эскизларини Петербургдан келтириб қурдирган уй, шийпон ва кўпгина ёдгорликлар ҳам мерос қолган. Бу ҳақда ЎзА хабар бермоқда.
1956 йилда Қодирий номи оқланди, чўчқахона ва файтунлар тураргоҳига айлантирилган ҳовли Қодирий фарзандларига қайтарилди, аммо унга музей мақоми берилмади. Уй аслида музей тугул катта маданий даргоҳга айлантиришга арзиса-да бу ишларга ҳеч ким бош қўшмади.
1989 йили Абдулла Қодирийнинг фарзанди Маъсуд Қодирий отасининг 95 йиллик юбилейида уни ёд этиш учун йиғилган зиёлилардан яна уйни музейга айлантиришни сўраб, илтимос қилади, аммо яна натижа йўқ. 1994 йилда яна бу иш кўтарилади, бироқ бугунги кунда у ерда яшаб келаётган Қодирий авлодларини бошқа уйга кўчириш масаласи кўндаланг бўлиб, масала яна чала қолади.
Музейни ташкил этиш бўйича бир неча ташкилотларга хат билан чиққан Хондамир Қодирий шундай дейди: «Абдулла Қодирий уйини музейга айлантириш масаласи бўйича ўтган йили февраль ойида хат ёзиб Президент девонига мурожаат қилдик. Девондан бу иш Ёзувчилар уюшмасига тегишли экани ҳақида хат келди ва ушбу масала юзасидан уюшмага чиқишимиз сўралди. Биз, Қодирийлар авлодидан 25 нафар киши имзо чекиб уюшма, Маданият вазирлигига мурожаат қилдик. Аммо масала ҳал бўлмади».
Вазирлик Абдулла Қодирийдек буюк адиб уйини музейга айлантиришда «катта маблағ» талаб этилишини ва бу ишдаги айрим ҳолатлар вазирлик ваколатидан ташқари эканлигини важ қилиб кўрсатади.
«Уй-музейи ташкил қилиш учун уй ҳудудини асл ҳолатига келтириш керак, бу эса, ўз навбатида, катта маблағни талаб этади. Шунингдек, уй-музейи ташкил этиш учун А. Қодирийнинг оила аъзоларини бошқа уй-жой билан таъминлаш масаласи Маданият вазирлигининг ваколат доирасига кирмаслигини ва бу масала Тошкент шаҳар ҳокимлиги томонидан ҳал этилиши мумкинлигини маълум қиламиз».
Хатда яна вазирлик музей ташкил этиш учун экспонат ва инвентарлар етишмаслигини ҳам сабаб қилиб кўрсатган. Маданият вазирлигининг ушбу «маданият»ли жавобига К. Акилова имзо чеккан.
Адибнинг невараси Хондамир Қодирийга кўра, Адабиёт музейида Қодирийга тегишли экспонатлар мавжуд бўлиб, уй-музей ташкил этилса, бу ёдгорликлар адиб ҳовлисига қайтарилади. Уйда ҳозирда авлодлар томонидан адибга тегишли бўлган бир қанча буюмлар сақланмоқда.
Маданият вазирлигининг маблағ ва экспонатни баҳона қилишидан ташқари у таклиф этган янгилик янаям кишини таажублантиради. Хатга кўра, Қодирийга тегишли буюмларни келажак авлодга бутун ҳолда етказиш учун Тошкентда барпо этилган Ёзувчилар уюшмасидан алоҳида бўлим ажратиб, унда мазкур буюмларни сақлаш мақсадга мувофиқ бўлар экан.
Қодирийнинг ўз қўллари билан яратган боғлари, қурган шийпонлари қолиб, унинг табаррук ҳовлисидан воз кечилиб, уюшмадан хона ажратиш кулгили эмасми?
Изоҳ (0)