Октябрь бошида швед археологлари викингларнинг Х асрга оид дафн либосларида «Аллоҳ» ва «Али» сўзлари топилганини маълум эълон эди. Кийимларни кўргазмага тайёрлаш вақтида Уппсала университети ходимаси Анника Ларссон нақшлар куфий хатини ёдга солишига, фақат тескари кўринишда туширилганига эътибор қаратган, деб ёзади Meduza.
Мусулмонлар ва исломга оид турли буюмлар викинглар ерларидан топилгани аввал ҳам маълум эди — қадимги скандинавлар сафарлардан шарқона матоларни олиб қайтган. Sensацияга сабаб бўлган жиҳат — бу ёзувлар викингларнинг анъанавий либосларига туширилганидир.
Швед олимлариниг тахминича, «Али» — Муҳаммад пайғамбар (с.а.в.)нинг саҳобаларидан бири. Археологларнинг фикрича, тескари ёзувлар ўнгдан чапга қараб ёзиладиган араб имлосига тақлидан ишланган бўлиши мумкин.
Швециялик қадимшуносларнинг кашфиёти ҳақида нуфузли нашрлар, хусусан, The New York Times, The Guardian ва BBC News ҳам ёзди. Швед археологларининг бу тахминлари катта шов-шувларга сабаб бўлгач, бошқа олимлар уларни кескин танқид қилиб чиқди.
Остин университети профессори Стефани Малдер бу масала хусусида 60 та твит ёзди. Унинг швециялик олимлар тадқиқотига нисбатан асосий эътирозлари қуйидагича:
- Куфий хати VIII асрда ўйлаб топилгани билан, тахминан XV асрга қадар кенг қўлланилмаган, шу сабабли ҳам бу хат намунаси викингларнинг Х асрга оид либосларида пайдо бўлиши эҳтимоли кам.
- Ҳатто бу нақшларни арабчасига ўқишга уриниб кўрган тақдирда ҳам, у ерда «Аллоҳ» сўзи йўқ. У ерда, кўпи билан, фақат «ллоҳ» сўзини ажратиб олиш мумкин, холос.
- Сўзнинг бошқа қисми либоснинг сақлаб қолинмаган парчасида бўлган, деган гаплар — швед олимларининг хаёлидан ўзга нарса эмас.
Изоҳ (0)