Инсоният доимий равишда қуроллар яратиб, уларни такомиллаштириб келган. ХХ асрда яратилган ядровий, кимёвий ва биологик қуроллар вайронкорликнинг чўққисини забт этди. Forbes нашри дунёнинг турли армияларига тегишли бўлган энг вайронкор қуроллар жамланмасини тақдим этди.
«Status-6» сувости торпеда кемаси
Ўта юқори қувватли ядро зарядини элтувчи «Status-6» сувости кемаси биринчи марта 2015 йилда оммага маълум бўлган. Кема Россия армиясига тегишли.Сувости кемаси ҳақида маълумотлар кам. Тахмин қилинишича, у 10 минг километр масофадан зарба бера олади ва 100 км/соат тезликда ҳаракатлана олади. 1000 метр чуқурликкача тушиши мумкин.
«Воевода» Р-36М2 қитъалараро баллистик ракета
Энг оғир ва энг кучли қитъалараро баллистик ракета суюқ ёқилғили «Воевода» Р-36М2 ракетаси ҳисобланади. Ракета 8800 кг ўғирликдаги юкни 11000 км узоқликдаги қитъалараро масофага етказа олади. Камайтирилган оғирликни 16000 километргача олиб бора олади. Баллистик ракета тротила эквиваленти бўйича 800 килотонна кучга эга 10 та снаряд ёки 25 мегатонна кучга эга битта «суперснаряд»ни белгиланган нишонга етказа олади. Ракета ўта юқори даражада ҳимояланган ишга тушириш қурилмасида жойлашган бўлиб, уни ҳатто ядро қуроли билан йўқ қилиш жуда қийин ҳисобланади.Агар 800 килотоннали снаряд Вашингтон марказига тушадиган бўлса, шаҳарни 6,53 км радиусда бутунлай йўқ қилади, натижада юз берадиган учинчи даражали ёнғин 11,1 км радиусли ҳудудни қамраб олади. Умумий ҳисобда, бир вақтнинг ўзида қарийб 500000 киши ҳалок бўлади, тахминан, 800000 киши жароҳатланади. Агар шундай кучдаги бомба Москвада портлайдиган бўлса, қурбонлар сони бир миллионга тенг бўлиб, жароҳатланганлар сони уч миллиондан ошади. 25 мегатоннали снаряд эса 6,7 миллион кишининг умрига зомин бўлиб, 3,5 миллион кишига турли даражада шикаст етказади.
Россия армияси, тахминан, 46 та шундай ракетага эга. Ракеталар 1988—1992 йилларда ишлаб чиқарилган бўлса ҳам, улар асосий ядро воситалари сифатида қолмоқда. Ҳозирги вақтда «Воевод»нинг мукаммаллаштирилган PC-28 «Сармат» талқини яратилмоқда. Янги ракета 2020 йилларнинг бошида қуролли кучларга топширилади.
Сувости кемаларининг Trident II баллистик ракеталари
Сувости кемаларининг Trident II баллистик ракеталари билан Ohio типидаги АҚШ стратегик сувости ядро кемалари қуролланган. Ракеталарнинг ҳар бири тротила эквивалентидаги 100 килотоннали 14 та енгил ядро снарядини 7800 километргача ёки камроқ снарядларни 12000 километргача олиб бора олади. Ракета бу турдаги қуроллар орасида юқори даражадаги аниқлиги билан ажралиб туради. Нишонга энг узоғи билан 90—120 метр масофада тегади. Ohio сувости кемаларининг ҳар бири 24 тагача Trident II ракетасини таший олади ва шу жиҳатдан Американинг асосий стратегик ядро кучлари ҳисобланади.
Кимёвий ва биологик қуроллар
«Совуқ уруш» якунига келиб Россия ва АҚШ мос равишда 40000 тонна ва 31000 тонна кимёвий қурол захирасига эга бўлган. Асосан, кимёвий қуроллар V-газлар, зарин, зоман, иприт, люизит ва фосген асосидаги авиабомбалар кўринишида бўлган. 1997 йилда кимёвий қуролларни тақиқлаш тўғрисидаги Конвенция қабул қилинган. Шундан сўнг мамлакатлар йиғилиб қолган заҳарловчи моддаларни йўқ қилишни бошлади. Ҳозирги вақтга келиб АҚШ ва Россия кимёвий қуролларнинг камида 80 фоизини йўқ қилди. Бироқ маълумотларга кўра, кимёвий қуролга эга давлатларнинг бирортаси ҳам ўз қуролидан бутунлай воз кечмаган.Юқоридаги заҳарловчи моддаларнинг таъсири турлича. Бироқ уларнинг жуда кам миқдори ҳам одамни ўлдириш учун етарли. VХ гази на ранг, на ҳидга эга. Газнинг жуда кам миқдори инсон нерв тизимини фалажлайди. Газ одамни заҳарлаганидан бошлаб 15 дақиқа ичида ўлдириши мумкин. VХ газининг 0,007 грамми 70 килограммли одамни ўлдирувчи доза ҳисобланади. Кимёвий қуролни яратиш ядро қуролини яратишдан анчагина осонлиги унинг қанчалик даражада хавфли эканлигини кўрсатади.
Биологик қуроллар турли вируслар, касалликлар кўринишида бўлиб, касалликларни даволаш ва олдини олиш давлатларга жуда катта иқтисодий талафот келтиради.
Катта кучли авиабомбалар: барча бомбаларнинг «отаси» ва «онаси»
2003 йилда GBU-43/B Massive Ordnance Air Blast (MOAB) Америка авиабомбаси Ироққа жўнатилган, бироқ қабул қилинмаган. Бомба номининг қисқартмаси Mother of all bombs (Барча бомбаларнинг онаси) тарзида талқин қилинган. 2003 йил 11 мартда Флоридадаги ҳарбий базада синовдан ўтказилган авиабомбанинг вазни 10 тоннадан ошган. Етказиладиган зарар майдонининг радиуси 150 метр, урилиш кучи эса 1500 метргача шикаст етказади.
2007 йил 11 сентябрда Россиянинг юқори кучли авиабомбаси синовдан ўтказилган бўлиб, бомбанинг расмий номи номаълум. Бомбанинг портлаш кучи MOAB’дан икки баравар юқори бўлиб, портловчи модданинг вазни бир тоннага кам бўлган. Бу кенг ҳажмли портлаш ҳисобига эришилган — аввал қайноқ аэрозол сепилади ва бир лаҳзада детонатор уни «ёқиб юборади». Бу аҳоли яшайдиган иншоотда газнинг портлашига ўхшайди. ОАВлар бомба учун «Барча бомбаларнинг отаси» деган ном ўйлаб топган.
«Дарё»нинг Telegram’даги расмий канали — @toshqindaryo’га аъзо бўлинг!
Изоҳ (0)