So‘nggi kunlarda Suriya va Isroil o‘rtasida druzlar sabab qurolli to‘qnashuvlar sodir bo‘lmoqda. Druz savdogarining 13-iyul kuni o‘g‘irlab ketilishi druz politsiyasi va sunniy badaviy jangchilar o‘rtasida ziddiyatni keltirib chiqargan.
Bu hodisalarga 15-iyul kuni Isroil harbiylari aralashgan. Yahudiy kuchlari druzlarni himoya qilishga va Suriya hukumatini yo‘q qilishga intilayotganini bildirmoqda. To‘qnashuvlar boshlanganidan beri Suvayda viloyatida kamida 350 kishi halok bo‘lgani ochiqlangan.
Xo‘sh, o‘zi druzlar kim?
Druzlar Suriya, Livan, Isroil va bosib olingan Golan (Jo‘lon) tepaliklarida arab tilida so‘zlashuvchi etnik-diniy ozchilikdir. Ular o‘ziga xos e’tiqod tarzi bilan shia mazhabini tan oladi.
Taxminan, yarim million druzlar Suriyada yashaydi. Ular hudud aholisining 3 foizini tashkil qiladi. Isroildagi druzlar jamoasi esa ko‘p jihatdan yahudiy davlatiga sodiq. Chunki jamoa a’zolari Isroil armiyasida harbiy xizmatni o‘taydi. Isroil Markaziy statistika byurosi ma’lumotlariga ko‘ra, Isroil va Golan tepaliklarida umumiy 152 mingga yaqin druz istiqomat qiladi.
Druzlar tarixan Suriya hukumatiga xavf tug‘dirib kelgan. Mamlakatning deyarli 14 yillik fuqarolar urushi davrida ular Suriya janubida o‘z politsiyasiga ega bo‘lgan. Dekabr oyida Asad hukumati qulaganidan beri druzlar Golan tepaliklariga ta’sir o‘tkazilishiga qarshilik ko‘rsatib kelgan. Xususan, ular Suriya armiyasiga qo‘shilishga monelik ko‘rsatgan — buning o‘rniga o‘zlarining mahalliy politsiyasiga tayangan.
Isroil Suriyada Asad rejimi tugatilganidan so‘ng, drzular bilan ittifoq tuzish maqsadida o‘zining shimoliy chegarasiga yaqinlashmoqda. Yahudiy davlati borgan sari o‘zini Suriyadagi kurd, druz va alaviylar kabi ozchiliklarning mintaqaviy himoyachisi sifatida ko‘rsatishga harakat qilmoqda. Shu bilan birga, Suriyadagi harbiy obyektlar va hukumat kuchlariga hujum uyushtirmoqda.
Isroil va Suriya o‘rtasidagi so‘nggi zarbalar, birinchi navbatda, Damashq armiyasini ogohlantirish va to‘xtatishga qaratilgan. Yahudiy davlati bu hududda qurolsizlantirilgan zona yaratishga intilmoqda. Xususan, Isroil o‘zining harbiy kuchlarini Suriya chegarasiga to‘plamoqda.
“Damashqdagi ogohlantirishlar tugadi — endi og‘riqli zarbalar beriladi”, deb yozgan Isroil tashqi ishlar vaziri Kats 16-iyul kuni ijtimoiy tarmoqlarda.
Izoh (0)