“Daraxt kesilmasin, degani mutlaqo kesilmasin emas, zarur bo‘lsa kesilishi mumkin, degani bo‘lishi kerak”, deb yozadi “Milliy tiklanish” partiyasi raisi Alisher Qodirov.
Deputat fikricha, jamiyatda daraxt kesishdan qo‘rquv kuchayib bormoqda. Aslida keraksiz daraxtni kesishning yomon joyi yo‘q.
“Ishxona oldidagi qurt yeb bitirgan daraxtni oldirib tashlash uchun 1 yil qog‘oz qildik, hamma bir-biriga soladi! Kesishga kelganlarni ko‘rib yig‘lashni ham kulishni ham bilmaysan. Daraxt kesish emas, odamni dorga osishga kelishgandek…
Daraxt kesilmasin, degani mutlaqo kesilmasin emas, zarur bo‘lsa kesilishi mumkin, degani bo‘lishi kerak. Albatta, daraxt kerak, havo yetmayapti, lekin unutmaylik, daraxtni inson uchun asraymiz, insonni daraxt uchun emas. Bu ketishda kelajak avlod dinini unutib, daraxtga eʼtiqod qilishni boshlab yubormasa…
Daraxtni himoyasiga birlashgandek suv, yer, energoresurslar, oziq-ovqat va vaqt, qolaversa o‘zligimizni isrofiga qarshi ham birlasha olsak edi”, deb fikr bildirgan u Telegram kanalida.
Avvalroq tadbirkor Murod Nazarov “Toshkent shahrida daraxtlarni kesishga cheklov bekor qilinishi kerak”ligini aytgandi. Uning fikricha, quruvchi korxonalar qurilish jarayoniga xalal bergani uchun ayrim daraxtlarni kesishga majbur bo‘ladi. Shu sabab kompaniya zimmasiga kesilgan daraxtlar o‘rniga yangilarini ekishni yuklash kerak.
“Biz kelasi yoki undan keyingi yilda taxminan qancha qurilish qilishimizni bilamiz. Taxminan nechta daraxt kesilishi mumkinligini ham hisoblaymiz. Kesiladigan daraxtlar o‘rniga oldindan yangi daraxtlarni ekib qo‘yaylik. Ertaga nechta daraxt kesishga to‘g‘ri kelsa, diametri, ko‘rsatkichlari belgilab qo‘yilsin. Bitta katta diametrga nechta kichkina diametr to‘g‘ri keladi aniq bo‘lsin. Keyin hokimiyat balansiga o‘tkazib ketaveradi”, degan tadbirkor.
Murod Nazarovning mazkur fikrlari jamoatchilik faollari tomonidan keskin noroziliklarga sabab bo‘ldi. Ekopartiya vakili ham tadbirkor so‘zlariga qarshilik bildirildi.
Maʼlumotlarga ko‘ra, joriy yil I yarmida daraxtlarni kesish bo‘yicha kelib tushgan 3 235 ta ariza rad etilgani natijasida 453 238 ta daraxt kesilishining oldi olingan. Rad etilgan arizalarda ko‘rsatilgan daraxtlar orasida 86 309 tasi qimmatbaho navlar hisoblanadi.
O‘zbekistonda daraxt kesganlik uchun jazo choralarini kuchaytirish ko‘zda tutilgan qonun 2024-yil 1-martdan kuchga kirgan. Qonun asosida Maʼmuriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 79-moddasiga o‘zgartirish kiritilgan. Unga ko‘ra, daraxtlar, butalar, boshqa o‘simliklar va nihollar qonunga xilof ravishda kesish, kundakov qilish, shikastlantirish, yo‘q qilish yoki boshqa joyga ko‘chirib o‘tkazganlik uchun:
- fuqarolar BHMning 25 baravaridan 50 baravarigacha,
- mansabdorlar BHMning 50 baravaridan 75 baravarigacha jarimaga tortiladi.
Ayovsiz kesilayotgan daraxtlar
Toshkent viloyatida ikki tup ko‘p yillik chinorni kesgan shaxs tabiatga 199 million so‘m zarar yetkazgani haqida xabar berilgandi. Xorazmda to‘rt tup pavlovniya daraxtini kesgan shaxs 27 million so‘mdan ortiq jarimaga tortilgan.
Surxondaryoda avtomobil yo‘llarini rekonstruksiya qilishda qariyb 9,5 ming tup daraxt ko‘chirilishi mumkinligi aytilgandi.
Shu bilan birga, Toshkent viloyatida to‘rt tup yong‘oq daraxtini kesgan shaxs tabiatga 247 million so‘m zarar yetkazgan.
Bundan tashqari, Jizzaxda tut daraxtlari kesilishi oqibatida o‘simlik dunyosiga 738 million so‘mlik zarar yetkazilgan. Jizzax viloyatida esa 19 tup daraxt kesilishi oqibatida tabiatga 435 mln so‘mlik zarar yetkazilgani xabar qilingandi.
O‘zbekistonda noqonuniy daraxt kesishga doir moratoriy joriy etilgunga qadar bo‘lgan davrga nisbatan bu kabi qonunbuzarliklar 60 foizga kamaygan. 2025-yilning o‘tgan davrida respublika bo‘yicha 848 tup daraxt noqonuniy kesilib, tabiatga jiddiy ziyon yetkazilgan. Har bir holatda aybdor shaxslarga nisbatan qonunga muvofiq jazo choralari qo‘llanilgan.
Izoh (0)