2025-yil 10-may kuni Rossiya xalq artisti, ko‘pchilikka afsonaviy rejissyor Leonid Gaydayning rafiqasi sifatida tanilgan Nina Grebeshkova vafot etdi. U turmush o‘rtog‘i suratga olgan ko‘plab filmlarda ishtirok etgan. Aktrisa ijrosidagi eng mashhur loyihalar bu “Brilliant qo‘l” va “Kavkaz asirasi yoki Shurikning yangi sarguzashtlari” kabi filmlardirfilmlardir.
“Kavkaz asirasi” 1966-yilda ekranlarga chiqdi va darhol sovet kinoprokatidagi yetakchi filmga qildi. Keyinchalik komediya Rossiya va Sovet kinosining 100 ta eng yaxshi filmlaridan biri sifatida e’tirof etildi. Shuningdek, film sovet kinosi tarixidagi eng yaxshi komediya deb tan olinadi. Bugun mazkur afsonaviy film suratga olinmasligi mumkin bo‘lganini tasavvur qilish qiyin, biroq “Kavkaz asirasi”ning suratga olinish yoki olinmasligi Yuriy Nikulin ishtiroki tufayli shubha ostida bo‘lgan.
“Kavkaz asirasi”ni suratga olish haqida kutilmagan faktlar
1971-yilda mashhur yozuvchi-satirik va ssenariy muallifi Yakov Kostyukovskiy o‘zining yubileyida “Kavkaz asirasi” filmi suratga olinmasligi mumkin bo‘lgan bir voqeani so‘zlab bergan.
Gap shundaki, yangi komediya ssenariysi allaqachon tasdiqlangan, aktyorlarning aksariyati tanlab bo‘lingan edi. Gayday bu filmda ham afsonaviy uchlik — Nikulin, Vitsin va Morgunovni ko‘rishni istagan. Uchlikdan ikki aktyor rozi bo‘lgan, biroq Nikulin ikkilanayotgan edi. Gayday uzoq kutolmas edi. U Nikulinga murojaat qilib, hali ham rozi bo‘lmagani sababini so‘radi.
Nikulin yana avvalgi uchlik ishtiroki bu safar qiziq chiqmasligi va hatto muvaffaqiyatsiz bo‘lishiga ishongan. U Gaydayga sirk tomoshalarida ham har mavsumda yangilik qilish zarurligini tushuntirgan, aks holda tomoshabinlar bi xillikdan tezda zerikadi, deb hisoblagan. Nikulin fikricha, kino uchun ham yangi yondashuvlar zarur edi, uchlikning eng yuqori cho‘qqisi esa “Operatsiya I va Shurikning boshqa sarguzashtlari” filmi bilan tugagan edi. Shu sabab Nikulin “Kavkaz asirasi”da rol o‘ynashni ma’qul ko‘rmagan.
“Film taqdiri shubha ostida edi. Nikulin qattiq qarshilik bildirdi, Gayday esa uchliksiz film suratga olishni xohlamadi”, degan Kostyukovskiy.
Gayday Nikulin bilan shaxsan suhbatlashib, uni filmda ishtirok etishga ko‘ndirishga qaror qiladi. Ularning suhbatlari bir necha soat davom etgan va og‘ir kechgan. Rejissyor uchlik hali ko‘p narsalarni ko‘rsatishi mumkinligiga ishonch bildirgan.
Suhbat oxiriga kelib Nikulin yon bosgan va Gaydaydan bir necha kun vaqt so‘ragan, so‘ng u ssenariyni yana bir bor o‘qib, barcha ijobiy va salbiy jihatlarni tahlil qilib chiqqan. Kostyukovskiy aytishicha, Nikulinning filmda ishtirok etishiga yana bir muhim sabab — ekvilibrist Natalya Varley bilan ishlash imkoniyati bo‘lgan.
O‘sha paytda Nikulin va Varley o‘rtasida iliq do‘stona munosabatlar bo‘lgan va aktyor yosh aktrisaga yordam berishni istagan. U Gaydayga Varley haqida ijobiy fikr bildirgan. Bundan tashqari, Varley “Kamalak formulasi” filmida ham ishtirok etgan bo‘lib, u yerda Georgiy Vitsin bilan hamkorlik qilgan. Vitsin ham Varley foydasiga fikr bildirgan.
Avvalroq Gayday Nina roliga aktrisa Larisa Golubkinani tasdiqlamoqchi bo‘lgan, chunki u yosh ko‘rinar va Demyanenko bilan mos juftlik hosil qilgan. Biroq oxir-oqibat Gayday va Nikulin har birining takliflarini ko‘rib chiqishga kelishib olgan. Varley esa barcha murakkab tryuklarni o‘zi bajarishga tayyorligini bildirgan.
“Kavkaz asirasi”dan so‘ng Natalya Varley mashhur bo‘lib ketgan, uchlik esa yangicha qiyofada qaytadan “tug‘ilgan”. Film ekranlarga chiqqach, aktyorlar muxlislari ko‘paygan. “Kavkaz asirasi” esa “Operatsiya I” filmining kassa natijalarini ortda qoldirgan.
Nina Grebeshkova-chi?
Gaydayning rafiqasi Nina Grebeshkova ham filmda ishtirok etgan, u ruhiy kasalliklar bo‘limi hamshirasi rolini ijro etgan. Biroq bu kichik rol uning mashhurligiga unchalik ta’sir qilmagan. Rejissyor har doim rafiqasiga filmda rol bergan, lekin ular aksariyat hollarda ikkinchi darajali yoki umuman epizodik bo‘lgan. Gayday uni doimo filmlarida suratga tushirishdan cho‘chigan, chunki kino olamida “ayolini yulduz qilmoqchi” degan gaplar chiqishidan qo‘rqqan.
Izoh (0)