Eng zo‘r kinofilmda ham montaj paytida e’tibordan chetda qolgan kamchiliklarni topish mumkin.
1966-yilda suratga olingan “Kavkaz asirasi yoki Shurikning yangi sarguzashtlari” filmi sovet komediyasining tan olingan klassik asaridir. Filmni suratga olgan rejissyor Leonid Gayday tezda unutiladigan kino ustida ishlayotganiga ishongan edi. Biroq oradan deyarli 60 yil o‘tib, “Kavkaz asirasi” hali-hanuz televizorda namoyish etilmoqda, internetda millionlab ko‘rishlar sonini to‘plashda davom etmoqda.
Taajjublanarli emas, boshdan-oyoq qayta ko‘rilgan filmda sinchkov tomoshabinlar birinchi marta ko‘rganda e’tibor bermaydigan ko‘plab xatoliklarni topishgan. Bunday nomuvofiqliklarning eng qiziqarlilarini ko‘rib chiqamiz.
Gumanitar qiziqishlarga ega texnik
“Kavkaz asirasi yoki Shurikning yangi sarguzashtlari” “I” operatsiyasining davomi ekani uning nomidan ham ko‘rinib turibdi. Biroq birinchi filmda Shurik (Aleksandr Demyanenko) politexnika institutida tahsil oladi. Ta’tilda esa u tog‘larga folklor to‘plash uchun boradi. Bunday faoliyat ko‘proq filologiya fakulteti talabasiga xos.
Ehtimol, ssenariy mualliflari fizikni lirikka aylantirishda xatoga yo‘l qo‘ygan bo‘lishlari mumkin. Darhaqiqat, o‘tgan asrning 60-yillarida folklorga bo‘lgan munosabat o‘zgardi. Ilgari sovet davridan oldingi o‘tmishning qoldig‘i deb hisoblangan narsalar to‘satdan muhim madaniy merosga aylandi. Ammo xalq ijodini to‘plash uchun asosan ixtisoslashgan o‘quv yurtlarining talabalari borishardi. Odatda ular guruh bo‘lib va o‘qituvchi bilan birga borishgan.
Biroq film boshidayoq kadr ortidagi ovoz voqeani Shurikning o‘zi hikoya qilganini va uning haqiqiyligiga mualliflar kafolat bermasligini ma’lum qiladi.
Rangi almashib turadigan soch
Shurik — sariq, Aleksandr Demyanenko esa qora soch. Albatta, soch bo‘yash aktyor uchun odatiy ish. Ammo film davomida bosh qahramonning sochi sezilarli darajada o‘zgarib turadi. Goh to‘q sariq, goh och somon rangida ko‘rinadi. Ba’zida esa Shurikning sochi kulrang bo‘lib qoladi.
Bunday chalkashlikning sababi oddiy. Suratga olish ishlari uch oycha davom etgan va aktyorning sochini bir necha marta bo‘yashga to‘g‘ri kelgan. Bundan tashqari, odatda sahnalar ketma-ketlikda suratga olinmaydi.
O‘zgarib turadigan oyna
Bosh qahramon tasodifiy tanishi Edik (Ruslan Axmetov) boshqaradigan sanitariya furgoni ilk bor film avvalida ko‘rsatiladi. Shunda o‘ng tomondagi orqa oynaning singgani yaqqol ko‘rinib turadi. Shurik 1-raqamli ruhiy kasalxonadan qochganda, Edik allaqachon oynani butuniga almashtirgan. Biroq o‘rtoq Saaxov (Vladimir Etush)ning dala hovlisiga furgon yana o‘sha singan oynada keladi.
Shubhasiz, rekvizit shikastlanishi mumkin edi. Tasvirga olishning ketma-ketlikka rioya qilmasligi esa singan oynaning qayta paydo bo‘lishiga olib kelgan.
G‘oyib bo‘ladigan kiyimdagi chiziqlar
Kinodagi eng keng tarqalgan xato kiyimlar bilan bog‘liq. Kostyumchilar ko‘pincha aktyorning oldingi sahnalarda nima kiyganini unutib qo‘yishadi.
Nina (Natalya Varley) Shurikning ortidan daryoga sakraydigan sahnada u sariq-qizil yo‘l-yo‘l futbolka kiygan. Aynan shu futbolkani u sovuq suvda cho‘milgandan so‘ng quritish uchun osib qo‘yadi. Lagerga esa oq futbolkada qaytib keladi.
Ehtimol, kiyimlar tog‘ning issiq quyoshida rangini yo‘qotgandir. Ammo xuddi shu paytda Shurikning kiyimlarida ham chalkashlik yuz beradi. U uyqu qopiga joylashishdan oldin botinkasini yechadi. Suvdan esa poyabzal kiygan holda chiqadi.
Tezlikda yeyilgan ovqatlar
Xonada saqlanayotgan Nina ochlik e’lon qiladi. Biroq bundan oldin yaxshilab qornini to‘yg‘azib oladi.
Sulton haqidagi qo‘shiq bilan musiqiy nomer boshlanishida Ninaning xonasiga boshida non va mevalar solingan patnis ko‘tarib olgan Dovdir (Yuriy Nikulin) kiradi. Bir qarashda patnisda kamida ikki kilogramm oziq-ovqat borga o‘xshaydi. Sportchi, komsomol a’zosi va shunchaki ishtahasi zo‘r qiz ularni ishtaha bilan yeya boshlaydi. Bir daqiqa o‘tgach, qo‘shiq oxirida bo‘shab qolgan likopchalar qo‘yilgan patnisni ko‘rish mumkin.
Sirli xona
Nina qamab qo‘yilgan eshik yonidagi devorda teshikcha “glazok” bor, undan asiraning tog‘asi Jabroil (Frunzik Mkrtchyan) jiyanini kuzatadi. Ammo xonadan olingan kadrlarda eshikning o‘ng tomonida gulqog‘oz yopishtirilgan tekis devor ko‘rinadi. Aslida bu hayratlanarli emas. Chunki Jabroil ko‘zchadan qaraganda, o‘ng tomondagi burchakdagi karavotni ko‘radi, aslida esa to‘g‘ridan-to‘g‘ri unga qarashi kerak edi. Xuddi shunday, Nina kalit teshigidan qaraganida, eshik qarshisidagi derazaga emas, balki yo‘lak bo‘ylab qaraydi.
Bundan tashqari, Saaxov Ninaning oldiga shlyapasiz, lekin patnisda bir shisha shampan vinosi bilan kiradi. Chiqishda esa kostyumida qizil dog‘lar bo‘ladi. Ehtimol, raykomxoz mudiriga kimdir shampan o‘rniga vino solingan qalbaki shisha sotgan. Biroq boshiga og‘ir shampan shishasi bilan urilgan odam uchun Saaxov g‘alati tarzda tekis yuradi va ravon gapiradi.
Shuningdek, Ninaning xonasi eshigining tutqichi chap tomonda joylashganini ham payqash mumkin. Ammo u Saaxovga eshikni ochganida, tutqich o‘ng eshik tabaqasida bo‘lib qoladi. Shurik kelishidan oldin esa yana avvalgi joyiga qaytadi.
Izoh (0)