• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12586.41
    • RUB160.42
    • EUR14758.82
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +31°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    Telefon ekranidan chiqayotgan yorug‘lik onkologik kasalliklarni uyg‘otishi mumkin — mutaxassis

    Ekran qarshisida soatlab vaqt o‘tkazayotgan yosh bolalarni ko‘rib, ko‘pchilik o‘ylanib qoladi. Bu ularning salomatligi va rivojlanishiga qanday ta’sir ko‘rsatmoqda? Bugun bolalarning ortiqcha telefon ishlatishining salbiy oqibatlarini ko‘rib chiqamiz. Mutaxassislar va ota-onalar uchun bu mavzu dolzarb va muhim.

    Bugungi kunda ko‘pchilik bolalar telefon, planshet va boshqa texnologiyalarga ko‘p vaqt ajratmoqda. To‘g‘ri, bu nafaqat ularning quvonishiga, balki jiddiy muammolar manbai bo‘lishi mumkin. Ota-onalar ham farzandi tinchlanishi uchun qo‘liga telefon berib qo‘yadi, ammo sog‘lig‘iga kelayotgan zarar haqida o‘ylamaydi. Mutaxassislar ham buning zararli tomonlari haqida bot-bot takrorlamoqda. Bu haqda sizning fikringiz qanday?

    Bugun e’tirozlar sababini va mavzu haqida chuqurroq o‘rganish uchun bolalar shifokori Fotima Xoltayevaga yuzlandik. 

    Bolaga televizor va telefonlarni kamroq bering

    — Televizor va telefonlarni bolalarni o‘z me’yorida ko‘rishi kerak. Masalan, bir kunga o‘n besh-yigirma daqiqa yetadi. Bizda shunday onalar bor, bolaga multfilm qo‘yib berib bemalol ishini qiladi. Telefon haqiqatdan o‘yinchoqqa aylanib qolgan hozir bolalar uchun. Onalar bolani ovutish uchun telefon beradi.

    Telefon ekranidan chiqadigan yorug‘lik kichik yoshdagi bolalarda melatonin degan uyqu gormonini bloklaydi. Organizm melatonin ishlab chiqarmasa, uyqu gormoni yo‘q demak, Kortizol ko‘payib ketadi.

    Kortizol nima qiladi? Kortizol – organizmda buzilishlarga, xalq tilida aytganda, bu gormon xafa qiluvchi gormon — ko‘proq onkologik kasalliklarni uyg‘otadi. Organizmdagi stresslarga sabab bo‘ladi. Endi shu narsani keng ommaga tushuntirish, telefonni bolalarga cheklash kerak.

    Men bitta tomonini aytdim. Telefon haqida juda ko‘p gapirish mumkin, bola atrof-muhitni tanishi kerak. Masalan, telefon o‘ynagandan ko‘ra bolaga ranglarni o‘rgatish, o‘yinchoqlar bilan shug‘ullantirish kerak. Bolani atrof-muhit bilan tanishtirish lozim. Bola telefonni nima qiladi? U o‘sha o‘yinga qarab o‘tiraveradi-da, atrofiga qiziqmay qo‘yadi. Bola yangilikka, siz berayotgan savollaringizga javob bermay qo‘yadi.

    Telefon miyani qobiliyatini, bolani yaratuvchanligini, kreativligini, iste’dodini cheklaydigan narsa. Bolani fikrini, diqqatini telefon bilan jalb qilish kerak emas. 

    Telefon autizm kasalligini keltirib chiqaradimi?

    — Autizm bilan telefonni bog‘lash kerak emas. Autizm umuman o‘zi boshqa kasallik. Bu, albatta, o‘sha telefon o‘ynagandan keyin paydo bo‘ldi deyish bu noto‘g‘ri.

    Nevropatologlar va nevropsixologlar bolalarning miyasini, bosh miyasining to‘qimalarini zararlanishdan himoya qilishni yaxshi biladilar. Nevrologik holati bo‘lgan bolalarda rivojlanadigan kasalliklar ham ruhiy kasalliklar sifatida tasniflanadi. Shunday kasalliklardan biri — autizm. Autizmga telefondan foydalanish qay darajada ta’sir qiladi, degan savol ko‘pincha muhokama qilinadi. Bu kasallik 100 foiz telefondan kelib chiqadi, deyish noto‘g‘ri, chunki autizm umuman boshqa kasallik.

    Ammo telefondan foydalanish autizmning rivojlanishiga ta’sir qilishi mumkin, chunki autizmga chalingan bolalar ko‘pincha yolg‘izlik va yakkama-yakka vaqt o‘tkazishni xohlashadi. Ular kontaktdan chetda qolishni istaydi, faqat telefon bilan o‘zlari qolishni istaydi. Bu ma’noda telefondan foydalanish autizm bilan bilvosita bog‘liq bo‘lishi mumkin, lekin bu kasallik telefondan kelib chiqadi degani emas.

    Bolalarning sog‘lom o‘sishi va rivojlanishi uchun ularning texnologiya bilan o‘tkazadigan vaqtiga e’tibor qaratish juda muhim. Mutaxassislarning maslahatlari yordamida ota-onalar bolalarni ekran oldida o‘tkazadigan vaqtni boshqarishda yordam berishlari kerak. Shuni unutmangki, farzandlarimizning kelajagi uchun har birimiz mas’ulmiz.

    21.11.2024, 13:50   Izoh (0)   4870
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #salomatlik

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    BI Group va Asakabank O‘zbekistonda tijorat ko‘chmas mulki uchun biznes ipotekasini ishga tushirdi


    “S&P” O‘zbekiston Milliy Bankining rеyting prognozini “ijobiy”ga ko‘tardi 


    Toshkentda Sting brendi homiyligida "Formula-1" filmining premyerasi bo‘lib o‘tdi


    BYD Astana Motors rasmiy dilerlik tarmog‘i Toshkentdagi barcha beshta dilerlik markazida "Best Buy Day" tadbirini o‘tkazadi


    Savdo, fintex va “yashil” loyihalar: Octobank Xitoy bilan hamkorlikni qanday yo‘lga qo‘ymoqda


    American University of Technology (AUT) 28-iyun - Ochiq eshiklar kuniga taklif etadi


    Yoz osmonning o‘zidayoq boshlanadi: Silk Avia Toshkentdan Issiqko‘lga kunlik aviaqatnovlarni yo‘lga qo‘ymoqda


    “Kia Go!”: Kia Sonet egalarining uchrashuvi – yil davomida birga


    Qashqadaryo va Buxoroda amalga oshirilgan quyosh energiyasi loyihalariga 1 yil to‘lishi munosabati bilan rasmiy tadbir bo‘lib o‘tdi


     Navoiy innovatsiyalar universiteti: zamonaviy bilim sari ishonchli qadam 


    Qashqadaryoning Chimyoni – Miraki haqida siz bilmagan faktlar


    Toshkent va Bangkok o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri aviaqatnov: Centrum Air yangi xalqaro yo‘nalishni ishga tushiradi 


    Qayerga investitsiya kiritish mumkin? Qanday aktiv turlari mavjud? 


    Market Yandex Go Samarqandda ishga tushdi


    “Wyndham Garden Charvak” kurort majmuasi qurilishi qanday kechayotganini ko‘rsatdi

     

    Tavsiya etamiz

    NATO tarixi – dunyodagi eng qudratli harbiy tashkilotning obro‘si pasaymoqdami?

    26 iyun, 20:31
    Audio Icon

    Joy hammaga yetardi: Jeyms Kemeronga ko‘ra, “Titanik” yo‘lovchilarining omon qolish imkoniyati bo‘lgan

    25 iyun, 23:50

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39

    AQSHning Yaqin Sharqdagi harbiy bazalari soni nechta va qayerda joylashgan?

    24 iyun, 19:05
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    30 yil avvalgi yirik hisobning takrorlanishi, turnir jadvalidagi ilgarilash: “Navbahor” va “Mashʼal” o‘yinidan fotogalereya

    Sport | 29 iyun, 10:51

    Styuardessalar ularni chetlab o‘tadi: samolyotda iste’mol qilish tavsiya etilmaydigan ichimlik va taomlar

    Layfstayl | 29 iyun, 10:40

    “Asr to‘yi”: Jeff Bezosning Venetsiyadagi 50 mln dollarlik nikoh oqshomiga 200 dan ortiq mashhurlar tashrif buyurdi

    Shou-biznes | 29 iyun, 10:15

    O‘zbekistonda valyuta tushumini sotishdan bo‘yin tovlaganlik uchun jarima bekor qilinishi mumkin

    O‘zbekiston | 29 iyun, 10:00

    O‘zbekiston tovarlari uchun Pokiston portida maxsus ombor tashkil etilishi mumkin

    O‘zbekiston | 29 iyun, 09:00

    Klublar o‘rtasidagi JCH. “Chelsi” “Benfika”ni yirik hisobda mag‘lub etib, chorak finalga yo‘l oldi (video)

    Sport | 29 iyun, 08:35
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.