• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12586.41
    • RUB160.42
    • EUR14758.82
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +33°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ўзбекистон

    Телефон экранидан чиқаётган ёруғлик онкологик касалликларни уйғотиши мумкин — мутахассис

    Экран қаршисида соатлаб вақт ўтказаётган ёш болаларни кўриб, кўпчилик ўйланиб қолади. Бу уларнинг саломатлиги ва ривожланишига қандай таъсир кўрсатмоқда? Бугун болаларнинг ортиқча телефон ишлатишининг салбий оқибатларини кўриб чиқамиз. Мутахассислар ва ота-оналар учун бу мавзу долзарб ва муҳим.

    Бугунги кунда кўпчилик болалар телефон, планшет ва бошқа технологияларга кўп вақт ажратмоқда. Тўғри, бу нафақат уларнинг қувонишига, балки жиддий муаммолар манбаи бўлиши мумкин. Ота-оналар ҳам фарзанди тинчланиши учун қўлига телефон бериб қўяди, аммо соғлиғига келаётган зарар ҳақида ўйламайди. Мутахассислар ҳам бунинг зарарли томонлари ҳақида бот-бот такрорламоқда. Бу ҳақда сизнинг фикрингиз қандай?

    Бугун эътирозлар сабабини ва мавзу ҳақида чуқурроқ ўрганиш учун болалар шифокори Фотима Холтаевага юзландик. 

    Болага телевизор ва телефонларни камроқ беринг

    — Телевизор ва телефонларни болаларни ўз меъёрида кўриши керак. Масалан, бир кунга ўн беш-йигирма дақиқа етади. Бизда шундай оналар бор, болага мультфильм қўйиб бериб бемалол ишини қилади. Телефон ҳақиқатдан ўйинчоққа айланиб қолган ҳозир болалар учун. Оналар болани овутиш учун телефон беради.

    Телефон экранидан чиқадиган ёруғлик кичик ёшдаги болаларда мелатонин деган уйқу гормонини блоклайди. Организм мелатонин ишлаб чиқармаса, уйқу гормони йўқ демак, Кортизол кўпайиб кетади.

    Кортизол нима қилади? Кортизол – организмда бузилишларга, халқ тилида айтганда, бу гормон хафа қилувчи гормон — кўпроқ онкологик касалликларни уйғотади. Организмдаги стрессларга сабаб бўлади. Энди шу нарсани кенг оммага тушунтириш, телефонни болаларга чеклаш керак.

    Мен битта томонини айтдим. Телефон ҳақида жуда кўп гапириш мумкин, бола атроф-муҳитни таниши керак. Масалан, телефон ўйнагандан кўра болага рангларни ўргатиш, ўйинчоқлар билан шуғуллантириш керак. Болани атроф-муҳит билан таништириш лозим. Бола телефонни нима қилади? У ўша ўйинга қараб ўтираверади-да, атрофига қизиқмай қўяди. Бола янгиликка, сиз бераётган саволларингизга жавоб бермай қўяди.

    Телефон мияни қобилиятини, болани яратувчанлигини, креативлигини, истеъдодини чеклайдиган нарса. Болани фикрини, диққатини телефон билан жалб қилиш керак эмас. 

    Телефон аутизм касаллигини келтириб чиқарадими?

    — Аутизм билан телефонни боғлаш керак эмас. Аутизм умуман ўзи бошқа касаллик. Бу, албатта, ўша телефон ўйнагандан кейин пайдо бўлди дейиш бу нотўғри.

    Невропатологлар ва невропсихологлар болаларнинг миясини, бош миясининг тўқималарини зарарланишдан ҳимоя қилишни яхши биладилар. Неврологик ҳолати бўлган болаларда ривожланадиган касалликлар ҳам руҳий касалликлар сифатида таснифланади. Шундай касалликлардан бири — аутизм. Аутизмга телефондан фойдаланиш қай даражада таъсир қилади, деган савол кўпинча муҳокама қилинади. Бу касаллик 100 фоиз телефондан келиб чиқади, дейиш нотўғри, чунки аутизм умуман бошқа касаллик.

    Аммо телефондан фойдаланиш аутизмнинг ривожланишига таъсир қилиши мумкин, чунки аутизмга чалинган болалар кўпинча ёлғизлик ва яккама-якка вақт ўтказишни хоҳлашади. Улар контактдан четда қолишни истайди, фақат телефон билан ўзлари қолишни истайди. Бу маънода телефондан фойдаланиш аутизм билан билвосита боғлиқ бўлиши мумкин, лекин бу касаллик телефондан келиб чиқади дегани эмас.

    Болаларнинг соғлом ўсиши ва ривожланиши учун уларнинг технология билан ўтказадиган вақтига эътибор қаратиш жуда муҳим. Мутахассисларнинг маслаҳатлари ёрдамида ота-оналар болаларни экран олдида ўтказадиган вақтни бошқаришда ёрдам беришлари керак. Шуни унутмангки, фарзандларимизнинг келажаги учун ҳар биримиз масъулмиз.

    21.11.2024, 13:50   Изоҳ (0)   4869
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #саломатлик

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    BI Group ва Асакабанк Ўзбекистонда тижорат кўчмас мулки учун бизнес ипотекасини ишга туширди


     Навоий инновациялар университети: замонавий билим сари ишончли қадам 


    Маркет Yandex Go Самарқандда ишга тушди


    “S&P” Ўзбекистон Миллий Банкининг рейтинг прогнозини “ижобий”га кўтарди 


    Савдо, финтех ва “яшил” лойиҳалар: Octobank Хитой билан ҳамкорликни қандай йўлга қўймоқда


    American University of Technology (AUT)  28 июнь - Очиқ эшиклар кунига таклиф этади


    Тошкентда Стинг бренди ҳомийлигида "Формула-1" фильмининг премераси бўлиб ўтди


    Оқтепа Лаваш “Калмар ўйини” асосида Далгона Боксини чиқарди


    Тошкент ва Бангкок ўртасида тўғридан-тўғри авиақатнов: Centrum Air янги халқаро йўналишни ишга туширади 


    “Wyndham Garden Чарвак” курорт мажмуаси қурилиши қандай кечаётганини кўрсатди


    Ёз осмоннинг ўзидаёқ бошланади: Silk Avia Тошкентдан Иссиқкўлга кунлик авиақатновларни йўлга қўймоқда


    “Kia Го!”: Kia Sonet эгаларининг учрашуви – йил давомида бирга


    Қаерга инвестиция киритиш мумкин? Қандай актив турлари мавжуд? 


    BYD Astana Motors расмий дилерлик тармоғи Тошкентдаги барча бешта дилерлик марказида "Бест Буй Дай" тадбирини ўтказади


    Қашқадарёнинг Чимёни – Мираки ҳақида сиз билмаган фактлар

     

    Тавсия этамиз

    НАТО тарихи – дунёдаги энг қудратли ҳарбий ташкилотнинг обрўси пасаймоқдами?

    26 июн, 20:31
    Audio Icon

    Жой ҳаммага етарди: Жеймс Кемеронга кўра, “Титаник” йўловчиларининг омон қолиш имконияти бўлган

    25 июн, 23:50

    “Трампнинг Титаниги тўхтайди” — Эрон элчиси

    25 июн, 13:39

    АҚШнинг Яқин Шарқдаги ҳарбий базалари сони нечта ва қаерда жойлашган?

    24 июн, 19:05
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Тошкент вилоятида ҳокимият ерини 200 минг долларга сотаётган шахс ушланди

    Ўзбекистон | 28 июн, 11:20

    Охири йўқ рилслар, йўқотилаётган вақт: телефон қарамлигидан қутулиш учун 8 қадам

    Лайфстайл | 28 июн, 11:02

    Қибрайда фуқаро эҳтиётсизлиги оқибатида Бўзсув каналига тушиб кетди 

    Ўзбекистон | 28 июн, 10:55

    Трамп Эронга 30 млрд долларлик ядровий таклиф бермоқчи эканлигини рад этди

    Дунё | 28 июн, 10:40

    Фақат пенсияга чиққанда эмас: неча ёшдан бошлаб холестерин миқдорини текшириб бориш керак?

    Саломатлик | 28 июн, 10:35

    Трамп Эрон ҳукумати у билан имкон қадар тезроқ учрашишни истаётганини билдирди

    Дунё | 28 июн, 10:10

    Урганчда шоқоллар юргани юзасидан муносабат билдирилди (видео)

    Ўзбекистон | 28 июн, 09:45
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.