“Daryo” saytiga Bektemir tumani “Zabardasht” mahallasi Bog‘i Eram ko‘chasida yashovchi bir guruh aholi murojaat qilib, hokimiyat vakillari tomonidan uy-joylari ogohlantirishsiz buzilayotgani haqida ma’lum qildi. Ushbu murojaat asosida surishtiruv o‘tkazdik.
Maʼlum bo‘lishicha, prezidentning 2013-yil 6-avgustdagi 2020-sonli qarori va Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 9-yanvardagi 4-sonli bayoni ijrosi asosida O‘rta Chirchiq tumanidagi “Qumovul” va “Oq ota” QFY hududidan o‘tuvchi Toshkent—Bekobod avtomobil yo‘lining kengayishi va yo‘l yoqasida zamonaviy ikki va uch qavatli binolar qurilishi munosabati bilan qator turar joylar “snos”ga tushgan. Uy-joylari buzilgan fuqarolarga 2016-yilda O‘rta Chirchiq tumanining o‘sha paytdagi hokimi B.Ibragimov, 2019-yilda boshqa bir hokim O.Nurmatovning qarori asosida yer uchastkalari ajratilgan.
“2018—2019-yillarda yo‘l yoqasidagi uylar buzilganda menga tegishli noturar bino evaziga menga ham 4 sotix yer ajratilgan edi. Uni ham yugurib-yelib olganmiz. O‘sha paytda hokimlik vakillari kelib, o‘zlari qoziq qoqib, ajratib berishgan. Endi har hokim almashganda, yangi hokim kelib, uyingni buzaman, deb qo‘rqitadi. Biz o‘shanda kadastr qilmoqchi bo‘lganimizda, to‘xtanglar, Toshkent viloyatidan shaharga, Bektemirga o‘tyapsizlar, shundan keyin hujjat qilasizlar, deyishgan edi. Shu bilan arosatda qolib ketdik.
Yillar davomida kredit olib, uy qurdik, lekin yana hokim o‘zgarishi ortidan ogohlantirmasdan uylarni buzishga tushdi. Ayrim buzilgan uylarning ichida odamlar yashayotgan bo‘lgan”, deydi murojaatchilardan biri Nodira Soliyeva.
Bu yerda shu paytgacha 148 ta xonadon qurilgan va ularning 50 foizidan ortig‘i ko‘chib kelgan. Uy qurganlar orasida hokimiyat yer ajratganlardan tashqari, yerni boshqalardan sotib olganlar ham bor. Aholi vakillarining taʼkidlashicha, hokimiyat qo‘lida binolarni buzishga oid sud qarori yoki boshqa biror-bir hujjat yo‘q. Shunchaki maxsus texnika olib kelinib, odamlar ogohlantirilmasdan, buzish boshlangan. Buzishga qarshilik qilganlar esa ichki ishlar xodimlari tomonidan avtobuslarga solib, olib ketilgan.
Vaziyatga oydinlik kiritish maqsadida Bektemir hokimiyatiga keldik. Har qancha harakat qilmaylik, bizni hokim bilan uchrashishimizga yo‘l qo‘yishmadi. Hokimiyat qurilish bo‘limi boshlig‘i Sherzod Altmishov va tuman kadastr agentligi mutaxassislari Sardor Inog‘omov va Islom Jalilovlar vaziyatga munosabat bildirishdi.
“Zabardasht” mahallasi 2019-yilda Bektemir tumani hududiga o‘tgan. Ungacha O‘rta Chirchiq tumani hududida bo‘lgan. Hozirgi kunda mahalladagi 13 gektar yer maydonida 148 ta noqonuniy uy-joylar qurilyapti.
Biz fuqarolarni ogohlantirish maqsadida mahallaga bordik. Odamlarga hokimiyat va kadastr agentligi tomonidan ogohlantirish berilgan, lekin biz u yerga borganimizda fuqarolar yo‘q edi. Odamlar yashamasa, ogohlantirish xatini devorga yopishtirib ketmayman-ku? Ustalar ishlayapti, lekin uy egalarini topib bo‘lmaydi. Odamlarning qo‘lida hech qanday hujjat yo‘q”, deydi tuman qurilish bo‘limi boshlig‘i Sherzod Altmishov.
Hokimiyat vakillari fuqarolar qurgan binolarni buzishga asos bo‘ladigan biror hujjat taqdim eta olmadi. Aytilishicha, fuqarolarga ogohlantirish Vazirlar Mahkamasining 467-sonli qarori asosida berilgan.
Tuman kadastr agentligi mutaxassislari Sardor Inog‘omov va Islom Jalilov holatni izohlar ekan, bu hudud O‘rta Chirchiqdan Bektemir tumani tasarrufiga “qishloq xo‘jaligi yeri” sifatida o‘tganini taʼkidladi. Shu bois fuqarolarga kadastr hujjati rasmiylashtirib berilmaydi.
“Hokim qarori asosida yer ajratilganda, o‘lchab, bo‘yi, eni, kengligi qancha, bichib olinadi va qoziq aktlari tuziladi. Har bir hokim qarori bilan birga qoziq aktlari ham beriladi. Biz ana shu ikki hujjat asosida kadastr rasmiylashtirib berishimiz kerak. Ammo hech qaysi fuqaroda qoziq akti yo‘q. Yaʼni, mayli, bu yer qishloq xo‘jaliginiki emas, deb hisoblaylik. Lekin biz qaysi fuqaroga aynan qayerdan yer ajratilganini qayerdan bilamiz?
Bu odamlar nima qilishi kerak edi? Hokim qarori chiqqan, qoziq aktini olib, kadastr organlariga murojaat qilishi kerak edi. O‘shanda ularga yer plani tayyorlanib, davlat ro‘yxatidan o‘tkazilardi. Ana shundan keyin uy qurishni boshlaganida, hech qanday muammo kelib chiqmagan bo‘lardi”, deydi Islom Jalilov.
“2019-yil 6-dekabrda qabul qilingan 3933-sonli hokim qarori prokuror protesti sababli bekor qilingan. Chunki qarorda umumiy yer maydoni ko‘rsatilgan, lekin fuqarolar ro‘yxati yo‘q. Shu bois sug‘oriladigan yer maydonlarida uy-joy qurilgani holati bo‘yicha maʼlumotlar tuman, shahar va respublika prokuraturasiga kiritilgan. Yillar davomida fuqarolar ogohlantirilganiga qaramay, noqonuniy qurilmalar soni ortib bormoqda va ularning soni 148 taga yetdi”, dedi Sardor Inog‘omov.
To‘g‘ri, qonun hamma uchun barobar va uni bilmaslik fuqaroni jazodan ozod qilmaydi. Ammo fuqaro murojaatida aytilganidek, aholini ogohlantirmay uyini buzish insoniylikka ham to‘g‘ri kelmaydi. Xo‘sh, bunga hokimlik vakili qanday munosabat bildiradi?
“Buzilgan uylarning hech birida aholi yashamaydi. Faqatgina ustalar ishlayotgan ekan. Buzishdan avval ularni tashqariga chiqardik. Fuqarolarni ogohlantirish uchun hududga chiqqanimizda hech kim yo‘q edi. Devoriga yopishtirib ketmaymiz-ku”, deydi tuman qurilish bo‘limi boshlig‘i Sherzod Altmishov.
Ko‘rib turganingizdek, vaziyat chigal va murakkab. Aholi ham, hokimiyat ham o‘zini haq deb biladi. Katta ehtimolki, yer maydonining bir tumandan boshqa bir tumanga o‘tishi jarayonida yo‘l qo‘yilgan texnik xatolar ana shunday tushunmovchilik va mojarolarga sabab bo‘lyapti. O‘ylaymizki, ushbu masala hukumat va tegishli organlar tomonidan qayta o‘rganiladi va adolatli yechim topiladi. Mavzuga yana qaytamiz.
Izoh (0)