“Zamonaviy shahar bog‘i qanday bo‘lishi kerak?” — Otabek Mirzajonov “Do‘stlik” va “Abdulla Qodiriy” bog‘lari rekonstruksiyasi haqida

Kuni kecha Toshkent shahar hokimligi, “Do‘stlik” va “Abdulla Qodiriy” bog‘larini rekonstruksiyasi bilan, avval “G‘ofur G‘ulom” bog‘ini taʼmirlash loyihasini muvaffaqiyatli yakunlagan BMP Smart Decision Management kompaniyasi shug‘ullanishini maʼlum qildi. Kompaniya qanday qadriyatlarga amal qiladi va ular bog‘larning kelajagini qanday ko‘rishadi? Bu haqda uning direktori Otabek Mirzajanov batafsil bayon qilgan.

Men — boshqa barcha shaharliklar singari, Toshkentning oddiy fuqarosiman. Men ham kechqurun oilam va bolalarim bilan yashil maydonlarda vaqt o‘tkazishni xohlayman. Toza havodan nafas olishni xohlayman. Bog‘ hududlari qurilish uchun berilayotgani barchalar kabi meni xam bezovta qiladi va g‘azablantiradi. Ularning aksariyati tanazzulga uchragan va tashlandiq holda. Afsuski, bugungi kunda shahrimiz har bir tumanda aholining sifatli dam olish maskanlariga bo‘lgan asosiy talablarini qondira olmayapti.

Biznesda men har doim: agar sizga biror narsa yetishmayotgan bo‘lsa, buni o‘zingiz qilishingiz kerak prinsipiga amal qilaman.

Biz tadbirkorlar sifatida yanada foydali loyihalarda ishtirok etishimiz mumkin edi. Ammo bizning yoshimiz allaqachon 40 dan oshgan va biz nafaqat daromad olishni, balki farzandlarimiz uchun nimadir qoldirmoqchimiz. Bizning shahrimiz uchun. Hissamizni qo‘shish. Shuning uchun, 2019-yilda biz bog‘larga eʼtibor qaratishga qaror qildik. Rostini aytsam, bolaligimdan bog‘ direktori bo‘lishni orzu qilardim. Menga har doim bu orzu qilingan ishdek tuyulardi. Karusellarda kun bo‘yi bepul sayr qilish va paxta konfetini isteʼmol qilish mumkin. Haqiqat esa jiddiyroq bo‘lib chiqdi. Ishoning, men hatto G‘ofur G‘ulom bog‘dagi har bir attraksionda sayr qila olmadim. Bunga vaqt yo‘q edi.

Bu juda qiziqarli, hamma narsani jarayonda o‘rganishingizni talab etadigan biznes. Axir bizda ko‘ngilochar bog‘larni boshqarish fakulteti yo‘q. Men o‘rganish uchun Rossiyaga, Yevropaga ko‘p sayohat qilaman.

Mutaxassislar bizga doimo kelib, qimmatli maslahatlarini berishadi. Lekin asosiysi — amaliyotdir.

“G‘ofur G‘ulom” bog‘i jamoamiz uchun shunday qudratli universitetga aylandiki, biz “Abdulla Qodiriy” va “Do‘stlik” loyihalariga qo‘rqmasdan yondashamiz. Biz nima qilishni xohlayotganimizni aniq bilamiz va qaysi g‘oyalar ishlashini, qaysi biri esa ish bermasligini bilamiz. Men sizga bu haqda bir oz aytib beraman.

“G‘ofur G‘ulom” rekonstruksiyasi

Shahar bog‘i degani nima? Ko‘p yillar davomida biz bu ikki so‘zlarda sovetcha ko‘rgazma charxpalagi, tayyorlanayotgan oziq-ovqat hidi, shov-shuvli musiqa va oddiy o‘yin-kulgilarga ega rang-barang masxarabozlikni ko‘rdik. Ko‘pchiligimiz uchun bu tasvir bolalikdagi quvonchli xotiralar bilan bog‘liq, bog‘da sayr qilish eng haqiqiy sarguzasht edi.

“Gofur G‘ulom” bog‘ini qayta tiklaganimizda, biz barcha keraksiz tirnash xususiyati beruvchi omillarni olib tashlash orqali ana shu kayfiyatni saqlab qolishga harakat qildik. Va biz buni uddaladik. Masalan, mashhur “Kulcha”, dumaloq ko‘l, tiklandi. U avvalgidek, faqat hozirda zamonaviy izolyatsiya va filtrlangan suv bilan. Bog‘ni yangilash uchun sarmoya kiritib, qulay jamoat maydonlarini yaratdik. Ko‘llarni qushlar bilan to‘ldirdik. Pishiriq va kabob sotuvchi kafelarni olib tashlab, konsert uchun maydonlar tashkil qildik. Odamlarga sayr qilish uchun joy kerak. Kenglik. Havo.

Bog‘ni rekonstruksiya qilish pandemiya davrida amalga oshirildi va bu bizning ishimizni ancha murakkablashtirdi. Hatto shahar hokimiyati belgilangan muddatlardan norozi bo‘lib, shartnomani bekor qilish bilan tahdid qilgan davr ham bo‘lgan. “To‘pga dart otish” attraksioni va eskirgan xitoy karuseli bog‘ni bezatmasligini va 2023-yilda bu “maxluq”larni bog‘da saqlash uyat ekanligini tushunishni istamagan tadbirkorlar bilan ko‘p muammolar bor edi. Ularning aksariyati, shuningdek, zamonaviy xavfsizlik qoidalariga ham javob bermaydi.

Biz hamma bilan murosa topishga, yangi usulda ishlashni, yangi attraksionlar va savdo qilish joylariga sarmoya kiritish taklif qilishga harakat qildik. Natijada norozilar qolmadi!

Biz ularning barchasini soliq xizmatida ro‘yxatdan o‘tgan shartnomalar asosida ishlashga o‘tkazdik.

Axir, ilgari barcha ijarachilar to‘lovlarda faqat naqd puldan foydalanganlar. Bu bog‘ tomonidan to‘lanadigan soliqlarni sezilarli darajada oshirishga imkon berdi.

Dastlab biz butun rekonstruksiya jarayonini ochiq holda o‘tkazishga qaror qildik va bog‘ni so‘nggi lahzagacha yopmadik.

Istagan har bir kishi 10:00 dan 20:00 gacha kirishi mumkin edi.

Qurilish ishlari mahalliy aholi va faollar tomonidan kuzatildi. G‘oya va niyatlarimizni to‘g‘ri tushunib, bizga yordam bergani uchun ulardan juda minnatdorman. Endi ular bog‘ga borishdan xursandlar va ularning ko‘plari bilan men hali ham do‘stlashaman.

Men ularga daraxtlarni ro‘yxatga olish, g‘oyalar va eski yangi bog‘imiz uchun chin dildan g‘amxo‘rlik qilishlari uchun minnatdorman. Axir hatto direktor ham barcha pudratchilarni nazorat qila olmaydi - shuning uchun jamoatchilik nazorati juda yordam beradi. O‘ylaymanki, biz Toshkent shahridagi istirohat bog‘ini rekonstruksiya qilish ishlariga fuqarolik jamiyatini jalb qilish uchun muhim pretsedent yaratdik. Men barcha tadbirkorlarni bizdan o‘rnak olishga chaqiraman.

Men G‘ofur G‘ulom bog‘ida erishgan yutuqlarimiz bilan faxrlanaman. Biz, 2023-yilda 2 milliondan ortiq odam tashrif buyurgan, juda yaxshi madaniyat va dam olish bog‘ni barpo etishda muvaffaqiyatga erishdik.

Biz O‘zbekiston tarixidagi yil davomida ishlaydigan birinchi bog‘ bo‘ldik.

Endi biz qishda yopilmaymiz. Biz shov-shuvli Yangi yil bayramlarini o‘tkazamiz. Har doim bepul. Shanba kuni kechqurun kelib ko‘ring — olma tushishga joy yo‘q. O‘ylaymanki, bu bog‘ aholi zich yashaydigan Chilonzor tumani aholisi orasida eng mashhur bo‘lib qoldi. Biz 400 ish o‘rni yaratdik. O‘tgan yili 11 milliard soliq to‘ladik. Biz 460 dan ortiq daraxt va 1000 dan ortiq ko‘p yillik o‘simliklarni ekdik. Bog‘ni bizga ijaraga berib shahar to‘g‘ri ish qilganmi? Natija o‘zi uchun gapiradi.

Bog‘ sanʼati va qadriyatlari

Bizning kompaniyamiz biz o‘zimiz uchun ishlab chiqqan ichki kodeks — “Yashil doktrina”ga amal qiladi. Bu daraxtlarni maksimal darajada saqlab qolishdir — agar daraxtni, mutaxassislarning fikriga ko‘ra, davolash mumkin bo‘lsa, biz uni davolaymiz va tiklaymiz. Bu iqlim va tuproqqa mos yangi o‘simliklar ekishdir. Bu optimal sug‘orish va suv resurslarini tejashni o‘z ichiga olgan, sug‘orish va kommunikatsiyalarni malakali to‘g‘ri o‘rnatishdir. Bu har bir kishi o‘ziga xos — o‘yin-kulgi yoki tinchlik va sokinlikdir joyni topishi uchun bog‘larni zonalashtirishdir. Bizning qurg‘oqchil iqlim sharoitida katta ahamiyatga ega bo‘lgan, bog‘da suv ko‘zgusi bo‘lishi juda muhimdir. Biz avvalgi avlodlarning attraksionlaridan voz kechyapmiz, chunki ular endi xavfsizlik talablariga javob bermaydi, yangi bog‘larda qadimgi va ko‘rinmas ko‘rinadi.

Biz odamlarda ularning jismoniy va ruhiy salomatligiga foydali taʼsir ko‘rsatadigan o‘yin-kulgiga bo‘lgan muhabbatni singdirmoqchimiz. Shu bois, masalan,

“Do‘stlik” bog‘ida maydonning salmoqli qismi sport, bolalar maydonchalari, shaxmat, yoga va boshqa faol sport turlari uchun maydonlar ajratiladi. Va agar odamlar piknik qilishni xohlasalar, ular uchun ham joy bo‘ladi.

Yangi bog‘larda biz umumiy ovqatlanish sohasidagi tadbirkorlar uchun trend yaratmoqchimiz: bog‘dagi food-kortlari. Butun Yevropa va Osiyo bo‘ylab siz shahar bog‘larida maxsus zonalarni va u yerda taniqli tarmoqlar va yakka tartibdagi tadbirkorlar qiziqarli taomlarni taklif qilishadi. Sizni aynan shu bog‘ga kelishni undaydigan taomlarni. Bayram kunlari bunday joylarda mavzuga oid gastro-sessiyalar, gastronomik festivallar tashkil etiladi.

Do‘stlik bog‘ida biz amalga oshirmoqchi bo‘lgan g‘oyalardan biri bu — gastronomik ko‘chasi.

Food Street Bratislava ko‘chasining bir qismida joylashgan bo‘lib, bog‘ bilan birlashtirilgan bo‘ladi. Umid qilamizki, shahar aholisiga bu fikr yoqadi.

Abdulla Qodiriy bog‘ining gastronomik g‘oyasi ham bor — u Eski shaharda joylashgan. U yerda Chorsuda mashhur “ochko‘z qator” tamoyili asosida food-kortlarini yaratish juda o‘rinli bo‘lar edi.

Faqat zamonaviy “qadoq”da — barcha sanitariya meʼyorlariga muvofiq va qulay stol va stullar bilan. Barcha milliy taomlarni bir joyda tatib ko‘rish uchun. O‘ylaymanki, bu nafaqat sayyohlar, balki Toshkent aholisi uchun ham juda jozibali bo‘ladi.

Toshkent bog‘lar shahriga aylanishi kerak

“Do‘stlik” bog‘i toshkentliklar uchun juda muhim maskan. Bu erda, albatta, yoshlar va kattalar uchun yirik shahar tadbirlari va festivallari o‘tkazilishi kerak. Va buning uchun amfiteatr va maydonchalar kerak.

Atrofda ko‘plab universitetlar va maktablar mavjud va shuning uchun biz talabalar va yoshlar uchun barcha sharoitlarni — bepul Wi-Fi, roller va skeytbordchilar uchun maydonchalar yaratmoqchimiz.

Bolalarni zamonaviy formatda ko‘ngil ochish uchun juda ko‘p g‘oyalar mavjud — arqonli shaharchalar, piyodalar (quruq) favvoralar va mavzuga oid burchaklar. Qish mavsumida faol dam olish uchun muz maydonchasini qurishni rejalashtirmoqdamiz.

Albatta, bizning vazifamiz – istirohat bog‘larining mavjud yashil qoplamini to‘liq qayta tiklash, yangi daraxtlar ekish. Va bu bog‘larni oziqlantiradigan barcha suv yo‘llarini qayta yarating.

Darvoqe, “Do‘stlik” bog‘idagi ko‘lga Toshkentning eng qadimiy kanallaridan biri – Gadragan quyilishidan xabaringiz bormi?

Hozir uning deyarli barchasi quvurlarga tortiladi, biroq uning bir qismini “Kosmonavtlar” metro bekati yaqinidagi hovlilar va “Konstitutsiya” mahallasida hamon ko‘rish mumkin.

Qurilish uchun bog‘ maydonidan voz kechish juda katta xato bo‘ladi, ayniqsa bizning iqlimimizda. Shaharni ko‘kalamzorlashtirish – iqtisodiyotga uzoq muddatli sarmoya, sog‘liqni saqlash va shunga mos ravishda aholining to‘lov qobiliyatini oshirishga qo‘yilgan sarmoyadir. Afsuski, qurilish orqali iqtisodiy o‘sishdan oladigan barcha bonuslarimizni tez orada xalq salomatligini tiklashga sarflaymiz. Buni o‘z vaqtida tushunish — shaharning o‘pkasini saqlab qolish va ko‘paytirish muhimdir.

Abdulla Qodiriy bog‘i hozir juda achinarli ahvolda. Uni bu buyuk yozuvchi nomi bilan chaqirish uyat. Bu uning xotirasiga munosib emas. Daraxtlarni oziqlantirgan barcha kommunikatsiyalar yaroqsiz bo‘lib qoldi. Bog‘ qarovsiz qolgan. U qurib bormoqda. Bog‘ning egasi paydo bo‘ladi va biz hududni diqqat va eʼtibor qaratamiz va suiqasd urinishlarini to‘xtatamiz. Albatta, ijara shartnomasi bizga sotish yoki qurilish uchun yer ajratish huquqini bermaydi. Biz buni qila olmaymiz va xohlamaymiz. Qo‘rqishga hojat yo‘q.

Ishbilarmon va boshqaruvchi direktor sifatida men ekologik resurslarni beparvo sarflash davri tugashiga umid qilaman.

Tabiatni yo‘q qiladigan kompaniyalar surgun (haydab yuborilgan) bo‘lishi kerak.

Bu shaharda Toshkent uchun masʼuliyatni his qiladigan ishbilarmonlar bor. Biz ko‘payib boryapmiz. Atrof-muhitga chin dildan g‘amxo‘rlik qiladigan va yashil texnologiyalarni tanlaydiganlar, o‘z shahrining yashil infratuzilmasiga pul sarflaydiganlar, qisqa muddatli foyda kutmaydigan va o‘nlab yillar davomida uzoq muddatli loyihalar yaratadiganlar.

Yangi Do‘stlik va Abdulla Qodiriy bog‘larida barcha Toshkent aholisi va shahar mehmonlarini yaqin kunlarda kutib qolamiz.