• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12834.61
    • RUB162.65
    • EUR14662.26
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +23°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    Pokiston havo ifloslanishiga qarshi kurashish uchun sun’iy yomg‘irdan foydalanmoqda

    Pokiston hukumati Lahordagi havo ifloslanishi bilan kurashish uchun birinchi marta sun’iy yomg‘irga murojaat qilishga majbur bo‘ldi. Bu chora qisman yordam berdi, lekin muammoni butunlay bartaraf etmadi.

    Faollar atrof-muhitning ifloslanishini daraxtlarning kesilishi, qurilish va chiqindi gazlar bilan bog‘lamoqda. “Gazeta.uz” Guardian va Washington Post nashrlarining shu mavzuga doir materiallarini o‘zida jamladi.

    O‘tgan hafta Pokiston hukumati dunyoning eng iflos shaharlaridan biri sanalgan Sharqiy Panjob viloyati poytaxti Lahorda havo sifatini yaxshilash uchun birinchi marta sun’iy yomg‘ir yog‘dirdi, deb yozadi The Guardian.

    Lahorning o‘nta tumanida sun’iy yomg‘ir yaratish uchun bulutlarda kondensatsiya jarayonini tezlashtiradigan “bulut ekish” texnologiyasidan foydalanildi.

    Bulutlar qanday qilib ekiladi?

    Samolyotlar yoki purkash moslamalari yordamida bulutlarga tuz reagenti sepiladi. Mavsumga qarab turli moddalar purkaladi. Buning uchun yozda suv bilan aralashtirilgan osh tuzi, qishda esa kumush yodid ishlatiladi. Bir necha soatdan so‘ng modda bulutlar bilan birlashib, yomg‘irni keltirib chiqaradigan tuman paydo bo‘lishiga olib keladi.

    “Bulut paydo qilish”ning bu amaliyoti yillar davomida Yaqin Sharq, Xitoy, Hindiston va Qo‘shma Shtatlarda qo‘llanilib kelinmoqda.

    Biroq ba’zi tadqiqotchilarning ta’kidlashicha, reaksiya ishlashi uchun havo harorati va namlik darajasi me’yorida bo‘lishi, shuningdek, zarrachalarda kondensatsiya paydo bo‘lishi uchun purkaladigan moddaning hajmi mos kelishi kerak.

    Panjob hukumatiga kumush yodid purkashda yordam bergan BAA mutaxassislari guruhi Lahorda qulay ob-havo sharoitini taxminan ikki hafta kutishga majbur bo‘ldi.

    Foto: Google Images

    Panjob atrof-muhit vaziri Bilal Afzalning so‘zlariga ko‘ra, Lahorda bulut ekish muvaffaqiyatli amalga oshirildi, ammo yog‘ingarchilik kutilganidan oz bo‘ldi. Shunday bo‘lsa ham bu amaliyot shahardagi havo sifatini biroz yaxshilashga yordam berdi, zarrachalar ifloslanish miqdori 300 mkg/m3 dan 189 mkg/m3 gacha tushdi. Biroq bir necha kundan keyin oldingi ko‘rsatkichlar yana qaytdi.

    “Lahor yaqinda yashash uchun yaroqsiz holga keladi”

    Lahor 13 milliondan ortiq aholiga ega Pokistonning eng yirik shaharlaridan biridir. Lahor bir vaqtlar “bog‘lar shahri” sifatida tanilgan, ammo keyinchalik mamlakatning, keyin esa dunyodagi eng ifloslangan shahriga aylandi.

    Dunyoning 7000 dan ortiq shahrida havo sifatini nazorat qiladigan Shveysariyaning IQAir kompaniyasi ma’lumotlariga ko‘ra, Lahor muntazam ravishda havo ifloslanishi bo‘yicha global reytingda birinchi o‘rinda turadi. 

    Air Quality Life Index ko‘rsatkichini e’lon qiluvchi Chikago universitetining hisob-kitoblariga ko‘ra, havo sifati yomonligi sababli Lahor aholisining o‘rtacha umr ko‘rish davomiyligi yetti yildan ko‘proqqa qisqarishi mumkin.

    Bulut ekishga murojaat qilishdan oldin shahar ma’murlari vaziyatni boshqa misli ko‘rilmagan choralar bilan hal qilishga harakat qilishdi, deb yozadi The Washington Post (WaPo). Dekabr oyi boshiga kelib, shahardagi havo sifati shunchalik yomonlashdiki, maktablar va bozorlar yopildi, transport harakati cheklandi. Lekin bu choralar yordam bermadi.

    Lahorlik 41 yoshli qurilish muhandisi Bashir Ahmad WaPo’ga bergan intervyusida bir necha hafta davomida o‘tkir hidli havoni yutganidan so‘ng tomog‘ida og‘riq va doimiy yo‘tal paydo bo‘lganini aytdi. “Kasalxona menga o‘xshagan bemorlarga to‘lib ketdi, — dedi u. — agar rasmiylar ko‘proq choralar ko‘rmasa, Lahor yaqinda yashash uchun yaroqsiz holga keladi”.

    Ahmadning so‘zlariga ko‘ra, hozirgi inqiroz hukumatning atrof-muhitga eʼtiborsizligi, jumladan, shahar bog‘larini buzib, savdo markazlari va magistral yo‘llarga yo‘l ochishi natijasidir.

    Mahalliy ekologik guruhlar ma’lumotlariga ko‘ra, so‘nggi o‘n yilliklarda Lahor o‘zining yashil hududining 75 foizini yo‘qotdi. Faollar daraxtlar va yashil maydonlarni kesilishidan tashqari, shahardagi havo sifatining yomonligiga avtomobil chiqindi gazlari, qurilish maydonchalaridan chiqayotgan chang, fabrikalardan chiqayotgan zaharli tutunlar va mavsumiy ekin qoldiqlarining yondirilishini ham sabab qilib ko‘rsatishmoqda.

    Qishloq xo‘jaligi iqtisodchisi Kashif Salikning WaPo’ga bergan izohida ta’kidlanganidek, Pokistondagi “kuchli manfaatga ega guruhlar” avtomobil zaharli gazlari, qurilish loyihalari va dehqonchilikni yuritishga nisbatan qat’iyroq cheklovlar qo‘yilishiga qarshilik qilishmoqda.

    “Bizning mamlakatda transport mafiyasi va qurilish mafiyasi bor. Hukumatda ularga qarshi turishdan boshqa samarali chora yo‘q”, — dedi u.

    25.12.2023, 21:34   Izoh (0)   11290
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    “Tolibon” GES qurishi sababli Pokiston bilan ziddiyatga borishi mumkin

    17.12.2023, 21:55

    “Tolibon” davrida Pokistonda afg‘onlar tomonidan o‘ndan ortiq xudkushlik hujumlari sodir etildi

    20.12.2023, 16:25

    Pokistonning BMTdagi vakili “terrorchi guruhlar” Afg‘onistonda “Tolibon” tomonidan ochiqdan ochiq qo‘llab-quvvatlanayotganini da’vo qildi

    21.12.2023, 13:28

    Tailand janubidagi suv toshqinlaridan 20 mingga yaqin odam zarar ko‘rdi

    25.12.2023, 20:05

    Ukraina Mudofaa vazirligi Fransiya bilan “artilleriya koalitsiyasi” tuzilganini e’lon qildi

    25.12.2023, 19:44

    “Pullarimni singlim boshqaradi”. Argentina prezidenti qancha maosh olishi haqidagi savolga javob berdi

    25.12.2023, 19:20
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Sistit — bu uyat emas!


    Mastercard Digital Uzbekistan 5- xalqaro PLAS-Forumida qatnashdi


    So‘zlar ahamiyatga ega: TBC Bank 8-mart tabriklarini pullarga aylantirib, ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatladi


    ANORBANK va BS/2 O‘zbekistonda banklarda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini kengaytirmoqda


    MKBANK xalqaro moliya bozorida: Qozog‘iston banklaridan 15 million dollar jalb qilindi


    Yangiyo‘lda “Tomorqa maktabi” ochildi


    2025-yilning 5 oyi davomida Mobiuz minglab tayanch stansiyalarini ishga tushirdi va texnik infratuzilmani zamonaviylashtirdi


    Octobank bankomatlarni BS/2 bilan birga “aqlliroq” qiladi


    Xon Saroy tomonidan an’anaviy “Mening orzuyimdagi uy” rasmlar tanlovi boshlandi 


    O‘zbekiston Milliy banki Xitoy yuani ayirboshlash xizmatini Toshkent shahri va poytaxt aeroportida yo‘lga qo‘ydi


    Chery gazga o‘tmoqda: kafolat to'liq saqlanib qolinadi, o‘rnatish esa 31 maygacha bepul! 


    Chirchiqdagi yangi bog‘ - zamonaviy ko‘ngilochar va dam olish maskani ochildi


    Abadiy ishonchlilik va xavfsizlik: GWM sohaning yangi standartlarini joriy etmoqda


    LUKOIL: yosh iste’dodlar ovozi katta sahnada yangradi


    Centrum Air yangi Airbus A320neo — aviaparkidagi to‘qqizinchi samolyotni qabul qilib oldi 

     

    Tavsiya etamiz

    Gitlerdan so‘ng eng mashhur natsist – dorga osilgan Ribbentropning ayanchli taqdiri

    31 may, 19:25

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    34 yoshli ayol 24 soat ichida turnikda tortilish bo‘yicha Ginnes rekordini o‘rnatdi

    Dunyo | 3 iyun, 00:00

    “Tramp Putin va Zelenskiy bilan uchrashuvga tayyor” — Oq uy matbuot kotibi

    Dunyo | 2 iyun, 23:45

    “Ukraina o‘t ochishni to‘liq to‘xtatishni talab qilmoqda” — Vladimir Zelenskiy

    Dunyo | 2 iyun, 23:30

    Parijda Makronning haykali o‘g‘irlab ketildi

    Dunyo | 2 iyun, 23:15

    Yaponiya 10 ming nafar o‘zbekistonlik mutaxassisni ish bilan ta’minlaydi

    O‘zbekiston | 2 iyun, 22:58

    Istanbulda Rossiya va Ukraina o‘rtasidagi muzokaralarning ikkinchi bosqichi bo‘lib o‘tdi. Nimalarga kelishildi?

    Dunyo | 2 iyun, 22:40

    Yamal “Oltin to‘p” haqida gapirdi

    Sport | 2 iyun, 22:28

    Namanganda Onix lyukidan tanasini chiqarib harakatlangan qiz uzr so‘radi (video)

    O‘zbekiston | 2 iyun, 22:25
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.