“Eng yuqori oylik-maoshlar IT sohasida taklif qilinmoqda” — Sherzod Shermatov

Raqamli texnologiyalar vaziri Sherzod Shermatov “Daryo” nashriga bergan intervyusida O‘zbekistonda IT sohasini rivojlantirish bo‘yicha qilinayotgan ishlar, yoshlar uchun yaratilgan imkoniyator to‘g‘risida maʼlumot berdi. Vazirning aytishicha, hozirda IT mutaxassislar uchun yuqori oylik-maoshlar taklif qilinmoqda va ularga talab juda katta.

“Avvallari IT ko‘pchilik uchun g‘alati va tushunarsiz edi”

IT sohasi 2016-yilgacha tor doiradagi aytishniklar orasida muhokama qilinadigan soha bo‘lib kelgan. Ular o‘zi bilan o‘zi ovora edi. Men o‘tmishda Inha universiteti rektori sifatida qabul boshlaganimda, ko‘pchilik ota-onalar bolalariga: “bu yerda o‘qib, kim bo‘lasan, paynetda o‘tirib ishlaydigan odam bo‘lasanmi?” deyishardi. IT ko‘pchilikning xayolida g‘alati va tushunarsiz narsa edi. Mana hozir IT trendga aylandi. Chunki istalgan vakansiyalar saytlariga kirsangiz, eng yuqori maoshdagi ishlar shu IT sohasidagi ishlar bo‘lib turibdi.

Rasmiy va katta oylik to‘laydigan kompaniyalar ham IT sohasida. Masalan, EPAM Systems dunyodagi eng katta autsorsing kompaniyalardan biri. Uning O‘zbekistondagi filialida 1000 nafarga yaqin yoshlarimiz juda yuqori maosh olib ishlayapti. Institutlarning juda ko‘p bitruvchilari unda ishlashga harakat qiladi. Bu O‘zbekistondagi yoshlarimizga o‘z yurtida yashab, yuqori daromadli ish topish imkonini beradi. Boshqa sohalardan ko‘ra, IT sohasida hech qayerga ketmasdan bemalol yuqori daromadli ish topsa bo‘ladi.

“Oldimizda katta maqsadlar turibdi”

Yangi O‘zbekiston strategiyasida 2030-yilgacha 300 ming yoshlarni IT sohasida ish bilan taʼminlash vazifasi qo‘yilgan. Buning natijasida O‘zbekistonga katta miqdorda valyuta ham kirib keladi.

Ikkinchi yirik maqsad —yiliga bo‘ladigan IT mahsulotlari eksportini 5 milliard dollarga yetkazish. Bu maqsadlar qog‘ozda qarasangiz, erishish qiyindek ko‘rinadi. Lekin 2017-yildan buyog‘iga ko‘p o‘zgarishlar bo‘ldi. Masalan, o‘sha paytda yillik IT xizmatlari eksporti hajmi 600 ming dollar bo‘lardi. Hozir kunlik eksport miqdori ham undan ko‘p. Joriy yilning o‘zida eksport hajmi 300 million dollardan oshishi kutilmoqda.

Eksport ko‘rsatkichini 5 milliard dollarga chiqarish uchun esa, avvalo, O‘zbekistonni dunyoga IT hab sifatida targ‘ib qilishimiz kerak. O‘zim Amerikada o‘qiganman. O‘zbekistonni u yerda hech kim bilmaydi. Shuning uchun ham biz uni ko‘proq targ‘ib qilishimiz lozim.

Keyingi o‘rinda, kuchli kadrlar yetishtirishimiz zarur. 2017-yildan buyog‘iga taʼlim tizimida juda katta o‘zgarishlar bo‘ldi. Bu yerda yashab turgan odam bilmasligi mumkin, lekin yil davomida tahlil qilsangiz, o‘zgarishlar bilinadi. Masalan, bog‘cha deyarli yo‘q edi. Hozir maktabgacha taʼlim qamrovi 70 foizga yetgan. O‘ylab qarasangiz, hozirgi paytda hammamiz paxta dalalarida bo‘lar edik. Lekin bugun unday emas. Hamma paxta terish o‘rniga maktabga yoki o‘zining ishiga boryapti. Bolalar ingliz tili, IT o‘qiyapti yoki internetdan foydalanishni boshlayapti.

“Oyligi 5–6 ming dollar bo‘lgan IT mutaxassislari ko‘p”

Bugungi kunda O‘zbekistonda 300 tadan ortiq IT taʼlim rezidentlari, o‘quv-markazlari bor. Shu sohada taʼlim beradigan 60 dan ortiq OTM faoliyat yuritmoqda. Yoshlarda o‘qish imkoniyati yuqori. Raqobat va tanlov imkoniyati kuchli. 

Head Hunter saytida aytishniklar oyliklari ko‘rsatiladi. Masalan, eng yaxshi — senior darajasidagi aytishniklarga 40–50 million so‘m oylik taklif qilinmoqda. O‘rtacha, ya’ni middle darajasidagi mutaxassislar bor. Ularning oyligi sal kamroq — 15–20 million so‘m. Eng boshlang‘ich darajasi esa junior hisoblanadi. Ularning oyligi undan ham kamroq.

Bizda yoshlarning ko‘pchiligida bir stereotip bor: “maktabni yoki institutni bitirdim, bo‘ldi, senior darajadagi oylikni olaman”, deyishadi. Dunyoda bunday narsa yo‘q. Eng zo‘r institutni bitirgan taqdirda ham, birinchi juniordan boshlanadi. Faqat uning oyligi tezroq o‘sadi. Hozir bemalol 5-6 ming dollar topayotgan IT mutaxassislar ham ko‘p. Lekin ularning darajasiga chiqish uchun ancha mehnat qilish kerak.