“Энг юқори ойлик-маошлар IT соҳасида таклиф қилинмоқда” — Шерзод Шерматов

Рақамли технологиялар вазири Шерзод Шерматов “Дарё” нашрига берган интервьюсида Ўзбекистонда IT соҳасини ривожлантириш бўйича қилинаётган ишлар, ёшлар учун яратилган имкониятор тўғрисида маълумот берди. Вазирнинг айтишича, ҳозирда IT мутахассислар учун юқори ойлик-маошлар таклиф қилинмоқда ва уларга талаб жуда катта.

“Авваллари IT кўпчилик учун ғалати ва тушунарсиз эди”

IT соҳаси 2016 йилгача тор доирадаги айтишниклар орасида муҳокама қилинадиган соҳа бўлиб келган. Улар ўзи билан ўзи овора эди. Мен ўтмишда Инҳа университети ректори сифатида қабул бошлаганимда, кўпчилик ота-оналар болаларига: “бу ерда ўқиб, ким бўласан, пайнетда ўтириб ишлайдиган одам бўласанми?” дейишарди. IT кўпчиликнинг хаёлида ғалати ва тушунарсиз нарса эди. Мана ҳозир IT трендга айланди. Чунки исталган вакансиялар сайтларига кирсангиз, энг юқори маошдаги ишлар шу IT соҳасидаги ишлар бўлиб турибди.

Расмий ва катта ойлик тўлайдиган компаниялар ҳам IT соҳасида. Масалан, EPAM Systems дунёдаги энг катта аутсорсинг компаниялардан бири. Унинг Ўзбекистондаги филиалида 1000 нафарга яқин ёшларимиз жуда юқори маош олиб ишлаяпти. Институтларнинг жуда кўп битрувчилари унда ишлашга ҳаракат қилади. Бу Ўзбекистондаги ёшларимизга ўз юртида яшаб, юқори даромадли иш топиш имконини беради. Бошқа соҳалардан кўра, IT соҳасида ҳеч қаерга кетмасдан бемалол юқори даромадли иш топса бўлади.

“Олдимизда катта мақсадлар турибди”

Янги Ўзбекистон стратегиясида 2030 йилгача 300 минг ёшларни IT соҳасида иш билан таъминлаш вазифаси қўйилган. Бунинг натижасида Ўзбекистонга катта миқдорда валюта ҳам кириб келади.

Иккинчи йирик мақсад —йилига бўладиган IT маҳсулотлари экспортини 5 миллиард долларга етказиш. Бу мақсадлар қоғозда қарасангиз, эришиш қийиндек кўринади. Лекин 2017 йилдан буёғига кўп ўзгаришлар бўлди. Масалан, ўша пайтда йиллик IT хизматлари экспорти ҳажми 600 минг доллар бўларди. Ҳозир кунлик экспорт миқдори ҳам ундан кўп. Жорий йилнинг ўзида экспорт ҳажми 300 миллион доллардан ошиши кутилмоқда.

Экспорт кўрсаткичини 5 миллиард долларга чиқариш учун эса, аввало, Ўзбекистонни дунёга IT ҳаб сифатида тарғиб қилишимиз керак. Ўзим Америкада ўқиганман. Ўзбекистонни у ерда ҳеч ким билмайди. Шунинг учун ҳам биз уни кўпроқ тарғиб қилишимиз лозим.

Кейинги ўринда, кучли кадрлар етиштиришимиз зарур. 2017 йилдан буёғига таълим тизимида жуда катта ўзгаришлар бўлди. Бу ерда яшаб турган одам билмаслиги мумкин, лекин йил давомида таҳлил қилсангиз, ўзгаришлар билинади. Масалан, боғча деярли йўқ эди. Ҳозир мактабгача таълим қамрови 70 фоизга етган. Ўйлаб қарасангиз, ҳозирги пайтда ҳаммамиз пахта далаларида бўлар эдик. Лекин бугун ундай эмас. Ҳамма пахта териш ўрнига мактабга ёки ўзининг ишига боряпти. Болалар инглиз тили, IT ўқияпти ёки интернетдан фойдаланишни бошлаяпти.

“Ойлиги 5–6 минг доллар бўлган IT мутахассислари кўп”

Бугунги кунда Ўзбекистонда 300 тадан ортиқ IT таълим резидентлари, ўқув-марказлари бор. Шу соҳада таълим берадиган 60 дан ортиқ ОТМ фаолият юритмоқда. Ёшларда ўқиш имконияти юқори. Рақобат ва танлов имконияти кучли. 

Head Hunter сайтида айтишниклар ойликлари кўрсатилади. Масалан, энг яхши — senior даражасидаги айтишникларга 40–50 миллион сўм ойлик таклиф қилинмоқда. Ўртача, яъни middle даражасидаги мутахассислар бор. Уларнинг ойлиги сал камроқ — 15–20 миллион сўм. Энг бошланғич даражаси эса junior ҳисобланади. Уларнинг ойлиги ундан ҳам камроқ.

Бизда ёшларнинг кўпчилигида бир стереотип бор: “мактабни ёки институтни битирдим, бўлди, сениор даражадаги ойликни оламан”, дейишади. Дунёда бундай нарса йўқ. Энг зўр институтни битирган тақдирда ҳам, биринчи жуниордан бошланади. Фақат унинг ойлиги тезроқ ўсади. Ҳозир бемалол 5-6 минг доллар топаётган IT мутахассислар ҳам кўп. Лекин уларнинг даражасига чиқиш учун анча меҳнат қилиш керак.