Nobel fondi rahbariyati Nobel mukofotlarini topshirish munosabati bilan yil oxirida Stokgolmda o‘tkaziladigan ziyofatga Rossiya, Belarus va Eron elchilariga yuborilgan taklifnomalarini qaytarib oldi.
Tashkilot bayonotida aytilishicha, ushbu davlatlar vakillarini marosimga taklif etish qarori jamoatchilikning keskin munosabatiga sabab bo‘lgan.
1-sentabr kuni fond boshqa davlatlar qatorida Rossiya, Belarus va Eronga taklifnomalar yuborilganini e’lon qilganidan so‘ng, bu Ukrainada keskin tanqidga uchradi, Shvetsiyada esa kamida uchta siyosiy partiya rahbarlari, agar yuqoridagi mamlakatlar elchilaridan taklifnoma qaytarib olinmasa, ziyofatni boykot qilishini aytdi.
Shuningdek, Rossiya, Belarus va Eron elchilarining har yili o‘tkaziladigan Shvetsiya qiroli ziyofatiga kelishi ham savol ostida.
Shvetsiya qirollik oilasi vakillari taklifni hayratlanarli, deb atadi va qirol bunday mehmonlar bilan bir tadbirda bo‘lish qanchalik maqsadga muvofiq ekani haqida o‘ylab ko‘rishini qo‘shimcha qilishdi.
Ukraina taklifnomalar qaytarib olinishini olqishladi
Nobel fondi uch davlatga berilgan taklifnomalar bekor qilinganini e’lon qilganida, Ukraina Tashqi ishlar vazirligining rasmiy vakili bu qarorni insonparvarlik g‘alabasi deb atadi.
Shu bilan birga, Tinchlik uchun Nobel mukofoti beriladigan Norvegiyada barcha elchilarga, shu jumladan Rossiya elchilariga taklifnomalar hamon o‘z kuchida qolmoqda, deyiladi Nobel fondi bayonotida.
Ukraina Tashqi ishlar vazirligi Norvegiyani Shvetsiyadan o‘rnak olishga chaqirdi.
Mojaro qanday boshlandi?
An’anaga ko‘ra, Shvetsiya va Norvegiya o‘zining diplomatik vakolatxonalari bo‘lgan barcha mamlakatlar vakillarini Nobel mukofotlarini nishonlash uchun ziyofatga taklif qiladi, biroq o‘tgan yili Rossiyaning Ukrainaga tajovuzi va uning Belarus tomonidan qo‘llab-quvvatlanishi, shuningdek, Eronda hukumatga qarshi namoyishlarning shafqatsizlarcha bostirilishi tufayli bu uch davlat ziyofatga taklif qilinmadi.
Bu yil tashkilotchilar ushbu davlatlarni taklif qilmoqchi bo‘ldi, fond, hatto, Nobel mukofoti qadriyatlarini baham ko‘rmaydiganlarni ham muloqotga jalb qilishga intilayotganini bildirdi.
Nobel fondi ijrochi direktori Vidar Xelgesen ushbu uch davlatni qayta taklif qilish qarorini shunday izohladi:
“Ochig‘i, dunyo borgan sari turli qarashdagi odamlar o‘rtasida muloqot torayib borayotgan qismlarga bo‘linib ketyapti. Ushbu tendensiyaga qarshi turish uchun, Nobel mukofotini nishonlash va erkin fan, erkin madaniyat hamda erkin, tinch jamiyatlarning ahamiyatini tushunish uchun biz hozir taklifnomalarimizni kengaytirmoqdamiz”.
Ammo jamiyatning reaksiyasi, kutilgandek, nihoyatda keskin bo‘ldi. Shvetsiyalik liberal deputat Karin Karlsbro fondni xavfli pretsedent yaratishda aybladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, fond “Ukraina madaniyat markazlariga raketa tashlab, bolalarni o‘ldirgani uchun Rossiyani jozibali ziyofatga taklif qilishga yashil chiroq yoqqan”.
Shvetsiya jamoat radiosiga bergan izohida u Rossiya, Belarus va Eronni “o‘z fuqarolariga zulm qilayotgan, o‘z xalqi va qo‘shni davlatlarga qarshi urush va terror olib borayotgan” razil davlatlar deb atadi.
Izoh (0)