Нобел фонди раҳбарияти Нобел мукофотларини топшириш муносабати билан йил охирида Стокгольмда ўтказиладиган зиёфатга Россия, Беларусь ва Эрон элчиларига юборилган таклифномаларини қайтариб олди.
Ташкилот баёнотида айтилишича, ушбу давлатлар вакилларини маросимга таклиф этиш қарори жамоатчиликнинг кескин муносабатига сабаб бўлган.
1 сентябрь куни фонд бошқа давлатлар қаторида Россия, Беларусь ва Эронга таклифномалар юборилганини эълон қилганидан сўнг, бу Украинада кескин танқидга учради, Швецияда эса камида учта сиёсий партия раҳбарлари, агар юқоридаги мамлакатлар элчиларидан таклифнома қайтариб олинмаса, зиёфатни бойкот қилишини айтди.
Шунингдек, Россия, Беларусь ва Эрон элчиларининг ҳар йили ўтказиладиган Швеция қироли зиёфатига келиши ҳам савол остида.
Швеция қироллик оиласи вакиллари таклифни ҳайратланарли, деб атади ва қирол бундай меҳмонлар билан бир тадбирда бўлиш қанчалик мақсадга мувофиқ экани ҳақида ўйлаб кўришини қўшимча қилишди.
Украина таклифномалар қайтариб олинишини олқишлади
Нобел фонди уч давлатга берилган таклифномалар бекор қилинганини эълон қилганида, Украина Ташқи ишлар вазирлигининг расмий вакили бу қарорни инсонпарварлик ғалабаси деб атади.
Шу билан бирга, Тинчлик учун Нобел мукофоти бериладиган Норвегияда барча элчиларга, шу жумладан Россия элчиларига таклифномалар ҳамон ўз кучида қолмоқда, дейилади Нобел фонди баёнотида.
Украина Ташқи ишлар вазирлиги Норвегияни Швециядан ўрнак олишга чақирди.
Можаро қандай бошланди?
Анъанага кўра, Швеция ва Норвегия ўзининг дипломатик ваколатхоналари бўлган барча мамлакатлар вакилларини Нобел мукофотларини нишонлаш учун зиёфатга таклиф қилади, бироқ ўтган йили Россиянинг Украинага тажовузи ва унинг Беларусь томонидан қўллаб-қувватланиши, шунингдек, Эронда ҳукуматга қарши намойишларнинг шафқатсизларча бостирилиши туфайли бу уч давлат зиёфатга таклиф қилинмади.
Бу йил ташкилотчилар ушбу давлатларни таклиф қилмоқчи бўлди, фонд, ҳатто, Нобел мукофоти қадриятларини баҳам кўрмайдиганларни ҳам мулоқотга жалб қилишга интилаётганини билдирди.
Нобел фонди ижрочи директори Видар Хелгесен ушбу уч давлатни қайта таклиф қилиш қарорини шундай изоҳлади:
“Очиғи, дунё борган сари турли қарашдаги одамлар ўртасида мулоқот торайиб бораётган қисмларга бўлиниб кетяпти. Ушбу тенденцияга қарши туриш учун, Нобел мукофотини нишонлаш ва эркин фан, эркин маданият ҳамда эркин, тинч жамиятларнинг аҳамиятини тушуниш учун биз ҳозир таклифномаларимизни кенгайтирмоқдамиз”.
Аммо жамиятнинг реакцияси, кутилгандек, ниҳоятда кескин бўлди. Швециялик либерал депутат Карин Карлсбро фондни хавфли прецедент яратишда айблади. Унинг сўзларига кўра, фонд “Украина маданият марказларига ракета ташлаб, болаларни ўлдиргани учун Россияни жозибали зиёфатга таклиф қилишга яшил чироқ ёққан”.
Швеция жамоат радиосига берган изоҳида у Россия, Беларусь ва Эронни “ўз фуқароларига зулм қилаётган, ўз халқи ва қўшни давлатларга қарши уруш ва террор олиб бораётган” разил давлатлар деб атади.
Изоҳ (0)