• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12410.99
    • RUB158.38
    • EUR14237.89
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +33°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    Olimlar ilk bor Kushon saltanatining yozuvini o‘qishga muvaffaq bo‘lishdi

    Kyoln universiteti tilshunoslari ilk bor Markaziy Osiyoning qadimiy nufuzli davlatlaridan biri — Kushonlar saltanatining yozuvini o‘qiy olishdi. Bu tilda yozilgan matnlar 70 yildan ortiq vaqt davomida olimlar uchun jumboq bo‘lib qolayotgandi.

    Kushonlar yozuvi O‘rta Osiyoda miloddan avvalgi 200–700-yillarda qo‘llangan. Bugungi kunga kelib, bir necha o‘nlab yozuvlar ma’lum, ular asosan qisqa so‘zlardan iborat. Yozuvlar Afg‘oniston, Tojikiston va O‘zbekiston hududidan topilgan.

    1960-yillarda fransuz arxeologlari Afg‘onistondagi Dasht-i-Navur hududidan uch tilda yozilgan matnni topgandilar. 2022-yilda Tojikiston shimoli-g‘arbidagi Olmosiy darasida ikki tilda — Kushon va allaqachon ma’lum bo‘lgan Baqtriya tillarida yozilgan qisqacha bitik topilgan.

    Olimlar ma’lum tillardagi matnlarni tahlil qilib, kushon yozuvlari bilan solishtirdilar. Ular Vema Taxtu nomini va Shahanshoh unvonini aniqlashga muvaffaq bo‘lishdi.

    Keyinchalik, Baqtriya parallel matnidan foydalanib, tilshunoslar belgilarning keyingi ketma-ketligini o‘qiy olishdi va alohida belgilarning fonetik ma’nolarini aniqladilar. Hozirgacha olimlar Kushon yozuvinin 60 foizga yaqinini o‘qishga muvaffaq bo‘lishdi va bu boradagi ish davom etmoqda.

    Tadqiqot guruhining fikricha, Kushon yozuvi mutlaqo noma’lum o‘rta eroniy tilga mansub bo‘lib, Baqtriya tiliga o‘xshamaydi. Bu tilda Shimoliy Baqtriyaning o‘troq aholisi yoki Osiyodagi boshqa ko‘chmanchi xalqlar vakillari gaplasha olishgan. Muayyan vaqt davomida u Kushon imperiyasining rasmiy tillaridan biri bo‘lib xizmat qilgan. Dastlabki nom sifatida tadqiqotchilar “Eteo-toxarian” atamasini taklif qilishdi, deb xabar beradi Arkeonews.

    15.07.2023, 20:17   Izoh (0)   14687
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    To‘rt yillik mehnat mahsuli. Parijda O‘zbekiston tarixi va madaniyatiga bag‘ishlangan ko‘rgazmalarga qanday tayyorgarlik ko‘rildi?

    25.11.2022, 18:25

    Dmitriy Medvedev: “Boris Jonsonni hech qanday shartlarsiz ruhiy kasallar shifoxonasiga yotqizish kerak”

    15.07.2023, 20:08

    Braziliyada dunyodagi eng qimmat sigir 4,3 mln dollarga sotildi (video)

    15.07.2023, 16:39

    Kuchli yomg‘ir sababli Yaponiya shimolida 10 ming kishi evakuatsiya qilindi

    15.07.2023, 16:22

    O‘rta Yer dengizida yil boshidan beri 300 ga yaqin qochoq bola cho‘kib ketgani ma’lum qilindi

    15.07.2023, 16:00

    Politico: 11 ta davlat ukrainalik uchuvchilarni F-16 qiruvchilarini boshqarishga o‘qitishga tayyor, ammo AQSH bunga haligacha ruxsat bermagan

    15.07.2023, 15:45
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Click & Smart Business (sobiq UZKASSA): biznes muvaffaqiyati va mijozlar qulayligi uchun hamkorlik


    Moody’s “Biznesni rivojlantirish banki” reytinglarini “salbiy”dan “barqaror”ga o‘zgartirdi


    Investitsiya nima va u insonlarga nima uchun kerak?


    “Moody’s Ratings” xalqaro reyting agentligi “O‘zbekinvest” kompaniyasi reytingi prognozini “Ba2”- “ijobiy” darajagacha ko‘tardi


    O‘zbekiston terma jamoasining dunyodagi eng yirik sport tadbiriga chiqishi Kia brendining mavqeini yanada mustahkamlashga xizmat qiladi 


    Anorbank va Beelab O‘zbekiston raqamli banking bozorida hamkorlik o‘rnatdi


    Oqtepa Lavash “Kalmar o‘yini” asosida Dalgona Boksini chiqardi


    "Eco Expo Central Asia 2025" doirasida xalqaro ekologik tashabbuslar birlashmoqda


    “Mikrokreditbank” ATB IX Germaniya-O‘zbekiston biznes forumi doirasida ODDO BHF bank bilan 50 million dollarlik shartnoma imzoladi


    Paynet xizmatlari endi Kapitalbank bankomatlarida mavjud


    Toshkent shahar hokimligi ko‘magida 2025-yil 2-4-oktyabr kunlari CAEx HoReCa & UzFPT ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tadi


    AKFA Group “AKFA Medline Social” nomli tibbiy startap qurilishini boshlanganini e’lon qildi 


    InfinBANK tomonidan XISMK liniyasi bo‘yicha taqdim etilayotgan islomiy moliyalashtirish – biznesni rivojlantirish uchun ishonchli yechim 


    TBC Bank va Bahodir Jalolov firibgarlarga qarshi jangga chiqdi 


    Texnologiyaning yangi bosqichi — HUAWEI Mate XT va HUAWEI Mate 70 Pro bilan tanishing

     

    Tavsiya etamiz

    Vashington Tehronga qarshi harbiy kampaniyadan Xitoy va Rossiyani jilovlashda foydalanmoqchimi? Mintaqamizni nimalar kutadi?

    19 iyun, 22:05

    Chelyabinskka qulagan meteorit — 540 kiloli osmon jismi qanday topilgan edi?

    19 iyun, 13:31

    Qariyb yarim asrlik mehnat yoxud Eron qanday qilib raketa derjavasiga aylandi?

    18 iyun, 20:05

    Raddiyaga raddiya: “Yuksalish” harakati va “O‘zsuvtaʼminot” AJ bir-birini yolg‘on maʼlumot tarqatishda ayblamoqda

    17 iyun, 00:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Isroil Eronga hujum tez orada tugashi haqida AQSHni ogohlantirdi

    Dunyo | 24 iyun, 08:33

    Klublar o‘rtasidagi JCH. “PSJ” va “Botafogo” keyingi bosqichda. “Atletiko” turnir bilan xayrlashdi (video)

    Sport | 24 iyun, 07:44

    Buyuk Britaniya Arktikani “muzlatish” uchun 13,4 mln dollar ajratdi

    Dunyo | 24 iyun, 00:10

    Eron AQSHning Yaqin Sharqdagi bazalariga hujum qildi (video)

    Dunyo | 23 iyun, 23:49

    “Daryo” dayjesti: 23-iyunning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 23 iyun, 23:36

    Tramp Eronga berilgan zarbalarni tanqid qilgan kongressmenni haydab chiqarishga chaqirdi

    Dunyo | 23 iyun, 23:30

    CNN: Eron va Isroil o‘rtasidagi mojaro ikki yilgacha cho‘zilishi mumkin

    Dunyo | 23 iyun, 23:20
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.