• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12768.26
    • RUB162.63
    • EUR14400.04
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +24°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Salomatlik

    Issiq urishidan odamning ko‘z oldi qorong‘ilashib, ko‘ngil aynishi kuzatilsa, nima qilish kerak?

    Agar sizda xavfli alomatlar paydo bo‘lsa, vaqtni zoe ketkazmaslik kerak.

    Issiq urishini ko‘rsatadigan alomatlar

    Issiq urishi — haddan tashqari qizib ketish bo‘lib, u tana o‘zini sovitolmasa, ya’ni mo‘tadil haroratga qayta olmaganda kelib chiqadi. Bunda 36,1 dan 37,2 °C gacha daraja hisobga olinadi. Ortiqcha qizib ketishning sabablari turli xil bo‘lishi mumkin: jazirama, og‘ir jismoniy harakat, organizmda namlik yetishmasligi. Umuman olganda bularning bari ahamiyatsiz. Muhimi, quyosh urishi uning kelib chiqish sabablaridan qat’i nazar bir xilda xavflidir.

    Foto: Lifehacker

    Quyosh urishi — issiqlik urishining alohida holati. Bu to‘g‘ridan to‘g‘ri quyosh nuri ta’sirida boshning qizib ketishi hisoblanadi.

    Yaxshiki, issiq o‘tishi birdaniga sodir bo‘ladigan hodisa emas. Uning o‘ziga xos alomati mavjud — issiqdan silla qurishi. Bu jadallashuvchi jarayon bo‘lib, organizm haroratni nazorat qila olmayotgani va unga sovishga ko‘mak zarurligi haqida ogohlantiradi.

    Termik silla qurishi har xil holatlarga doir quyidagi alomatlar orqali aniqlanadi:

    • oqargan, sovuq, xira teri;
    • bosh aylanishi;
    • holsizlik va chalkashlik;
    • ko‘z oldi qorong‘ilashish hissi;
    • kuchli terlash;
    • bosh og‘rig‘i;
    • ko‘ngil aynishi, yengil qayt qilish;
    • yurak urishi tezlashishi;
    • mushak spazmlari va ich ketishi;
    • peshob rangining o‘zgarib, to‘qlashishi.

    Issiq urishining alomatlari

    Foto: Google Image

    Agar siz termik silla qurish belgilarini allaqachon boshdan kechirayotgan bo‘lsangiz, holat issiq urishiga yetgan bo‘lishi ham mumkin. Uning alomatlari yanada jiddiyroq tus oladi:

    • tana harorati 40 °C dan ko‘tariladi;
    • nafas olishda qiyinchilik kuzatiladi;
    • og‘ir qayt qiladi;
    • hushdan ketish;
    • yurak urishida jiddiy buzilishlar;
    • issiqlik tufayli ichki organlar shikastlanishi mumkin;
    • miya ishlashida uzilishlar bo‘ladi.

    Bularning bari o‘ta xavfli va nafaqat salomatlik qolaversa, hayot uchun tahdiddir. Shuning uchun zudlik bilan qarshi choralar ko‘rish talab etiladi.

    Termik silla qurishida birinchi yordam

    Agar gap issiq urishining dastlabki simptomlari haqida ketayotgan bo‘lsa, birinchi yordam quyidagi tartibda bo‘ladi:

    • Jismoniy harakatni to‘xtatish;
    • Quyosh ostidan (issiq binodan) soyaga o‘tish, havo aylanishi oson bo‘lgan yoki konditsionerli xonaga kirish;
    • Iloji bo‘lsa kiyimlarni yechish;
    • Peshonaga sovuq suvda namlangan doka yoki sochiq qo‘yish;
    • Kamida 1-2 stakan suv ichish. Bu organizmga suvsizlik holatidan chiqish va o‘zini sovitish xususiyatini tiklashga yordam beradi;
    • Regidron yoki sport izotonik ichimliklari ichish. Bunday ichimlik tarkibida metabolizm va asab tizimi funksiyalari uchun muhim bo‘lgan elektrolitlar mavjud. 

    Issiq urganda birinchi yordam

    Foto: Google Image

    Agar sizni yoki atrofingizdagi odamlardan birortasini quyosh urgan bo‘lsa, o‘sha yerning o‘zida ko‘rsatilgan yordam samarali bo‘lmasligi mumkin. Qusish, yurak urishida buzilishlar aniqlansa, hushdan ketish xavfi bo‘lsa, zudlik bilan tez tibbiy yordam chaqirish kerak.

    Issiq urishi ortga surib bo‘lmaydigan tibbiy holat hisoblanadi, undan aziyat chekuvchi odam shoshilinch yordamga muhtoj.

    Tez yordam yetib kelgunga qadar, termik silla qurishida asqatuvchi ko‘rsatmalarga amal qilib turgan ma’qul. Samaradorlikni oshirish uchun “og‘ir artilleriya” usulidan foydalansa bo‘ladi:

    • Bemor tanasiga yupqa matoga o‘ralgan muz qo‘ying (muzlatilgan meva-sabzavotlar ham bo‘lishi mumkin).
    • Tana haroratini tezroq pasaytirish uchun sovuq suvli vannaga tushish kerak. Bu holatda issiq urgan bemorga yordam beruvchi odamlar bo‘lsin. Yolg‘iz suvga tushish xavfli.

    Shifokorlar yetib kelgach, bemor holatini baholaydi. Issiq urishida ko‘rsatilgan birinchi yordam yetarli natija bergan bo‘lsa, shifoxonaga yotishga hojat bo‘lmasligi ham mumkin. Tanadagi yo‘qotilgan elektrolitlar o‘rnini to‘ldirish uchun tomchi ukol buyuriladi, qon va siydik tahlillari, ichki organlar holatini o‘rganish uchun ultratovush tekshiruvidan o‘tish tavsiya qilinadi. Terapevt natijalarni ko‘rib chiqib, bundan keyin nima qilish kerakligi borasida o‘z maslahatlarini beradi.

    Issiqlik va quyosh urishida profilaktika

    Agar oftob urishidan aziyat chekkan bo‘lsangiz, yaqin haftalar davomida yuqori haroratga nisbatan sezuvchan bo‘lib qolasiz. Shuning uchun quyidagi xavfsizlik choralariga amal qiling:

    Ko‘proq suv iching
    Quyosh ostida o‘tuvchi har bir soat uchun 2-4 piyola ichimlik (suv, meva yoki sabzavot sharbati) eng to‘g‘ri me'yor hisoblanadi, ayniqsa jaziramada jismoniy faoliyat bilan mashg‘ul bo‘lsangiz. Terlash davomida tanangizdagi namlik kamayib borishiga yo‘l qo‘ymang.

    Kunning eng issiq vaqtlarida salqin joyda bo‘lishga harakat qiling
    Yoz kunlarida kunduzgi 11:00 dan 17:00 gacha bo‘lgan vaqt oralig‘i eng xavfli hisoblanadi. Aynan shu davrda quyosh nurlarining to‘g‘ridan to‘g‘ri tushishidan ehtiyot bo‘ling.

    Foto: Google Image

    Yorqin rangdagi yengil kiyim tanlang
    Kiyimingiz iloji boricha keng va havo o‘tkazuvchan bo‘lishi kerak.

    Bosh kiyimni unutmang
    Shlyapa yoki panamalar oftob urishini qaytaradi. Kepkalar issiq kunda muqobil tanlov emas, bosh kiyim yupqa va kattaroq bo‘lgani ma’qul.

    Tez-tez sovuq suvli dush yoki vanna qabul qiling
    Bu tana haroratini tushiradi.

    Tarkibida alkogol yoki kofein bo‘lgan ichimliklar ichmang
    Ular suvsizlik darajasini yanada oshiradi va qon tomirlarini taranglashtiradi. Buning natijasida tana kam terlaydi, sovishi qiyinlashadi.

    Peshob rangini nazorat qiling
    Rang to‘qlashishi xavfli alomat — u suvsizlanishdan darak beradi.

    08.07.2023, 09:33   Izoh (0)   5767
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Quyoshdan allergiya qanday bo‘ladi va undan himoyalanish uchun nima qilish kerak?

    15.06.2023, 09:30

    Jazirama yozda qanday ovqatlarni iste’mol qilish mumkin-u, nimalar yeyish tavsiya etilmaydi? 

    21.06.2023, 11:28

    Issiqda suvsizlanib qolmaslikka yordam beradigan tavsiyalar

    03.07.2023, 20:45

    O‘ng quloq qizib ketsa, kimdir sizni maqtayotgan bo‘ladimi?

    07.07.2023, 19:40

    Yozda ulardan tiyiling: terlashni kuchaytiradigan 3 xil oziq-ovqat mahsuloti

    07.07.2023, 15:30

    Qorinni yo‘qotadi, metabolizmni tezlashtiradi: ortiqcha yog‘larni eritish xususiyatiga ega ko‘katlar

    07.07.2023, 09:58
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Centrum Air yangi Airbus A320neo — aviaparkidagi to‘qqizinchi samolyotni qabul qilib oldi 


    “Akkermann sement” xalqaro forumi: qurilish materiallari sohasidagi muammolar keng tahlil qilindi


    So‘zlar ahamiyatga ega: TBC Bank 8-mart tabriklarini pullarga aylantirib, ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatladi


    Abadiy ishonchlilik va xavfsizlik: GWM sohaning yangi standartlarini joriy etmoqda


    Octobank bankomatlarni BS/2 bilan birga “aqlliroq” qiladi


    ANORBANK va BS/2 O‘zbekistonda banklarda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini kengaytirmoqda


    “O‘zbekinvest” IUA aʼzosiga aylandi va Londonning global sug‘urta bozorida o‘z mavqeini mustahkamladi


    Chery gazga o‘tmoqda: kafolat to'liq saqlanib qolinadi, o‘rnatish esa 31 maygacha bepul! 


    MKBANK xalqaro moliya bozorida: Qozog‘iston banklaridan 15 million dollar jalb qilindi


    InfinBANK Visa Direct orqali xalqaro pul o‘tkazmalariga qo‘yilgan limitlarni oshirdi 


    2025-yilning 5 oyi davomida Mobiuz minglab tayanch stansiyalarini ishga tushirdi va texnik infratuzilmani zamonaviylashtirdi


    Ipoteka Bank OTP Group o‘zini o‘zi band qilganlarga yangi ipoteka dasturini ishga tushirdi: hujjatlarsiz, asabbuzarliksiz, samarali natijalar bilan


    “Biznesni rivojlantirish banki” biznes uchun qulay innovatsion bank bo‘lishga intilmoqda


    UZTELECOM 10 Gbit/s tezlikdagi uy internetini foydalanuvchilarga taqdim etdi


    Sistit — bu uyat emas!

     

    Tavsiya etamiz

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00

    Ayol ovchilardan ilg‘or samolyotlarga qadar — Ukraina rus Shahed’larini qanday ovlaydi?

    19 may, 20:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Rossiyada Putinni Gitlerga o‘xshatib mem qilganlar jazolanadi

    Dunyo | 30 may, 23:55

    Zarafshon daryosidan noqonuniy ravishda qum-shag‘al qazib olgan shaxsga chora ko‘rildi

    O‘zbekiston | 30 may, 23:40

    “O‘zbekiston qo‘shni davlatlar bilan urushga kirishishi mumkin edi” – Abdulaziz Komilov

    O‘zbekiston | 30 may, 23:30

    AQSH Oliy sudi Trampga 500 ming muhojirni mamlakatdan chiqarib yuborishga ruxsat berdi

    Dunyo | 30 may, 23:25

    Nepalda o‘n minglab namoyishchilar monarxiyani tiklashni talab qilmoqda

    Dunyo | 30 may, 23:10

    “Daryo” dayjesti: 30-mayning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 30 may, 22:55

    Toshkent viloyatida svetoforning taqiqlovchi ishorasiga amal qilmagan haydovchining mashinasidan giyohvand modda topildi

    O‘zbekiston | 30 may, 22:40

    Surxondaryodagi 5 ta “dom”da 1,5 mlrd so‘mlik gazdan o‘g‘rincha foydalanilgani aniqlandi

    O‘zbekiston | 30 may, 22:30

    Fransiya prezidenti Isroilga qarshi siyosat yuritishda ayblandi

    Dunyo | 30 may, 22:20
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.