Moody’s O‘zbekiston kredit reyting bahosini oshirdi
Joriy yilning 20-yanvar kuni Moody’s xalqaro reyting agentligi O‘zbekistonning kredit reyting bahosini “B1” (ijobiy kutilma)dan bir pog‘ona yuqoriga “Ba3” (barqaror kutilma)ga oshirdi. Bu haqda Iqtisodiyot va moliya vazirligi xabar berdi.
Agentlik tomonidan kredit reyting bahosi ikki yilda bir marta qayta baholanadi va yil davomida agentlik bilan uchrashuvlarda vazirlik va idoralar tomonidan mamlakatdagi so‘nggi makroiqtisodiy o‘zgarishlar va amalga oshirilayotgan islohotlar bo‘yicha ma’lumot berib boriladi.
Kredit reytingi aslida nima?
Kredit reytingi – bu bir raqam ichiga kiritilgan turli ko‘rsatkichlar to‘plami bo‘lib, u mamlakatning muayyan hududidagi vaziyatni tavsiflashga mo‘ljallangan. Reyting mamlakat iqtisodiyotida sodir bo‘layotgan voqealarni ko‘rsatuvchi o‘ziga xos barometrdir.
Sarmoyadorlar mamlakatga sarmoya kiritish yoki kiritmaslik to‘g‘risida qaror qabul qilishda ko‘plab omillarga, jumladan, ushbu reytinglarga ham e’tibor berishadi.
Agarda kredit reytingi past bo‘lsa, demak, bu mamlakatga sarmoya kiritish noto‘g‘ri. Yuqori reytinglar, mamlakatning mablag‘lar uchun xavfsiz ekanligini bildiradi.
Masalan, O‘zbekiston so‘nggi yillardagina mamlakatga sarmoya jalb qilishga xizmat qiluvchi reytinglarga ega bo‘la boshladi.
Kredit reytingiga ta’sir etuvchi omillar
2022-yil davomida Moody’s tomonidan 36 ta mamlakatning reyting bahosi yoki reyting kutilmasi pasaytirilgan.
Agentlikka ko‘ra, 2023-yilda O‘zbekistonning iqtisodiy o‘sishi 5 foizni tashkil qilishi prognoz qilinmoqda.
Moody’s hisobotida mamlakat kredit reytingini oshiruvchi omillar sifatida quyidagilar sanab o‘tilgan:
- Davlatning fiskal holatiga putur yetkazmasdan iqtisodiyot va moliya sektorida mustahkam raqobat muhitining yaratilishiga qaratilgan murakkab islohotlar amalga oshirilsa;
- Fiskal defitsitini moliyalashtirish uchun ichki imkoniyatlarni safarbar etish, milliy valyutada qarz jalb qilishning rivojlantirilishi orqali defitsitni moliyalashtirish uchun davlat tashqi qarziga bog‘liqlik kamaytirilsa.
Mamlakat kredit reytingini pasaytiruvchi omillar sifatida quyidagilar qayd etilgan:
- Agentlik kutilmalariga nisbatan joriy tashqi shokning real iqtisodiy o‘sish sur’atlarini doimiy ravishda sekinlashtirishi va fiskal ko‘rsatkichlarni zaiflashtirishi natijasida makroiqtisodiy barqarorlik bilan bog‘liq xatarlar ortsa;
- Joriy operatsiyalar hisobi defitsitining ortishi hamda xorijiy investitsiyalarning mutanosib ravishda oshmasligi mamlakat tashqi pozitsiyasiga xavf solsa.
