Dollar ko‘tariladi: Moliyaviy bozorlar xavfli davrga kirmoqda
Dunyo bo‘ylab moliyaviy bozorlar tobora qayg‘uli ko‘rina boshladi. Bu haqda The Economist nashri xabar bermoqda.
Britaniyada davlat obligatsiyalarining daromadliligi oshdi va funt sterling pasaydi, bu esa G‘aznachilik va Angliya bankini bozorlarni tinchlantirishga qaratilgan bayonotlar chiqarishga undadi.
Yaponiyada hukumat 1998-yildan beri birinchi marta iyen kursining pasayishini to‘xtatish uchun valyuta bozorlarini intervensiya qildi.
Xitoyda markaziy bank valyuta chiqib ketishini cheklash maqsadida valyuta savdosi uchun rezerv talablarini oshirdi.
G‘alayonning markazida Amerika dollari va global foiz stavkalarining tinimsiz o‘sishi yotadi.
Har bir bozorning o‘ziga xos xususiyatlari bor. Britaniyaning yangi hukumati mamlakatda yarim asrdagi eng yirik soliq imtiyozlarini rejalashtirmoqda.
Yaponiya global tendensiyani buzgan holda foiz stavkalarini eng past darajada ushlab turishga harakat qilmoqda.
Xitoy hukumati uni dunyodan ajratib qo‘ygan “nol-kovid” siyosatining oqibatlari bilan kurashmoqda.
Xitoyning Osiyo taraqqiyot bank tomonidan bu yilgi yalpi ichki mahsulotning o‘sishi aprel oyidagi 5 foizlik prognozdan 3,3 foizga tushirildi.
O‘ttiz yildan ortiq vaqt ichida birinchi marta rivojlanayotgan Osiyo davlatlari Xitoy iqtisodiyotiga qaraganda tezroq o‘sishi kutilmoqda.
Dunyo valyutalarining aksariyati dollarga nisbatan sezilarli darajada zaiflashdi. Dunyoning eng yirik valyutalari savatiga nisbatan dollar qiymatining indeksi bo‘lgan DXY bu yil 18 foizga ko‘tarilib, so‘nggi yigirma yillikdagi eng yuqori ko‘rsatkichga yetdi.
Amerikada davom etayotgan inflyatsiya va bir vaqtning o‘zida pul-kredit siyosatining keskinlashuvi bozorlarni qiyin ahvolga solib qo‘ymoqda.
Bundan tashqari, avgust oyidagi yengil o‘sishdan so‘ng, global qimmatli qog‘ozlar yil davomidagi eng past darajaga yetdi.
AQSH Federal rezerv tizimi esa mamlakat asosiy stavkasini oshirish orqali inflyatsiyani pasaytirishga harakat qilmoqda.
Bank of America tomonidan chop etilgan tadqiqotlarga ko‘ra, 1980-yildan 2020-yilgacha rivojlangan iqtisodiyotlarda inflyatsiya 5 foizdan oshganida, uni 2 foizga tushirish uchun o‘rtacha o‘n yil kerak bo‘lgan.
Bu esa AQSHda vaziyat ancha jiddiy ekanligini izohlaydi. Ayni paytda Qo‘shma Shtatlarda inflyatsiya darajasi sentabr oyiga ko‘ra yillik 8,5 foizga yetgan.
Shuningdek, global o‘sish bo‘yicha prognozlar ham pasayib bormoqda. 26-sentabr kuni e’lon qilingan yangi prognozlarda, asosan boy mamlakatlardan iborat Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti klubi joriy yilda global yalpi ichki mahsulot dekabrda prognoz qilgan 4,5 foizdan atigi 3 foizga o‘sishini kutmoqda.
Tashkilotga Kanada, Yaponiya, Fransiya va Italiya kabi 24 ta davlat a’zo hisoblanadi.
Brent markali neft narxi yana 85 dollardan pasaydi. Bu yanvar oyi o‘rtalaridan beri eng past ko‘rsatkich.
26-sentabr kuni London metall birjasida mis narxi ikki oy ichida eng past darajaga tushdi.
Iqtisodiy pasayish davrida investorlar global zaxira valyutasining nisbiy xavfsizligiga intilishlari sababli, dollar ko‘pincha ko‘tariladi. Dunyo bo‘ylab mamlakatlar va kompaniyalar uchun bu dahshatli istiqboldir.
