Shayx Moza: Arab ayollari haqidagi barcha stereotiplarni o’zgartirib yuborgan ayol haqida nimalarni bilamiz? (foto)

Yaqinda Arab dunyosida “kuchli va mustaqil” ayollar uchun moda paydo bo‘ldi. Unga ko‘ra, yosh xonimlar paranjisini yechib, zamonaviy kiyinib, boshqaruvni o‘z qo‘llariga olmoqda. Bunday qat’iy va jasur ayollarning biri — siyosiy va jamoat arbobi Shayx Mozadir, deb yozadi Wday.

Uning hayoti haqidagi hikoya yaxshi serial sujeti bilan taqqoslanadi. Qatarning uchinchi amiri Shayx Hamad Ben Xalifa Al-Taniyning uch xotinidan ikkinchisi, yetti farzandning namunali onasi va shu bilan birga nafaqat arab ayollari, balki butun sayyora uchun uslub timsoli hisoblanadi.

O‘qish — birinchi masala, so‘ngra turmush

Qizning hayotidagi hamma narsa xuddi Zolushkanikidek boshlandi. 18 yoshida u bo‘lajak Shahzoda bilan uchrashdi. Ammo u turmushga chiqishga shoshilmadi. U birinchi bo‘lib Qatar universitetida psixologiya fakultetini tamomlagan, so‘ngra Amerikaning nufuzli universitetlarida bir qator amaliyot o‘tagan. Moza har jihatdan kuchli ma’lumotga ega bo‘lgandan keyingina, endi turmush qurish mumkin deb o‘yladi.

Bo‘rondan oldin oilaviy tinchlik

Shayx Moza turmush qurgandan keyin dastlab yaxshi tarbiyalangan arab ayollariga xos tarzda uyda o‘tirdi, kuni tom tayyorlash va bolalarni tarbiyalash bilan o‘tdi. Ammo 1995-yilda uning eri mamlakatda hokimiyatni zo‘rlik bilan egallab, otasini taxtdan ag‘darganidan so‘ng Moza uchun vaziyat tubdan o‘zgardi.

To‘ntarishdan keyin anglo-sakson dunyosining poydevorlari ostin-ustun bo‘lib ketdi, ular neft va gaz tufayli Qatar haqida gapira boshladi. Ayni paytda, tashabbuskor er endi o‘qimishli va dunyoqarashi keng ikkinchi rafiqasini dunyo jamoatchiligiga namoyish etish mumkin degan qarorga keldi.

Moza davri

Shu paytdan boshlab Moza hech narsadan bosh tortmadi, u ijtimoiy va siyosiy faoliyat bilan faol shug‘ullanib, mardonavor loyihalarni amalga oshirdi va garderobini muntazam ravishda so‘nggi dizayndagi yangiliklari bilan to‘ldirdi.

Arablardan faqat tyurban

Musulmonlarning qat’iy taqiqlari va arab ayolining ma’lum bir tarzda kiyinishi kerakligi haqidagi buyruqlariga (qora libos, yuz niqobi) qaramay, Moza o‘zini kiyimlariga cheklov o‘rnatmadi. Majburiy buyruqlardan — faqat tyurban kiyadi, qolgan har bir obrazi qat’iy ravishda o‘ziga xosdir. Ehtimol, Shayx Moza dunyodagi barcha ayollar orasida eng katta tyurban to‘plamiga ega xonim bo‘lishi mumkin.

Siyosatda Moza uslub bilan bir xil yondashuvga amal qiladi — innovatsion va biroz agressiv. Buning uchun ko‘pchilik, yumshoq qilib aytganda, uni yoqtirmaydi, lekin bu, albatta, uzoqni ko‘ra oladigan va diplomatik Arab ayolini to‘xtata olmaydi. To‘siqlarga qaramay, nafaqat o‘zining, balki boshqa sohada ham ayol ulkan yutuqlarga erishdi. Moda olamiga qo‘shgan hissasi ma’lum. Siyosiy hayotda ham Moza gaz bozorining rivojlanishiga sezilarli ta’sir ko‘rsatdi. Vaqti-vaqti bilan Qatar global gaz bozorining muhim qismini egallab olishga urinishda ayblanmoqda.

Ijtimoiy faoliyatga kelsak, Moza Qatarning ta’lim, fan va jamiyatni rivojlantirish jamg‘armasini boshqaradi va bundan tashqari, oila masalalari bo‘yicha oliy kengash prezidenti, ta’lim bo‘yicha oliy kengash vitse-prezidenti va YUNESKOning maxsus posboni hisoblanadi.

Ammo bu faol Shayx uchun yetarli bo‘lmadi, u o‘zining arab demokratik jamg‘armasini yaratdi. Uning asosiy vazifasi erkin ommaviy axborot vositalari va fuqarolik jamiyatining rivojlanishiga ko‘maklashishdir. Shayx Moza muhim ahamiyatga ega ishlaridan ortib, 7  farzandi uchun ham vaqt topadi. Barchasiga qanday ulgurish esa uning sharq ayollarga xos siridir.