Bangladeshda hukumatga qarshi ommaviy namoyishlar kuchayib bormoqda.
Energetika inqirozi mamlakatni qariyb 25 yildan beri boshqarib kelayotgan bosh vazir Shayx Hasina hukumati uchun eng katta muammoga aylandi.
170 millionlik mamlakatdagi voqealar qo‘shni Shri-Lanka ssenariysi bo‘yicha rivojlanmoqda.
Yoqilg‘i narxining keskin oshishi
O‘tgan hafta oxirida Bangladesh hukumati benzin va dizel narxining 52 foizga ko‘tarilganini e’lon qildi. Bu mamlakat 1971-yilda mustaqillikka erishganidan beri eng katta o‘sishdir.
Shundan so‘ng Dakka va boshqa yirik shaharlar ko‘chalari shiddatli to‘qnashuvlarga sahna bo‘ldi.
Ilgari shunga o‘xshash vaziyat Shri-Lankada bo‘lgan — u yerda energiya inqirozi ommaviy noroziliklarni keltirib, mamlakat prezidenti Gotabay Rajapaksaning qochib ketishiga olib kelgan edi.
Sanksiyalar urushi qurboni
Bir tomondan Yevropa va AQSH, ikkinchi tomondan Rossiya o‘rtasidagi sanksiyalar urushi butun dunyoga kuchli ta’sir ko‘rsatmoqda.
Qurbonlardan biri Bangladesh bo‘ldi — bir tomondan, mamlakat Rossiya neftiga muhtoj, biroq boshqa tomondan AQSH sanksiyalari ostida qolishni istamaydi.
Misol uchun, Bangladesh neft sotib olib, sanksiyalarga tushib qolsa, mamlakat to‘qimachilik sanoati o‘lim yoqasida qoladi, chunki kiyim-kechakning asosiy eksport bozori aynan AQSHdir.
Inqirozga qarshi choralar vaziyatni faqat yomonlashtirdi
O‘tgan oylarda hukumat inqirozga qarshi choralar ko‘rdi, biroq ular vaziyatni yanada og‘irlashtirdi.
Masalan:
- dizel elektr stansiyalarining ishi to‘xtatildi — ko‘plab odamlar ishsiz qoldi;
- tejamkorlik maqsadida elektr energiyasini o‘chirish holatlar ko‘paydi — bu g‘ayritabiiy issiqlikda odamlar uchun chidab bo‘lmas sinovga aylandi;
- benzin va dizel narxi oshirildi — bu kambag‘al aholining noroziligiga sabab bo‘ldi.
Yoqilg‘i bilan bir qatorda oziq-ovqat, asosiy ehtiyojlar va jamoat transporti narxlari ham keskin oshgan.
Ilgari Bangladeshda elektr energiyasi uchun subsidiyalar bor edi (O‘zbekistonda ham bor), lekin mamlakat ulardan voz kechdi.
Agar davlat subsidiyalarni qaytarsa, Xalqaro valyuta jamg‘armasidan 4,5 milliard dollarlik kredit olish murakkablashadi.
Ayni paytda namoyishchilar subsidiyalarni qaytarish va yoqilg‘i narxini pasaytirishni talab qilmoqda
Bunaqa fonda Bangladeshning valyuta zaxiralari 45,7 milliard dollardan 39,4 milliard dollargacha qisqargan.
Bangladeshdagi inqiroz Shri-Lankadagi voqealarga juda o‘xshash bo‘lsa-da, juda tajribali Shayx Hasina lavozimida qolish uchun barcha sa’y-harakatlarini qiladi, — dedi Hindiston Narrative tahliliy portali bosh muharriri Atul Anija.
Uning so‘zlariga ko‘ra, Bangladeshga o‘z chegaralari yaqinida beqarorlik o‘chog‘i paydo bo‘lishidan manfaatdor bo‘lmagan Hindiston yordam berishi kutilmoqda.
Biroq vaziyat dinamikasini hisobga olgan holda eng radikal ssenariylarni istisno qilib bo‘lmaydi.
Izoh (0)