Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligida Cotton Campaign xalqaro koalitsiyasining O‘zbekistonga tashrifi bo‘yicha tuzilgan dasturga asosan, xalqaro matbuot-brifing uchrashuvi bo‘lib o‘tmoqda. Bu haqda “Daryo” muxbiri xabar bermoqda.
Cotton Campaign koalitsiyasi mazkur qarorni 2021-yilda O‘zbekistonda paxta yig‘im terimida bolalar mehnati va majburiy mehnatga yo‘l qo‘yilmagani munosabati bilan qabul qildi.
Ilk bor o‘zbek paxtasiga 2009-yilda boykot e’lon qilingandi.
“Tizimli, davlat tomonidan tashkillashtirilgan majburiy mehnatga barham berishdagi bu yutuqqa paxtachilik sohasidagi inson huquqlari buzilishini aniqlashda jasorat ko‘rsatgan o‘zbekistonlik mehnat va huquq himoyachilari sabab bo‘ldi. Ularning yillar davomida qo‘rqmasdan kuzatuvlar o‘tkazgani va hisobotlar taqdim etgani butun dunyoni o‘zbekistonlik ishchilar huquqlarini himoya qilish uchun chora ko‘rishga undadi”, — deydi “Inson huquqlari bo‘yicha o‘zbek forumi” direktori Umida Niyozova.
O‘zbekistonlik fuqarolik jamiyati faollarining 2009-yildagi o‘zbek paxtasini boykot qilishga chaqirgan petitsiyasiga javoban kompaniyalar shaxsiy majburiyatlarni qabul qila boshladilar va Cotton Campaign o‘zbek paxtasiga boykot e’lon qilgan. O‘shandan beri 331 ta brend va riteyler kompaniyalari, jumladan, C&A, Gap Inc., H&M, Levi Strauss & Co., Tesco va Walmart kabi dunyoning ko‘plab yirik brendlari o‘zbek paxtasiga nisbatan boykotga amal qilish majburiyatini oldi.
“So‘nggi 12 yil davomida yuzlab kompaniyalarni o‘zbek paxtasidan voz kechishga undaganimizdan so‘ng, biz O‘zbekiston paxtasiga nisbatan boykotga amal qilish majburiyatini bekor qilish vaqti kelganini e’lon qilishdan mamnunmiz, — dedi Responsible Sourcing Network bosh direktori va Cotton Campaign asoschilaridan biri Patrisiya Yuryevich. — Endi kompaniyalar o‘zlari mehnat huquqlariga amal qilinishini baholashlari va O‘zbekistondan paxta sotib olish bo‘yicha qaror qabul qilishlari kerak”.
“O‘zbek forumi hisobotida qayd etilishicha, paxta terimi mavsumi tizimli majburiy mehnatsiz o‘tkazilgan bo‘lsa-da, kuzatuvchilar mahalliy hokimiyat tomonidan majburlash va aralashish holatlari, shuningdek, ayrim majburiy mehnat holatlarini aniqlashgan. Bundan tashqari, dalalarda monitoring qilish va salohiyatni oshirish bilan shug‘ullanadigan mustaqil guruhlarda ro‘yxatdan o‘tish, erkin faoliyat yuritishning chegaralangani rivojlanishga to‘siq bo‘lmoqda”.
Qayd etilishicha, O‘zbekiston yangi zamonaviy jihozlar bilan ta’minlangan korxonalar orqali, mahsulot ishlab chiqarish zanjirida shaffoflik va kuzatuvni taklif qiluvchi paxta-to‘qimachilik mahsulotlarini yetkazib berish uchun jozibador mamlakatga aylanish salohiyatiga ega.
Cotton Campaign O‘zbekistondan mahsulot sotib olishda manfaatdor bo‘lgan barcha brendlarni ishlab chiqarishning barcha bosqichlarida, jumladan paxta fermalari, to‘qimachilik fabrikalari va ishlab chiqarish korxonalarida mehnat va inson huquqlariga rioya etilishini ta’minlash uchun sinchkovlik bilan tekshirishga chaqirdi. Shuningdek, majburiy mehnatning oldini olish, monitoring qilish, shikoyatlar yo‘llash va qoidabuzarliklarni bartaraf etish uchun ishonchli va mustaqil mexanizmlar mavjudligini ta’minlash zarur hisoblanadi.
“Biz prezident Mirziyoyevning davlat tomonidan majburiy mehnatga barham berish va O‘zbekiston paxta sektorini isloh qilish uchun zarur bo‘lgan tarixiy islohotlar tashabbusi va amalga oshirishdagi rahbariyatini yuqori baholaymiz. Endi biz O‘zbekiston hukumatini fuqarolik jamiyati uchun maydon ochishga va global brendlarni jalb qiladigan hamda mehnat va inson huquqlarini himoya qiladigan mas’uliyatli mas’uliyatli yetkazib beruvchilar bilan hamkorlikni yo‘lga qo‘yish uchun zarur bo‘lgan qulay muhitni yaratishga chaqiramiz” — dedi Cotton Campaign asoschilaridan biri, AQSh davlat kotibining demokratiya, inson huquqlari va mehnat bo‘yicha yordamchisi sobiq o‘rinbosari Bennet Friman.
Cotton Campaign inson va mehnat huquqlari bo‘yicha xalqaro nodavlat notijorat tashkilotlari, mustaqil kasaba uyushmalari, brend va riteylerlar, mas’uliyatli investor tashkilotlari, ta’minot zanjiri shaffofligi guruhlari va akademik hamkorlarning global koalitsiyasidir.
Bundan avval O‘zbekiston odam savdosi va majburiy mehnatga qarshi kurashish reytingida ko‘tarilgani hamda Cotton Campaign O‘zbekiston 2020-yilgi paxta terimida majburiy mehnatga barham berishda “sezilarli yutuqlar”ga erishganini ma’lum qilgani haqida xabar berilgandi.
Izoh (0)