AQSh Senati Interpol mexanizmlarining suiiste’mol qilinishiga qarshi choralarni ma’qulladi

AQSh Senati siyosiy sabablarga ko‘ra Interpol mexanizmlarini suiiste’mol qilishga qarshi choralar ko‘rishni o‘z ichiga oladigan 2022-yilgi mudofaa budjetiga tuzatish kiritishni ma’qulladi. Bu haqda Senatning xalqaro munosabatlar bo‘yicha qo‘mitasi saytiga tayanib, “RBK” xabar berdi.

Tuzatish matnining o‘zida aytilishicha, “ba’zi davlatlar – Interpol a’zolari ma’lumotlar bazalari va uning mexanizmlari, shu jumladan, bildirishnomalar va jo‘natmalaridan ochiq siyosiy yoki boshqa noqonuniy maqsadlarda hamda inson huquqlari xalqaro standartlarini buzgan holda bir necha bor suiiste’mol qilib kelgan”.

Tuzatish mualliflari — senatorlar Rojer Uiker va Ben Kardinning hisoblashicha, ushbu mamlakatlar “siyosiy raqiblari, huquq himoyachilari yoki jurnalistlarga hujum hamda ta’qiblar amalga oshirish uchun Interpolga so‘rovlar yo‘llagan”.

Hujjat bilan quyidagilar taklif etilmoqda:

• AQSh bosh prokurori va davlat kotibidan “qizil bildirishnoma” (xalqaro qidiruv to‘g‘risidagi bildirishnoma) yuborish kabi Interpol tartib-qoidalarini suiiste’mol qilgan mamlakatlarning to‘liq ro‘yxatini taqdim etishni talab qilish;
• AQSh chet elliklarni faqat Interpolning “qizil bildirishnomasi” asosida boshqa davlatlarga ekstraditsiya qila olmasligi haqidagi joriy siyosatni kodlashtirish;
• AQSh hukumatidan tashkilot ishining shaffofligini oshirish va uning ish tizimini “siyosiy maqsadlardagi aralashuvlardan” himoya qilishda Interpol islohotini qo‘llab-quvvatlashni talab qilish.

“Qizil bildirishnoma” — bu xalqaro qidiruvda bo‘lgan shaxsni uni ushbu bildirishnomani yuborgan Interpol a’zosi hisoblanuvchi davlatga topshirilgunga qadar hibsda ushlab turishni so‘rovchi qog‘oz. AQSh Senatining hisoblashicha, “ko‘plab davlatlar, birinchi navbatda Xitoy, Rossiya va Turkiya ushbu tizimdan muntazam va qo‘pol ravishda foydalanib kelgan”. Parlament yuqori palatasidagilarning ta’kidlashicha, ushbu mamlakatlar hukumatlari “hech narsada aybdor bo‘lmagan sanoqsiz odamni” xalqaro qidiruvga bergan va ular AQShdan vataniga ekstraditsiya qilingan. Ular o‘z yurtida siyosiy ta’qib yoki qiynoqlarga duch kelgan, shuningdek, o‘ldirilgan bo‘lishi mumkin.

Avvalroq Turkiya prezidenti Rajab Toyib Erdo‘g‘on Interpol assambleyasi ishtirokchilariga yo‘llagan videomurojaatida Turkiya jinoyatchilikka qarshi kurashda Interpol ko‘magiga tayanishini bildirgandi. Turkiya rahbari, shuningdek, “qator G‘arb davlatlari va xalqaro tashkilotlarning Interpol faoliyatiga ta’sir o‘tkazishga urinishlarini” nomaqbul deb atadi. “Interpol hech qanday shartlarsiz terrorchilarga qarshi kurashni qo‘llab-quvvatlashi hamda u yoki bu davlatning pozitsiyasini e’tiborga olmasligi juda muhim”, — dedi Erdo‘g‘on.