Markaziy bank 2021-yil bo‘yicha O‘zbekiston iqtisodiyotining o‘sish bo‘yicha prognozlarini qayta ko‘rib chiqdi. Bu haqda regulyatorning ikkinchi chorak bo‘yicha pul-kredit siyosati bo‘yicha sharhida so‘z boradi.
Foto: “Daryo” / Madina Nurman
2021-yil boshida Markaziy bank YaIM 4,5-5,5 foizga oshishini kutayotgandi, ammo endilikda prognozlar 5,8-6,8 foizni tashkil etmoqda.
Skrinshot: Markaziy bank
2021-yilning II choragida mamlakatda iqtisodiy faollikning jadal tiklanishi, yalpi talabning kutilganidan ko‘ra tezroq sur’atlarda o‘sishi davom etgan va aksariyat tarmoqlarda o‘sish ko‘rsatkichlari pandemiyagacha bo‘lgan darajaga yetgan. Xususan, 2021-yilning I yarim yilligida yalpi ichki mahsulotning real o‘sishi o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 6,2 foizga qadar (318,4 trillion so‘m) yetgan.
Iqtisodiyotning sanoat mahsulotlarini ishlab chiqarish o‘sish sur’atlari 8,5 foizga — 83,9 trillion so‘m, xizmatlar 18,3 foizga — 121,4 trillion so‘mga yetgan. Qurilish ishlari hajmi 0,1 foizgagina (7,1 foiz edi) — 20,8 trillion so‘mga, qishloq xo‘jaligi — 1,8 foizga (2,8 foiz edi) — 67,9 trillion so‘mga o‘sgan. Regulyator mazkur ko‘rsatkichlarning II yarim yillikda yaxshilanishini kutmoqda.
Birinchi yarim yillikda asosiy kapitalga yo‘naltirilgan markazlashmagan investitsiyalar hajmi o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 15 foizga oshgan. Tijorat banklari kreditlari, qarz mablag‘lari hamda xorijiy kredit liniyalari investitsion talab o‘sishining asosiy drayveri bo‘lib xizmat qilgan.
Skrinshot: Markaziy bank
Pandemiya bilan bog‘liq cheklov choralarining joriy etilishi hisobiga 2020-yilning I choragidan boshlab iqtisodiyotda YaIMning manfiy tafovuti shakllana boshlagan hamda II chorakda o‘zining eng chuqur nuqtasiga yetgan edi.
Oxirgi 4 chorakda iqtisodiy faollik va yalpi talab o‘sishining bosqichma-bosqich jadallashib borishi hisobiga ishlab chiqarishning manfiy tafovuti qisqarib bordi. 2021-yilning II yarim yilligida iqtisodiy faollikning joriy sur’atlari saqlanib qolgan sharoitda ishlab chiqarish manfiy tafovutining asta-sekin qisqarib borib, yil so‘ngigacha yopilishi prognoz qilinmoqda.
2021-yilda ham iqtisodiyotni fiskal rag‘batlantirishning davom ettirilishi, 2020-yilning IV choragi va 2021-yil I yarim yilligida pul-kredit sharoitlarining o‘zgarishsiz saqlanib qolishi fonida yalpi talabning tiklanib borishi, iqtisodiyotni erkinlashtirish bo‘yicha amalga oshirilayotgan tarkibiy islohotlar natijasida xususiy investitsiyalar jalb qilinishining jadallashishi iqtisodiy o‘sishni qo‘llab-quvvatlashda asosiy omillardan bo‘ladi.
Inflyatsiya borasidagi prognozlar o‘sha darajada qolmoqda — 9-10 foiz.
Ta’kidlash joizki, Markaziy bank o‘rta muddatli makroiqtisodiy prognozlarni amalga oshirishda dunyoda pandemiya va vaksinatsiya bilan bog‘liq vaziyatning shakllanishi, asosiy savdo hamkorlardagi iqtisodiy sharoitlar va tiklanish darajasi, yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan ichki va tashqi xatarlar hamda noaniqliklarni ham inobatga olishga harakat qilgan.
Shu bilan birga, jahonda pandemiya to‘lqinining navbatdagi kuchayishi, koronavirus yangi shtammlarining tarqalishi va buning natijasida joylarda mahalliy cheklov choralarining kuchaytirilishi bilan bog‘liq xatar va noaniqliklar mavjud bo‘lib, yil yakuniga qadar iqtisodiy faollikka ma’lum darajada ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
Skrinshot: Markaziy bank
Avvalroq Jahon banki O‘zbekiston iqtisodiyoti 2021-yilda 4,3 foizga, 2022-yilda esa 4,5 foizga o‘sishini prognoz qilgani haqida xabar berilgan edi. Xalqaro valyuta jamg‘armasi esa O‘zbekiston iqtisodiyoti uchun asosiy xavflarni ma’lum qilgandi.
